Καλησπέρα σε όλους σας!  Είμαστε εδώ γιατί η  ομάδα του  IKARIAMAG κατορθώνει να μας ενώνει αλλιώς, αλλά οικεία. Τους θαυμάζω.

Τι είναι οι  ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΠΤΗΣΕΙΣ;  Κείμενα από, για και με αφορμή την Ικαρία.

Μιλούν οι άνθρωποι που την ζουν και την έζησαν.  Ποια είναι η φωνή τους;  Τι λένε;

Θα κάνω αλλιώς την ερώτηση. Αν μετά από  κάμποσα  χρόνια ένας φανταστικός αναγνώστης κρατούσε στα χέρια τους τις ΠΤΗΣΕΙΣ, τι θα άκουγε, πώς θ αντιλαμβανόταν αυτό το λόγο; Τι είδους Ικαρία θα σχημάτιζε με τη φαντασία του…;

Έτος συγγραφής 2012. Βαθιά κρίση στη χώρα  και σε όλη την Ευρώπη.

Αλλά αίφνης,  αναδύεται μια τεράστια κατάφαση, αυτό το «συσσωμάτωμα» - που λέει ο Νικόλας Κουντούπης- και  διατρέχει όλο το βιβλίο, εν καιρώ κρίσης.  Μα το ίδιο το βιβλίο είναι ένα συσσωμάτωμα, δηλαδή  μαζί τα σώματα (σύσσωμα), μαζί το αίμα (συσσωμάτωμα), μαζί τα μάτια...  Σε μια εποχή που όλοι θέλουν τον προσωπικό τους χώρο…  σε μια εποχή που όλα είναι personalized... Παράδοξο;

Και η οδύνη της χώρας  αποτυπώνεται στις ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΠΤΗΣΕΙΣ;  Πρώτα αποτυπώνεται η πολλή αγάπη… πολλή, όχι αστεία όπως γράφει και η Ρένια Τσιτσιμπίκου… και μέσα απ’ αυτήν την πάσης χρήσεως λέξη,  μέσα απ΄ αυτήν την κοινοτοπία  που κάτι πασχίζει –εσαεί ανείπωτο -να αρθρώσει, η Ικαρία βγαίνει από την αφάνεια.

Τι φως φωτίζει την Ικαρία;  Ας σκεφτούμε… Θα μπορούσε το κεντρικό αφήγημα της Ελλάδας της κρίσης… μεταπολίτευση,  διαπλοκή, δημόσιος υπάλληλος, life style, διαφθορά και πολιτικοί,  πελατειακό κράτος, αλλαγή, απάθεια, δουλοπρέπεια, γλείψιμο, βόλεμα, να τοποθετηθεί ένα καλοκαίρι στην Ικαρία αντί σε ένα άλλο νησί;  

Υπάρχει ένας άλλος χρόνος στο νησί, γιατί υπάρχουν άλλοι άνθρωποι  που ζώντας ασυνείδητα ως καλλιτέχνες ποτέ δεν καταδέχτηκαν το mainstream… πάντα λοξά, σε παραδρόμους, σε μονοπάτια, κυκλοφορούσαν…

Αφήνω λοιπόν τις μεταφορές και  προχωρώ στο αναπάντητο – για μένα που ξέρω την Ικαρία από τότε που γεννήθηκα -  ερώτημα : Γιατί η Ικαρία ασκεί  τέτοια γοητεία στους μη Καριώτες;  Τι αναζητούν στην Ικαρία;

Καλοκαίρια, φεγγάρια, έρωτες,  μεθύσια υπάρχουν παντού…

ΤΙ ΑΝΑΖΗΤΟΥΝ ΛΟΙΠΟΝ;
-Τη μικρή κλίμακα των κοινοτήτων;
-Τον άλλο χρόνο που ίσως δεν είναι out of joint…  που δεν εξαρθρώθηκε, που λέει ο Σαίξπηρ;
-Τους  χαμένους παππούδες και γιαγιάδες;   Ομολογώ ότι δεν υπάρχουν σε κανένα βιβλίο, ταινία, θεατρικό έργο τόσοι παππούδες και γιαγιάδες πρωταγωνιστές των ιστοριών, όσοι στις ΠΤΗΣΕΙΣ,  ρεκόρ Γκίνες δηλαδή.
-Τη μέχρι τώρα οργανικότητα της εξέλιξης στο νησί;
-Την αλλαξά…  Την αλληλοβοήθεια;
-Αυτό  τον αργό ρυθμό της όσμωσης του κοσμοπολιτισμού που φέρνουν οι ναυτικοί κι οι μετανάστες  με την  αρχαϊκότητα  κάποιων δομών του νησιού λόγω απομόνωσης;
-Τη  γλυκιά και ήπια αναρχία της ζωής στο νησί – που ίσως να οφείλεται και στο ότι λίγα σχετικά χρόνια υπήρξε Τουρκοκρατούμενη;
-Την  Ικαριώτικη εκδοχή της παραγωγικότητας;
-Την  αυτοοργάνωση τους, την αυτοδιοίκηση, την αλληλεγγύη, την  προοδευτικότητα τους  να χτίζουν σχολεία και Νοσοκομεία, την αλληλοβοήθεια των απανταχού Ικαριωτών;
-Για την αμεριμνησία… έως αυτοκαταστροφής  (Ανοίγω παρένθεση… Θυμάμαι το περασμένο  καλοκαίρι να ανησυχώ αν θα γυρίσει αρτιμελής η ανιψιά μου και οι φίλες της από το πανηγύρι της Λαγκάδας.  Το καλοκαίρι που η οικεία κλίμακα του νησιού διαστέλλεται,  βρισκόμαστε απροετοίμαστοι να  ενεργήσουμε. Μεγάλο πρόβλημα…  Και ‘γω φοβόμουν στο πανηγύρι…  κάτι να γίνει… μια σπίθα  εκεί κάτω…)

Τι ψάχνουν  στο νησί και τη ζωή των ανθρώπων του – πριν γίνουν μουσειακά εκθέματα- γιατί κάτι ψάχνουν. Ένα άλλο σχήμα ζωής;  Και πώς ακριβώς αρθρώνεται αυτό το άλλο σχήμα εκτός καλοκαιρινών διακοπών;

Μέσα στα κείμενα των ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΠΤΗΣΕΩΝ  έτσι όπως συναρθρώνονται  και  συνδιαλέγονται,  αυτές οι ερωτήσεις  βρίσκουν απαντήσεις ατομικές και συλλογικές.  Απαντήσεις ωστόσο  όχι εύκολες και συναισθηματικές.

Θα μιλήσω και φιλολογικά:  Οι ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΠΤΗΣΕΙΣ είναι ένα ιδιόμορφο γραμματολογικό είδος που θα το ονόμαζα  ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ  όπου όλα τα πετούμενα αποτυπώνουν, χωρίς  εκ των  προτέρων καθορισμένο στόχο και περιεχόμενο, σκέψεις, αισθήματα, μνήμες,  προσδοκίες στον παρόντα χρόνο.  Συνήθως οι συλλογικοί τόμοι είναι εκ των υστέρων ανθολογήσεις βάσει κάποιων αρχών ή άθροισμα δημοσιευμάτων ενός ή πολλών προσώπων με καθορισμένη θεματική. Εδώ η ελευθερία  των γραφόντων και  η  συγγραφή των κειμένων κατά τη διάρκεια μιας χρονικής περιόδου, δημιουργεί ένα άλλο γραμματολογικό είδος.  Πιστεύω ότι η  ιδέα των ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΠΤΗΣΕΩΝ είναι εκπληκτική  και γι’ αυτό υπάρχει τέτοια ανταπόκριση.

Τελειώνοντας, προσωπικά θα έλεγα ότι  μια υπέροχη πλευρά της Ικαρίας συμπυκνώνεται στο Μνημόσυνο κάθε Πάσχα στις Ράχες: Το μνημόσυνο που δένει τους  ξένους  και τους αδύναμους, με τη μνήμη των νεκρών ανήμερα της Ανάστασης  πάνω στο γιορτινό τραπέζι και το  λαμπρό γλέντι της Λαμπρής.

Και του χρόνου με τις ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΠΤΗΣΕΙΣ 3!

Κυριακή Σπανού
kyrspanou@gmail.com

Διαβάστε τις ελεύθερες πτήσεις τις Κυριακής Σπανού.

Ένα βιβλίο νησί: Διαβάστε τι είπε η Δήμητρα Κόχιλα στην παρουσίαση των ελεύθερων πτήσεων 2

Δείτε τι έγινε στα εγκαίνια του àrtεις; 2013

Δείτε τι έγινε την Κυριακή 8 Δεκεμβρίου στο àrtεις; 2013