Μεγάλη δημοσιότητα έχουν λάβει οι Φούρνοι Ικαρίας για τα 22 ναυάγια που βρίσκονται κρυμμένα στον βυθό τους. Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν 22 ναυάγια γύρω από το μικρό αρχιπέλαγος των Φούρνων, αποκαλύπτοντας ότι μπορεί να αποτελεί την πρωτεύουσα των αρχαίων ναυαγίων του κόσμου.

Το ikariamag.gr σάς παρουσιάζει το σχετικό ρεπορτάζ του CNN της 29ης Οκτωβρίου:

Ψάξαμε τις σχετικές δημοσιεύσεις σε παγκόσμια περιοδικά και βρήκαμε από το Live Science μέχρι Discovery News το οποίο αφιερώνει εκτενές ρεπορτάζ για τα αρχαία ναυάγια στους Φούρνους (μετάφραση από το blog ανασκαφή):

Αποτελώντας ένα από τα κορυφαία αρχαιολογικά ευρήματα της φετινής χρονιάς, η ανακάλυψη έγινε από κοινή ελληνοαμερικανική αρχαιολογική αποστολή στο μικρό αρχιπέλαγος των Φούρνων με έκταση μόλις 17 τετραγωνικών μιλίων. Στον χώρο αυτό υπάρχουν 13 νησιά και νησίδες, τα οποία βρίσκονται ανάμεσα στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, Σάμο και Ικαρία.

«Ξεπερνώντας κάθε προσδοκία μας, με την πάροδο μόλις 13 ημερών προσθέσαμε 12% στο σύνολο των γνωστών αρχαίων ναυαγίων στα ελληνικά χωρικά ύδατα», δήλωσε ο Peter Campbell στο Discovery News, από το πανεπιστήμιο του Southampton και συν-διευθυντής του RPM Nautical Foundation.

Οι Φούρνοι βρίσκονται ακριβώς στη μέση μιας μεγάλης διαδρομής μεταξύ ανατολής-δύσης, καθώς και της διαδρομής βορράς-νότου που συνέδεε το Αιγαίο με την Ανατολή. Τα πλοία που ταξίδευαν από την ελληνική ηπειρωτική χώρα στη Μικρά Ασία ή αυτά που απέπλευσαν από το Αιγαίο για την ανατολή, έπρεπε να περάσουν από τους Φούρνους.

«Η Ικαρία και η δυτική ακτή της Σάμου δεν έχουν λιμάνια ή αγκυροβόλια, έτσι οι Φούρνοι είναι το πιο ασφαλές μέρος που θα μπορούσαν να σταματήσουν τα πλοία στην περιοχή», δήλωσε ο Campbell.

Ήταν η πρώτη φορά που μια υποβρύχια αρχαιολογική αποστολή οργανώθηκε στα νησιά. Αρχαιολόγοι από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων και το RPM Nautical Foundation συνεργάστηκαν με ντόπιους σφουγγαράδες, ψαράδες και δύτες ελεύθερης κατάδυσης, και όλοι έμειναν κάτι περισσότερο από έκπληκτοι από τα αποτελέσματα της έρευνάς τους.

Η χρηματοδότηση προήλθε από το Ίδρυμα Frost, μια φιλανθρωπική οργάνωση του Ηνωμένου Βασιλείου που υποστηρίζει την έρευνα στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω κληροδοτήματος από τον πρωτοπόρο ενάλιο αρχαιολόγο Honor Frost.

«Σε μια τυπική έρευνα εντοπίζουμε τέσσερα ή πέντε ναυάγια ανά σεζόν στην καλύτερη περίπτωση», δήλωσε ο Έλληνας επικεφαλής, Γιώργος Κουτσουφλάκης.

«Περιμέναμε μια επιτυχημένη σεζόν, αλλά κανείς δεν ήταν προετοιμασμένος γι’ αυτό. Ναυάγια βρίσκονταν κυριολεκτικά παντού».

Πάνω από τα μισά ναυάγια χρονολογούνται στην Ύστερη Ρωμαϊκή Περίοδο (περίπου 300-600 μ.Χ.). Συνολικά, τα ναυάγια εκτείνονται από την Αρχαϊκή Περίοδο (700-480 π.Χ.), στην Κλασική (480-323 π.Χ.) και την Ελληνιστική (323 - 31 π.Χ.), μέχρι και την Ύστερη Μεσαιωνική Περίοδο (16ος αιώνας).

«Αυτό που είναι εκπληκτικό είναι όχι μόνο ο αριθμός των ναυαγίων, αλλά και η ποικιλία των φορτίων, μερικά από τα οποία βρίσκονται για πρώτη φορά», δήλωσε ο κ. Κουτσουφλάκης.

Τα φορτία αποκαλύπτουν εμπορικές συναλλαγές μεγάλων αποστάσεων ανάμεσα στη Μαύρη Θάλασσα, το Αιγαίο, την Κύπρο, την Ανατολή και την Αίγυπτο σε όλες τις προαναφερθείσες περιόδους. Τουλάχιστον τρία πλοία μετέφεραν φορτίο με αμφορείς ή αγγεία, τα οποία δεν έχουν βρεθεί στο παρελθόν σε άλλα ναυάγια.

Αυτά είναι κυρίως σαμιακοί αμφορείς της Αρχαϊκής περιόδου (700-480 π.Χ.) και της Υστερορωμαϊκής περιόδου (3ος-7ος αιώνας μ.Χ.). Επίσης, σινωπικοί (σε σχήμα καρότου) αμφορείς και μεγάλοι αμφορείς της Μαύρης Θάλασσας του 2ου αιώνα μ.Χ. που περιέχουν σάλτσα ψαριού.

Οι αρχαιολόγοι χαρτογράφησαν το κάθε ναυάγιο χρησιμοποιώντας φωτογραμμετρικές μεθόδους για τη δημιουργία τρισδιάστατων σχεδίων του θαλάσσιου χώρου. Αντιπροσωπευτικά ευρήματα ανασύρθηκαν από κάθε ναυάγιο προκειμένου να ερευνηθούν και να αναλυθούν και ίσως εκτεθούν σε μουσεία μετά το πέρας των εργασιών συντήρησης.

Σύμφωνα με την ομάδα, ο όγκος των ναυαγίων που βρίσκονται γύρω από τους Φούρνους υποδεικνύει περισσότερο τον μεγάλο αριθμό διέλευσης πλοίων κατά μήκος αυτής της θαλάσσιας οδού παρά το γεγονός ότι νησιά δεν ήταν ασφαλή.

«Λαμβάνοντας υπόψη τα 22 ναυάγια και την ευρεία χρονολογική κλίμακα των ευρημάτων, που ισοδυναμεί περίπου με ένα ναυάγιο ανά αιώνα, συμπεραίνουμε ότι ήταν ένα αρκετά ασφαλές στοίχημα για τους ναυτικούς», δήλωσε ο Campbell.

«Αυτά τα ναυάγια πιθανότατα προήλθαν από μια ξαφνική καταιγίδα ή βλάβη στον ναυτικό εξοπλισμό των πλοίων, όπως για παράδειγμα ένα σπασμένο πηδάλιο που εμπόδιζε τον έλεγχο του πλοίου», πρόσθεσε.

Ωστόσο, ο αριθμός των ναυαγίων είναι πιθανό να αυξηθεί. Οι αρχαιολόγοι έχουν εξετάσει μόνο το 5% των ακτών του αρχιπελάγους, και είναι βέβαιοι ότι πολλά περισσότερα ναυάγια θα ανακαλυφθούν στην περιοχή.

«Σχεδιάζουμε να επιστρέψουμε στους Φούρνους το επόμενο έτος και να συνεχίσουμε την έρευνα», είπε ο Campbell.

ikariamag.gr