Λέγεται συχνά ότι ο τουρισμός βουνού ή οικοτουρισμός επιμηκύνει την τουριστική περίοδο. Αυτό είναι σωστό. Το πιο ενδιαφέρον όμως είναι ότι και για τους ίδιους τους περιπατητές οι μέρες ή οι ώρες που περνάμε στο βουνό "επιμηκύνονται" και εκ των υστέρων φαντάζουν μεγαλύτερες και περισσότερες. Η άμεση συνεχής επαφή με τη φύση, οι εναλλαγές, οι δυσκολίες, η σωματική δραστηριότητα, διευρύνουν την συνείδηση “διαστέλλοντας τον χρόνο”, ενώ το πρωινό ξύπνημα (χωρίς αυτό δυστυχώς δεν νοείται “βουνό”) σε καιρό διακοπών (ειδικά στην Ικαρία), εφόσον πετύχει (βλέπε Συμβουλές), προϊδεάζει ότι όσα θα φέρει η μέρα θα είναι όμορφα και εύκολα, αφού το χειρότερο, δηλαδή το πρωινό ξύπνημα, έχει συμβεί και έχει ξεπεραστεί...

Εδώ λοιπόν προτείνουμε Τρεις (+1) Πεζοπορικές Περιπέτειες ειδικά για το καλοκαίρι (δηλ. με μπάνιο στη θάλασσα) οι οποίες, ελπίζουμε, θα δημιουργήσουν την αίσθηση ότι οι φετινές διακοπές “έγιναν μεγαλύτερες”, καλύτερες, πλουσιότερες. Εκτός από τη δυνατότητα μπάνιου, η επιλογή έγινε με κριτήρια: α) τη μεγαλύτερη δυνατή εναλλαγή τοπίων, β) σκιά, δέντρα, νερό, γ) τη δυνατότητα διανυκτέρευσης, και κυριότερα, δ) την καλή σήμανση, αν όχι όλων των διαδρομών, τουλάχιστον σημαντικών τμημάτων τους.

1η Μεγάλη Κυκλική
(Αμμούδια - Μαγγανίτης - Καρκινάγρι - Αμμούδια)

Flickr: angeloska

Ξεκινάμε από το οροπέδιο “Αμμούδια” πάνω από τις Ράχες. Εκεί κάπου (π.χ. στο “Σπιτάκι της Μαμής”) αφήνουμε το αυτοκίνητο (*) και ακολουθούμε το σημαδεμένο μονοπάτι με νότια κατεύθυνση, προς Μαγγανίτη όπου θα φτάσουμε μετά από 3,5 ώρες περίπου. Θα είναι μεσημέρι, οπότε, αν είναι μέρα που έχει καραβάκι για Καρκινάγρι (έχουμε ρωτήσει προηγουμένως το Λιμεναρχείο Αγίου Κηρύκου), κατεβαίνουμε στο λιμανάκι, κάνουμε μια βουτιά στη θάλασσα και επιβιβαζόμαστε. Αν όχι, περνάμε τη μέρα στις ακτές του Μαγγανίτη (μεταξύ Σεϋχελλών και Δάσους), διανυκτερεύουμε και παίρνουμε το καραβάκι για το Καρκινάγρι την επόμενη μέρα.

Φτασμένοι στο Καρκινάγρι, δεν τρώμε βαριά. Η απογευματινή βόλτα στο μονοπάτι για τη Μαύρη είναι must. Ξεκινώντας από τις “Αλυκές”, το παλιό “Μονοπάτι των Φαροφυλάκων” ελίσσεται παραλιακά, όμως δεν φτάνει όπως άλλοτε μέχρι το super highlight της Ικαρίας - το Φάρο του Κάβο Πάπα. Δυστυχώς μετά τη Μαύρη τα περάσματα είναι κλεισμένα με σύρματα.

Η νύχτα θα περάσει στο Καρκινάγρι. Την άλλη μέρα προβλέπεται ανάβαση στον Άγιο Ισίδωρο. Το μονοπάτι αρχίζει λίγο πιο πέρα από τον Άγιο Νικόλαο, στον δρόμο για Τραπάλου. Είναι ένα τσιμεντένιο δρομάκι που ανεβαίνει αριστερά. Προσοχή: Ξεκίνημα πρωί και όχι το μεσημέρι, γιατί η ανηφορική διαδρομή έχει δυτικό προσανατολισμό και ψήνεται στον απογευματινό ήλιο.

Άγιος Ισίδωρος. Φιλόξενο καταφύγιο κάτω από τις κορυφές της Προβατοκεφάλας και της Μέλισσας, όπου αν θέλουμε, μπορούμε να διανυκτερεύσουμε. Ωστόσο, όσοι “τα έχουν βαρεθεί όλα αυτά” μπορούν να πάρουν τον αμαξιτό για τις Ράχες. Εμάς, μας περιμένει η (μερική) διάσχιση της κορυφογραμμής. Το σηματοδοτημένο μονοπάτι ξεκινά έξω από την πόρτα του μοναστηριού και ανεβαίνει σχετικά ομαλά μέχρι τα 1000 μέτρα, διασχίζοντας βραχώδη οροπέδια. Αν έχει σύννεφα κι ομίχλη χρειάζεται προσοχή γιατί προς το νότιο μέρος ανοίγονται βάραθρα. Βαδίζοντας, προσπαθούμε να εντοπίσουμε τις δύο βουνοκορφές. Καθώς οι βορινές πλαγιές τους είναι σχεδόν επίπεδες, τις αναγνωρίζουμε μόνο από τα γνωστά κολονάκια της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού.

Βρισκόμαστε στο “μονοπάτι της οροσειράς” που απλώνεται από άκρη σε άκρη της Ικαρίας (οι ορειβάτες το ονομάζουν Transikarian trail ή Ridge walk) και κατευθυνόμαστε σταθερά ανατολικά μέσα από μια “πετραία έρημο” προς το μεγάλο οροπέδιο “Εριφή” όπου υπάρχει ακόμα βλάστηση (συστάδες πρίνων και κράταιγων). Το μονοπάτι γίνεται χωματόδρομος ο οποίος σε λίγο διασχίζει μια μεγάλη πετρόχτιστη μάντρα. Στο σημείο εκείνο υπάρχει πινακίδα “Προς Σελίνι – Ρυάκα”. Αν υπάρχουν δυνάμεις, αξίζει μια βόλτα μιάμιση ώρας περίπου (πήγαινε-έλα). Αν δεν είναι προχωρημένο καλοκαίρι, ο ψηλός καταρράκτης και η λίμνη μπορεί να έχουν ακόμα νερό.

Από την Εριφή για τα Αμμούδια άλλοι ακολουθούν το δρόμο (“ποδηλατόδρομος...”) και άλλοι τις γιδόστρατες μέσα από ρεικότοπους στο χείλος των γκρεμών. Τέλος διαδρομής. Καλή μας τύχη!

(*) Εννοείται ότι μπορεί κανείς να ανέβει στα Αμμούδια με τα πόδια από τον Χριστό Ραχών, ακολουθώντας τη σήμανση και με οδηγό το χάρτη “Γύρος των Ραχών με τα Πόδια” (εκδ. 2005). Ωστόσο, καλύτερα να πάει κάνεις εκεί πάνω με αυτοκίνητο ή μηχανή για οικονομία χρόνου, ειδικά αν πρέπει να προλάβει το καραβάκι για Καρκινάγρι το μεσημέρι.

2η Μακρά Μονοήμερη
 Ράχες - Περαμεριά – Κάμπος - Εύδηλος
(“Μονοπάτι των Ξωτικών” ή “Μονοπάτι των Δύο Μοναστηριών”)

Flickr: angeloska

Τυπικά η διαδρομή ξεκινά από την πλατεία του Χριστού Ραχών (πιθανόν εξυπηρετεί κάποιο πρωινό λεωφορείο), αλλά για οικονομία χρόνου μπορεί κανείς να ξεκινήσει από το “Μικρό Φράγμα” στην περιοχή της Μονής Ευαγγελίστριας Μουντέ. Από τον Χριστό στου Μουντέ ο πεζοπόρος ακολουθεί “τα πατουσάκια”, δηλ. το σηματοδοτημένο μονοπάτι “Γύρος των Ραχών με τα Πόδια”. (Αν επιλέξετε “τα πατουσάκια”, επισκεφθείτε οπωσδήποτε τον “Νερόμυλο Σπανέδων” στον Χάρακα ποταμό ο οποίος έχει αναπαλαιωθεί με χρήματα του πανηγυριού του Χριστού.)

Το Μονοπάτι των Ξωτικών είναι μια απ' τις πολλές προεκτάσεις του Γύρου των Ραχών που δεν περιλαμβάνονται στην παρούσα (ήδη υπό εξάντληση) έκδοση του χάρτη. Ξεκινά στην ανατολική όχθη του κάτω μικρού Φράγματος όπου υπάρχει πινακίδα. Ακολουθούμε προσεκτικά την σήμανση που μας οδηγεί σε αγροτικό δρόμο ο οποίος μετά αρκετή ώρα καταλήγει στους Λαψαχάδες, πάνω από την εκκλησία του Αγίου Μάρκου, σε μια συνοικία,που ονομάζεται “Πλατέδες”. Κόβουμε αριστερά σε ένα δρομάκι και σε λίγο μπαίνουμε λοξά σε μονοπάτι. Είναι μια περιοχή (πιο κάτω από τις “ερήμους των κατσικιών” και πιο πάνω από τους σημερινούς οικισμούς) άλλοτε κατοικημένη και καλλιεργημένη, που τώρα όμως έχει καταληφθεί από πλούσια κι άγρια βλάστηση - εξ ου και το όνομα “Μονοπάτι των Ξωτικών” που της έδωσαν οι πεζοπόροι.

Το μονοπάτι γίνεται δρόμος που γίνεται πάλι μονοπάτι κ.ο.κ. ώσπου φτάνουμε στη Μονή Θεοκτίστης από την ανατολική δασώδη πλευρά πίσω από το χωριό Πηγή. Αφού παρ' ελπίδα βρούμε και φάμε λουκουμάδες, ξαναπιάνουμε το μονοπάτι που αρχίζει ακριβώς δίπλα στη Θεοσκέπαστη (το γνωστό μανιταροειδή βράχο με το εκκλησάκι), διασχίζουμε ένα ρουμάνι και βγαίνουμε στο δρόμο του χωριού στη θέση “Αγία Ματρόνα”. Το μονοπάτι κατηφορίζει ακριβώς πίσω από το κτίριο του Συνεταιρισμού. Ήταν (και είναι ακόμα) μία υπέροχη πετρόκτιστη ρύμη σκεπασμένη από δρυς (και βάτους...) που μας οδηγεί στην συνοικία Κέρος του Κάμπου και αργότερα στην πλατεία του χωριού. Ξαφνικά τότε η διαδρομή γίνεται “αρχαιολογική” καθώς ανεβαίνει στην ιστορική Αγία Ειρήνη, περνά δίπλα από το Μουσείο και πιο πέρα από “Τα Παλάτια”, δηλ. το Ρωμαϊκό Ωδείο και αργότερα Βυζαντινό διοικητήριο. Βγαίνει στον κεντρικό δρόμο, τον οποίο ακολουθούμε για λίγο μέχρι πριν το γεφύρι όπου στρίβουμε στον χωματόδρομο για την παραλία του Κάμπου. Από κει και πέρα, τυπικά η διαδρομή συνεχίζεται σηματοδοτημένη, ακολουθώντας τον παραλιακό δρόμο (με κάποια “κοψίματα”) μέχρι τον Εύδηλο και τελειώνει στο τελευταίο πορτοκαλί σημαδάκι (“δίπλα στον τηλεφωνικό θάλαμο”) στην κάτω πλατεία μπροστά στη θάλασσα. Καλή μας τύχη!

3η Μακρά Μονοήμερη
(Λαγκάδα - Προεσπέρα - Νας)
Εύκολη, κατάλληλη για ωτοστοπατζήδες

Flickr: angeloska

Καλός φίλος με αυτοκίνητο μας ανεβάζει στην Λαγκάδα (*) και μας αφήνει στην ευχή της Παναγίας. Παίρνουμε το δρόμο πίσω από την εκκλησία με κατεύθυνση βορειοανατολική. Μετά την “ποριά” αρχίζει το μονοπάτι για Βρακάδες, το πλησιέστερο κατοικημένο χωριό που δεν απέχει πολύ. Από Βρακάδες βαδίζουμε στον χωματόδρομο για Κουνιάδο και μετά κατηφορίζουμε ομαλά (στο δρόμο πάντα) για Προεσπέρα σε μια ξάερη, δροσερή διαδρομή, με θέα στο Αιγαίο και στο ηλιοβασίλεμα. Κατηφορίζουμε, κατηφορίζουμε, μέχρι τον παραλιακό δρόμο όπου στρίβουμε δεξιά και πάμε για το Να. Τέλος διαδρομής. Καλή μας τύχη!

(*) Ο Άγιος Ισίδωρος δεν απέχει πολύ (σε ευθεία γραμμή) από την Λαγκάδα, ενώ διακρίνεται το ίχνος του παλιού μονοπατιού που, τέμνοντας κάθετα τους δρόμους, συνδέει τις δύο τοποθεσίες. Επομένως, στην 1η Μεγάλη Κυκλική η επιστροφή, αντί να είναι προς τα Αμμούδια, μπορεί να είναι προς Λαγκάδα (προσφέρεται για διανυκτέρευση) και μετά για το Να.

4η Χύμα
Για ανοργάνωτους και μεθυσμένους

Όταν βρεθούμε, κι όπου βρεθούμε, σε ορεινή περιοχή μακριά απ' τη θάλασσα (π.χ. μετά από πανηγύρι), σνομπάρουμε το αυτοκίνητο. Σνομπάρουμε επίσης και τις ασφαλτοστρωμένες οδούς και αφηνόμαστε στην μαγεία του χωματόδρομου. Όπου τους βρούμε, τους ακολουθούμε με γενική κι αόριστη κατεύθυνση προς τη θάλασσα. Όλοι συνδέονται μεταξύ τους, οπότε αφού περάσουμε από αυτό οι πεζοπόροι λέμε “πίσω αυλή” (σπίτια, στάνες, χωράφια, σκουπιδότοπους), κάποια στιγμή θα καταλήξουμε στη “θάλαττα – θάλαττα”. Αν κάπου συναντήσουμε πορτοκαλί βουλίτσες, είναι το οργανωμένο δίκτυο μονοπατιών. Τις ακολουθούμε αδίστακτα. Θα είναι σίγουρα μια ενδιαφέρουσα διαδρομή. Καλή μας τύχη!

Συμβουλές:
- Το πρόβλημα του πρωινού ξυπνήματος στις διακοπές αντιμετωπίζεται έχοντας προβλέψει να υπάρχει έτοιμος ή ημι-έτοιμος καφές στο ψυγείο ή δίπλα στο κρεβάτι. Για δύσκολες περιπτώσεις, τοποθετήστε κοντά στο κρεβάτι του υπναρά ένα μπουγιέλο με νερό.
- Απαραίτητα: Θερινός ελαφρύς υπνόσακος, πετσέτα, σακάκι, μακρύ παντελόνι, εντομοαπωθητικό, μποτάκια, μεγάλο χαμόγελο.
- Τα νερά της Ικαρίας γενικώς πίνονται. Παντού πάντως, όπου συμβουλεύουμε για στάση, υπάρχει κανονική πηγή ή δίκτυο με πόσιμο νερό.
- Η Ικαρία δεν είναι μεγάλο νησί και οι αποστάσεις στην πραγματικότητα του χάρτη είναι μικρές. Ωστόσο, διαθέτει εντυπωσιακό ανάγλυφο τόσο στη μεγάλη όσο και στη μικρή κλίμακα, πράγμα το οποίο επιβραδύνει σημαντικά την πεζοπορία.
- Δεν απομακρυνόμαστε από την καθορισμένη διαδρομή χωρίς να ξέρουμε πως θα την ξαναβρούμε.
- Αν έχουμε πρόθεση να διανυκτερεύσουμε π.χ. σε ένα μοναστήρι ή κοντά σε κατοικημένο τόπο δηλώνουμε την παρουσία μας και τις προθέσεις μας σε όποιον ντόπιο δούμε. Εκτός ότι το απαιτεί η ευγένεια, είναι πολύ καθησυχαστικό και για τα δύο μέρη.
- Δεν βιαζόμαστε! Δεν υποκύπτουμε στo “πρέπει να τα δούμε όλα”. Άλλωστε, τι να δούμε; Στην Ικαρία όλα είναι απλά, ωστόσο υπάρχει παντού μια μαγεία την οποία καταστρέφει η βιασύνη.
- Οι χάρτες των εικόνων είναι μόνο ενδεικτικοί για να δοθεί μια οπτική εντύπωση των διαδρομών. Απαραίτητη η παραβολή τους με τους κανονικούς έντυπους γεωγραφικούς χάρτες του νησιού.
- Για συνοδεία και καθοδήγηση απευθυνόμαστε στους επαγγελματίες Οδηγούς Βουνού της Ικαρίας.
- Για μια μεγάλη ποικιλία φωτογραφιών με ετικέτα "μονοπάτια" και "Ικαρία" κλικ στο Flickr.

Ορειβατικός Πεζοπορικός Σύλλογος Ικαρίας
http://opsikarias.blogspot.com/