Θέλω να σου μιλήσω για ένα νησί που βρίσκεται δίπλα από την Ικαρία που λατρεύεις. Το νησί αυτό λέγεται επίσης Ικαρία.

Όμως οι ομοιότητες σταματούν εδώ. Από εκεί και πέρα, τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα μεταξύ των 2 αυτών νησιών δεν είναι απλώς διαφορετικά, είναι ακριβώς τα αντίθετα!

Η Ικαρία αυτή για την οποία θα σου μιλήσω, δεν έχει εξιδανικευμένο παρελθόν. Αν διαβάσεις πχ τα γεγονότα της Ικαριακής Επανάστασης, θα καταλάβεις... Δεν είχε μόνο καλούς και αλληλέγγυους ανθρώπους. Είχε πολλούς, διαφορετικούς, κάθε καρυδιάς καρύδι. Ζωντανή δηλαδή. Υπαρκτή. Αλλά και σήμερα, τις τελευταίες δεκαετίες, έχει πάρα πολλά τρωτά. Στο ikariamag θα βρεις πολλές τέτοιες αναφορές και ρεπορτάζ (για την υπερβόσκηση, τα βαρελόσκυλα, τα σκουπίδια και τη μόλυνση από τις πρακτικές των ίδιων των Ικαρίων, τη δόμηση, κ.α). Και στις ελεύθερες πτήσεις, θα διαβάσεις όχι μόνο τα όμορφα της (τις ιστορίες, τις μνήμες, τους ανθρώπους που είναι κάτω στο νησί και κάνουν σπουδαία πράγματα) αλλά και όσα δε λειτουργούν. Προσωπικά, τα γράφω χρόνια: Από τη γη των οπαδών, στη χώρα των φορέων και των ανακοινώσεων, από τους Skoulikarous στα Ικαρίμ και την Ικαριάτιδα, και από την ανάγκη να ξανβρούμε τον τρόπο στο μη μου πηδ@ς το πλαίσιο και στα ναρκοπέδια της Ικαρίας, κ.ά.

Παρόλαυτα, σ’ αυτή την Ικαρία πηγαίνω για να σμίξω με τους ανθρώπους μου, με τους γονείς μου αλλά και με τις μνήμες. Πολλές φορές ο κόσμος μπερδεύεται όταν λέω ότι είμαι από την Ικαρία και θεωρεί ότι πηγαίνω στην άλλη, τη διπλανή της, την επικρατούσα, στην οποία προφανώς συχνάζει ο παρακάτω φίλος:

«Όχι», τους εξηγώ: Εγώ είμαι από την άλλη Ικαρία, όπου ο θείος μου ο Αρίστος, πριν καν πλησιάσει στην αυλή, φώναζε: «Εεεεεε νοικοκυραίοιιιιι». Και δεν το έλεγε υποτιμητικά.

Δίπλα από την Ικαρία όπου ο δημόσιος χωρος μπερδεύεται με την κοινοκτημοσύνη (και μάλιστα σε εφαρμογή μονομερώς και με ανιστόρητη ερμηνεία), υπάρχει η Ικαρία της ιδιωτικής περιουσίας που αλίμονο σου αν δεν τη σεβόσουν. Του παππού μου που αγόραζε από τον συγχωριανό του, μια ελιά εδώ, μια εκεί, μια παραπέρα για να μην πεθάνουν απο την πείνα τα παιδιά του και ένα διάδρομο ενός μέτρου για να περνάει μέσα από το χωράφι του γείτονα και να πηγαίνει σπίτι του γιατί αλλιώς δεν τον άφηνε. (Έτσι γινόταν. Συγγνώμη αν χαλάω την παραμύθα.)

Δίπλα από την Ικαρία του Ικαριώτικου που είναι «ψυχεδέλεια», που κλείνεις τα μάτια και χάνεσαι στο ορθάδικο πανηγύρι, που τον ακούω και βρίσκομαι στην κοσμάρα μου, υπάρχει η Ικαρία που αντιμετωπίζει τον Ικαριώτικο ως ομαδικό άθλημα που του πρέπει κύκλος. Που καθρεφτίζει την κοινότητα, τη χαρά, τις λύπες και τα ζεύκια της. Που θέλει τραπέζι όταν δε χορεύεις. Να έχεις απέναντι τον συνάνθρωπο σου, να κάθεστε κοιτώντας ο ένας τον άλλον στα μάτια, να τσουγκρίζετε, να μιλάτε. Σε κοινωνία. Παστρικά πράγματα.

Δίπλα στην Ικαρία που επιβάλει ένα αυστηρά συγκεκριμένο (νεο)"ικαριακό" κώδικα ντυσίματος και look για άντρες και γυναίκες, και που χαρακτηρίζει οποιαδήποτε διαφορετική αισθητική επιλογή ως «Αθηναϊκή», υπάρχει και ένα νησί με αγόρια κομψά και σένια, και κορίτσια φτωχά μα με φορέματα, καλοντυμένα και περιποιημένα, σαν τα κρύα τα νερά, σαν αυτά που όπως θα δεις σε όοοοοοποια φωτογραφία ανοίξεις από το χτες, φορουσαν οι θειάδες μου και οι θειάδες αυτών. [Το ότι χορευαν "ευρωπαϊκά", σου λέει κάτι;].

Πρέπει να σου πω ότι ακριβώς δίπλα, υπάρχει άλλη μία Ικαρία. Μια τρίτη. Όπου κατοικούν οι SkoulΙκαροι και τα Ικαρίμ και που, όπως και η Ικαρία που εσύ γνωρίζεις, της αρέσουν πολύ οι απόλυτες αλήθειες (οι δικές της βέβαια), τα ταρατατζούμ και τα μουσειολάγνα «πατροπαράδοτα», η άυλη πολιτιστική κληρονομιά και θέλει να τα κάνει όλα σπουδαία και μεγάλα. Όλα ιδεολογία και υπεράσπιση του «χτες»! Αυτή είναι η κοινη γέφυρα της (ο νεο-συντηρητισμός) με την γνωστή σου Ικαρία του σήμερα, γι’ αυτό και επικοινωνούν πολλές φορές.

Δίπλα στην Ικαρία που έχει ταυτιστεί με ιδεολογίες, υπάρχει και η Ικαρία που ανέπτυξε τον κοινοτισμό άνευ ιδεοληψιών. Που καμία σχέση δεν είχε με βιομηχανικής περιόδου ιδεολογίες γιατί καμιά φάμπρικα δεν είχε και κανέναν αφέντη. Α είχε μόνο έναν, εκείνον του παραμυθιού.

Διπλα σ' αυτές τις Ικαρίες λοιπόν, υπάρχει και η δική μου Ικαρία. Που χάνει εδάφη κάθε χρόνο, μικραίνει, μα κρατάει ακόμα γερά, στα σύνορα της αυλής μου όπου χωρά ακόμα η παρέα, δίπλα στη θάλασσα.

Υπάρχουν πολλες Ικαρίες. Κι έτσι πρέπει (όπως επίσης πρέπει να τις αφήσουμε όλες ν’ αναπνέουν). Αλλιώς ο κόσμος μας θα ήταν τραγικά όμοιος. Όσο και αν αυτό επιδιώκουν οι ιδεο-επι-ληπτικοί που κουνούν τα δάχτυλο και αυτοί μόνο ξέρουν να σου πουν τι εστί ικαριώτικο γιατί μπλα μπλα μπλα μπλα μπλα μπλα. Συνεπικουρούμενοι βέβαια από ντόπιους μπαρμπάδες που θέλουν να γίνονται αρεστοί στους καφενέδες όπου κάθε διαφορετική άποψη ονομάζεται «φασιστική».

Εγώ προτιμώ αυτή την Ικαρία που μόλις σού περιέγραψα γιατί εκεί περνάω όμορφα. Δατς ολ. Γιατί αυτό ήταν το παρελθόν της, όσο κι αν σήμερα ζούμε σε μια μηχανή που τα αλέθει όλα και μας τα ξανασερβίρει ακριβώς ανάποδα για να δώσει νόημα στις μπουρδοελευθεριακές εμμονές εκείνων που την κινούν.

Άλλωστε, ζούμε στη χώρα των συνθημάτων, κενή νοημάτων: Έλληνες που δεν έχουν καμία σχέση με την ελληνική παιδεία, αριστεροί μουτζαχεντίν, εναλλακτικοί (myass) που τη βρίσκουν με «τη Μύκονο της Αριστεράς» και άλλα πετεινά του ουρανού!

Θα χαρώ λοιπόν να σε συναντήσω και στη δική μου Ικαρία. [Ευτυχώς είναι και άλλοι εκεί ακόμα!] Είναι ακόμα πιο φιλοξενη και ενδιαφέρουσα από αυτή που προσπαθούν να μας πείσουν οι αυτόκλητοι θεματοφύλακες του νεο-ικαρισμού.

Μέχρι τότε, στις Κούβες και τις Τζαμάικες του Αιγαίου, καλά να περνάτε.

Κωνσταντίνος Βατούγιος
konstantinos@ikariamag.gr

υγ1. Δε φταίει κανείς από τους ανθρώπους που θέλησαν να μας γνωρίσουν για τη σημερινή εικόνα μας. Μόνο εμείς.

υγ2. Και δεν έχει καμιά απολύτως χρησιμότητα να χολοσκάμε ή να σε πείσω για το οτιδήποτε. Δεν έχει καμία σημασία. Έτσι κι αλλιώς, είναι φυσική εξέλιξη, σε λίγο καιρό, η δική μου Ικαρία να μην υπάρχει στο χάρτη. Να μην υπάρχει καν η μνήμη των όμορφων φορεμάτων, των κυκλικών τραπεζιών, του “Έεεεε Νοικοκυραίοι”. Να επικρατήσει μια παρανόηση και παράνοια που επειδή έμεινε μόνο στα μανιφέστα, έχασε τα ζωντανά στοιχεία που όφειλε να εξελίξει. Έτσι συμβαίνει, αιώνες τώρα. Παντού.

Και όλα τα παραπάνω, μαζί με μένα, θα γίνουν πέτρα καριώτικη.

κι οι χιλιάδες ύστερα χρόνοι
Λαμπερά θα μας κάνουν πετρώματα, μ' ακούς
Να γυαλίσει επάνω τους η απονιά, μ' ακούς
Των ανθρώπων.
[Ο.Ελύτης]

Διαβάστε τις ελεύθερες πτήσεις του Κωνσταντίνου Βατούγιου.