Ως απάντηση στο ασυνάρτητο κείμενο του κ. Παμφίλη, σχετικά με το θέμα της ψηφοθηρικής εκμετάλλευσης της βιντζότρατας, πρέπει να πω ότι λυπάμαι που πρέπει να απαντάω σε τέτοιου επιπέδου ανακοινώσεις, αλλά αισθάνομαι κρίμα για τους πολίτες του νομού που αναγκάζονται να ενημερώνονται μέσα από τέτοια κείμενα.

Όσον αφορά στο θέμα της βιντζότρατας, είναι γεγονός ότι υπήρξε απροκάλυπτη προεκλογική εκμετάλλευση των αλιέων, του συγκεκριμένου αλιευτικού εργαλείου, η οποία αναπόφευκτα θα οδηγήσει στην καταστροφή – κατάργηση της ίδιας της βιντζότρατας.

Για όσους δεν γνωρίζουν το θέμα: Μία μέρα μετά την ανακοίνωση των εκλογών, καταργώντας την ευρωπαϊκή και την ελληνική νομοθεσία, ο πρώην Υπουργός, βαφτίζει ως «επιστημονική έρευνα» την επαναφορά βασιλικού διατάγματος του 1966, για την αλιεία με βιντζότρατα. Βεβαία αυτό δεν είναι παρά άλλη μία ελληνική καινοτομία, καθώς για «επιστημονικούς λόγους» αλλά χωρίς την παρουσία επιστημόνων, το σύνολο των 267 ελληνικών βιντζοτρατών ψαρεύουν από την αρχή του 2015 σε όλη την επικράτεια, όπως όριζε το βασιλικό διάταγμα του 1966. Αυτό ουσιαστικά καταστρέφει τον κλάδο της αλιείας με βιντζότρατα, καθώς με αυτή την απόφαση και με την ποιότητα της «έρευνας» που υλοποιείται, το μόνο σίγουρο είναι ότι το σχετικό διαχειριστικό σχέδιο που θα παραχθεί, θα απορριφθεί από τις ευρωπαϊκές υπηρεσίες και θα καταργηθεί αμετάκλητα το αλιευτικό εργαλείο της βιντζότρατας. (διαβάστε περισσότερα εδώ)

Θα έπρεπε λοιπόν να πληροφορείται για όλα αυτά ο κ. Παμφίλης και να μην αερολογεί προσπαθώντας απλώς να δημιουργεί εντυπώσεις. Όσο για τις μηχανότρατες που αναφέρει, η προηγούμενη κυβέρνηση προσπάθησε 6 μέρες πριν τις εκλογές, να καταργήσει το 1,5 μίλι ελάχιστης απόσταση αλιείας από την ακτή, και να τις φέρει ουσιαστικά έξω από τις αυλές μας, πιστή πάντα στην "παραδοσιακή" ψηφοθηρική νοοτροπία. Αυτό θα έδινε τη χαριστική βολή στους παράκτιους αλιείς και τα ιχθυαποθέματα των θαλασσών μας. Το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος είναι ο μόνος φορέας που αντιλήφθηκε εγκαίρως το θέμα αυτό και βρεθήκαμε στο υπουργείο σε συντονισμό με περισσότερους από 100 αλιευτικούς φορείς από όλη την Ελλάδα, βάζοντας το υπουργείο στο τραπέζι της συζήτησης και αποτρέποντας στο «παρά πέντε» αυτό το καταστροφικό εγχείρημα.

Αν ο κ. Παμφίλης θεωρεί ότι η κάθετη αντίδραση του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος σε αυτά τα καίρια ζητήματα για την επιβίωση της αλιείας, είναι θέμα προώθησης προεκλογικών προτιμήσεων, μάλλον έχει να κάνει με το τι μπορεί τελικά να αντιληφθεί ο καθένας. Όσο για το ποιόν της προηγούμενης κυβέρνησης που υποστηρίζει ο κ. Παμφίλης και τα αποτελέσματα που είχαν οι πολιτικές τους για όλους μας, αυτό θεωρώ ότι το έκρινε ο ελληνικός λαός, και όχι εγώ, αλλά ως πολίτης θεωρώ ότι έπραξαν πολύ σωστά.

Όσον αφορά στη μεγαλοψυχία και συμπόνια του κ. Παμφίλη για τους αλιείς, καλό θα ήταν πέρα από τα εύκολα λόγια να ασχολιόταν και με κάποια θέματα ουσίας. Μήπως δεν είναι εν γνώση του ότι το πρόγραμμα Leader Αλιείας του νομού, σχεδιάστηκε με τέτοιον τρόπο που τελικά ούτε ένας αλιέας δεν επωφελήθηκε από αυτό;

Ουσιαστικά το πρόγραμμα αυτό εξελίχθηκε σε μία κακοσχεδιασμένη «κλοπή» του Ευρωπαϊκού Ταμείου Αλιείας και των πόρων που έπρεπε να καταλήξουν στους ψαράδες του νομού και στην ανάκαμψη των ιχθυαποθεμάτων μας, για τα οποία μοιάζει να κόπτεται τόσο πολύ ο κ. Παμφίλης. Τα χρήματα του Leader Αλιείας, για όσους δεν το γνωρίζουν απορροφήθηκαν σε άσχετα έργα, ακόμα και από μεγάλες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις του νομού και άλλους μη-αλιείς. Μήπως λοιπόν θα έπρεπε να αρχίσουμε να μιλάμε επί της ουσίας, αντί να προσπαθούμε να καλύψουμε τις ελλείψεις μας με κραυγές;

Όπως συνηθίζει ο κ. Παμφίλης με το χαρακτηριστικό επίπεδο γραφής του, αφήνει υπονοούμενα και λασπολογεί έναντι του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος, κάτι που κάνει συστηματικά εδώ και χρόνια άλλωστε. Οφείλω λοιπόν να παραθέσω εδώ κάποιες ορθές πληροφορίες:
- Σχετικά με τον υπαινιγμό ότι κάνουμε δήθεν καταγγελίες στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, πρέπει να πω ότι το Αρχιπέλαγος δεν συνηθίζει να κάνει καταγγελίες. Ο ρόλος μας είναι να κάνουμε τακτικές αναφορές στα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Αλιείας, κατόπιν σχετικής συμφωνίας που έχουμε συνάψει, με στόχο να περιγράφουμε την πραγματική κατάσταση της αλιείας στην Ελλάδα, καθώς και τα πεπραγμένα της εκάστοτε κυβέρνησης και των ελεγκτικών αρχών, όσον αφορά σε αλιευτικά θέματα.
- Το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος έγινε πρόσφατα μέλος του Περιφερειακού Γνωμοδοτικού Συμβουλίου της Ε.Ε. για την Αλιεία στη Μεσόγειο (RAC MED), ως ο μοναδικός εξειδικευμένος επιστημονικός φορέας που εκπροσωπεί τα συμφέροντα της βιώσιμης αλιείας στην Ελλάδα (σημείωση: τα μέλη του συμβουλίου συμμετέχουν αμισθί σε αυτό). Είναι σημαντικό λοιπόν ότι ένας τέτοιος φορέας έχει έδρα το νομό της Σάμου. Αξιοσημείωτο είναι όμως και ότι το Αρχιπέλαγος έγινε μέλος του Συμβουλίου έπειτα από πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ακολούθησε ένας χρόνος λυσσαλέας αντίδρασης τόσο από την τότε κυβέρνηση όσο από την ΠΕΠΜΑ (Ένωση Μέσης Αλιείας – μηχανότρατες). Και σε αυτή την περίπτωση όμως φαίνεται ότι οι καιροί αλλάζουν – κάτι που πανικοβάλει πολλούς.

▪ Όσο για τους πόρους του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος, πρέπει να ενημερώσουμε αυτούς που θέλουν να μάθουν (γιατί υπάρχουν και πολλοί που δεν θέλουν να μάθουν). Το Αρχιπέλαγος συνειδητά δεν λαμβάνει για το έργο του κρατικές χρηματοδοτήσεις – εκτός αν ο κ. Παμφίλης έχει να μας δώσει κάποια άλλη πληροφορία. Αντίθετα, μέσα από τις δραστηριότητες υψηλού επιπέδου κατάρτισης στην εφαρμοσμένη έρευνα που προσφέρει το Ινστιτούτο σε φοιτητές και νέους επιστήμονες από την Ευρώπη, Αμερική, Καναδά κλπ, φέρνει πόρους από το εξωτερικό, στο νομό και στη χώρα. Πέρα από το επιστημονικό έργο και τη συμβολή τους στην περιβαλλοντική προστασία, αυτές οι εκπαιδευτικές δράσεις στηρίζουν και την τοπική οικονομία. Για να είναι πιο εύκολα κατανοητό θα χρησιμοποιήσω έναν τουριστικό όρο , το Αρχιπέλαγος το 2015 θα έχει στο νομό της Σάμου και στα βόρεια Δωδεκάνησα με έδρα τους Λειψούς, περισσότερες από 70.000 διανυκτερεύσεις, από φοιτητές από τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου, ενώ για το 2016, αναμένεται να ξεπεράσουν τις 100.000 διανυκτερεύσεις. Αυτό είναι αποτέλεσμα σκληρής και στοχευμένης δουλειάς εδώ και 15 και πλέον χρόνια, ενώ μέσα από αυτές τις δράσεις ο νομός Σάμου, αλλά και το Αιγαίο γενικότερα, γίνονται τόπος αναφοράς για την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα. Το γιατί σε αυτούς τους προορισμούς δεν συμπεριλαμβάνονται πλέον η Ικαρία και οι Φούρνοι, είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα που πρέπει να συζητήσουμε με τους σοβαρούς ανθρώπους των νησιών, όταν θεωρήσουμε ότι έχουν ωριμάσει οι συνθήκες.

Αν αυτού του είδους την ανάπτυξη την καταλαβαίνει ο κ. Παμφίλης, θα μου προξενήσει πραγματικά μεγάλη έκπληξη.

Μέσα από τους πόρους που λαβαίνουμε από τις δραστηριότητες κατάρτισης στην εφαρμοσμένη έρευνα που προσφέρουμε, μπορούμε και χρηματοδοτούμε τη δράση του Αρχιπελάγους και την αφιλοκερδή προσφορά του στις κοινωνίες του Αιγαίου (αντί να φτιάχνουμε προσωπικές περιουσίες). Όπως για παράδειγμα: περιβαλλοντική εκπαίδευση σε δεκάδες σχολεία του Αιγαίου με προτεραιότητα το νομό της Σάμου, καθώς και πολυάριθμες μελέτες που πραγματοποιούμε για την προσπάθεια προστασίας της φυσικής μας κληρονομιάς. Στον τομέα της αλιείας για παράδειγμα αυτή την περίοδο ολοκληρώνουμε το πρώτο πανελλαδικά σχέδιο αλιευτικής συνδιαχείρισης για το νησιωτικό σύμπλεγμα των Λειψών – Β. Λέρου. Στην προσπάθεια αυτή συμμετείχαν δεκάδες αξιόλογοι επιστήμονες, ενώ έχουμε την ουσιαστική συνεργασία και στήριξη των αλιέων του νησιού, καθώς και της τοπικής αυτοδιοίκησης η οποία δεν αναλώνεται σε αερολογίες, αλλά συνηθίζει να παράγει έργο.

Κλείνοντας λοιπόν πρέπει να πω στον κ. Παμφίλη, ότι ο κόσμος μας προχωράει μέσα από σκληρή δουλειά και απτά αποτελέσματα και όχι μέσα από την ακατάσχετη και ασυνάρτητη φλυαρία, τις συκοφαντίες και τα υπονοούμενα που τον χαρακτηρίζουν.

Αναστασία Μήλιου
Διευθύντρια Έρευνας - Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας "Αρχιπέλαγος"