Βόηθα, Θεά, το τρυφερό κλωνάρι μόνο να ‘χω,
Σε γκρεμό κρέμουμαι βαθύ, κι αυτό βαστώ μονάχο…

Σε λίγες ημέρες φτάνουμε στην 28η Οκτωβρίου, ημέρα μνήμης και τιμής, όχι εορτής ούτε πανηγύρεως…

Ετούτη την μέρα, εύχομαι οι περισσότεροι να συμφωνούμε, δεν γιορτάζουμε ούτε πανηγυρίζουμε… γιατί δεν μπορεί να αισθανόμαστε τοιουτοτρόπως, στην έναρξη της συμμετοχής μας σ’ έναν πόλεμο με τόση βαρβαρότητα, τόσο φασισμό, δυστυχία και θάνατο, όπως άλλωστε όλοι οι πόλεμοι…

Από τη στιγμή που η απλή λογική παίρνει το δρόμο της προκλητικής διαστρέβλωσης, το πράγμα κινδυνεύει να περάσει πια επίσημα στη φάση της παρακμής…

Η επινόηση μιας τέτοιας επετειακής παραχάραξης , όπου μπερδεύει ηθελημένα ή αθέλητα (δεν έχει και πολύ σημασία), το ξεφάντωμα με τη μνήμη, το γλέντι με τον στοχασμό, τη σκέψη με την επιπόλαιη ανάμνηση,  τότε όλα μπορούμε να τα παρακολουθήσουμε είτε σε κατάσταση αμηχανίας ή στην καλύτερη περίπτωση με προβληματισμό και ερωτήματα. .. αλλοίμονο όμως στον σημερινό ή και τον αυριανό πολίτη ετούτης της πολιτείας που θα βγεί ξαρμάτωτος στο ξέφωτο της ιστορίας…. σε μια τέτοια μάλιστα περίοδο τεράστιων δυσκολιών επιβίωσης αλλά και πολύπλοκων αδιεξόδων…

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη τιμή προς ένα λαό από το να ακουμπήσουμε με δέος σχεδόν με ευλάβεια στις πιο τραγικές του στιγμές, να νοιώσουμε έστω για λίγο το μεγαλείο της αντίστασής του, να αφουγκραστούμε σιωπώντας τα βαθύτερα ψυχο-ψυθιρίσματά του, να κλάψουμε μαζί του τις ανείπωτες συμφορές αλλά και αντάμα να ανεβούμε τα μονοπάτια της θυελλώδους πορείας του…

75 χρόνια από τότε!!!,  προχθές δηλαδή αν αναλογισθεί κανείς τον χρόνο, όπου οι δικοί μας γονείς και οι παππούδες πολεμούσαν στα χιονισμένα βουνά και όσοι  «τυχεροί»  επέστρεψαν στο τέλος, ψειριασμένοι και σακάτηδες έπεσαν αμέσως χωρίς αναπαμό στη δίνη του φοβερού εκείνου εμφυλίου πολέμου, όπου μέχρι ίσως και σήμερα πληρώνουμε τις  «δόσεις» των συνεπειών του… (ανάθεμα στους αίτιους!!!)…

Είναι λάθος και κρίμα σε τούτες τις μέρες να εξαντλιέται το  χ ρ έ ο ς του ανθρώπου σε δίχως νόημα - α-νόητες) - διασκεδαστικές εκδηλώσεις, εκεί ακριβώς που θα ήθελες να τονίσεις το μέγεθος και την ουσία του αγώνα και της πράξης… εκεί που θα ήθελες να γονατίσεις μπροστά στους νεκρούς μας, εκεί που θα ήθελες να ανασυγκροτήσεις ή και να αναθεωρήσεις την στάση σου στο «σήμερα», σ’ αυτό ακριβώς το σημείο να απομακρύνεσαι τόσο ώστε να χάνεσαι στα άκαιρα και τα εφήμερα των αναγκών σου…

Καταμεσής του φθινοπώρου λοιπόν, υποκλινόμαστε στην υπέρμετρη θυσία των δικών μας ανθρώπων, που επάνω στο βωμό του θυσιαστηρίου κατέθεσαν  στην ώρα τους, την νιότη και την λεβεντιά τους,  με το ερώτημα  να κόβει σαν σπαθί τον αέρα: Γιατί;  Για ποιόν λόγο;… «για ένα πουκάμισο αδειανό για μια Ελένη;…», που θα μας πεί ο Σεφέρης,  αλλά και για μια Πατρίδα ορισμένη και καθορισμένη στο χώρο και στο χρόνο, για την γενέτειρα Γη με την πέτρα και με τη θάλασσά της, με την ελιά και τα κλήματά της, με τα αγάλματα, τους ναούς και τα «Ηρώα»  της…

Θα ήταν μωρός ή και πονηρός όποιος ήθελε εύρει σ’ αυτούς τους στοχασμούς ίχνη σωβινισμού ή φυλετομανίας, ο δεσμός του λαού μας, μα και του κάθε λαού με την γενέτειρα Γη είναι ο δεσμός του δέντρου με την γυροτοπιά του.  Ξεριζώνοντας ένα δέντρο από τον τόπο του το καταδικάζεις στο μαρασμό και στην εξαφάνισή του, έτσι δεν είναι; Για τούτο και ο δικός μας Δ. Σολωμός στο δυσθεόρατο ύψος των στοχασμών του , θα υποστηρίξει ότι η ανάγκη της σχέσης με την πατρίδα συμπίπτει με την ανάγκη της σχέσης με την αλήθεια: «Το έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικόν  ό,τι είναι Αληθές»

Τι απομένει σήμερα να αποκριθούμε στην πολύβουη και πολυτάραχη εποχή μας; Και πώς να ξαναδώσουμε τους κρότους μα και τους στόχους, τα χρώματα, τις μορφές, και τα τραγικά λάθη  που δόθηκαν τότε στα πεδία των μαχών και όχι στα επιτελεία των στρατηγών; … εδώ είναι που η ακουστική του παρελθόντος διασταυρώνεται με την οπτική του μέλλοντος! Επάνω στη δική μας γενιά, δοκιμάζονται οι αγώνες, οι αγωνίες, οι φιλοδοξίες, οι ανάγκες, οι φαντασιώσεις, τα ιδεολογήματα, ακόμη και τα απωθημένα διαδοχικών γενεών. Σε μας έλαχε ο κλήρος να κάνουμε την αρχή πολλών ανατροπών, θα το τολμήσουμε άραγε; Και το σπουδαιότερο θα τα καταφέρουμε;:

Το απαιτούν οι δικοί μας καιροί: των επώδυνων αντιθέσεων και επικίνδυνων αντιφάσεων.
Το ζητάει η αφτιασίδωτη κραυγή των ίδιων των πραγμάτων…
Το οφείλουμε στους επόμενους για να μην μας καταριούνται…
Εδώ όμως είναι και ο ακριβής τόπος όπου η πραγματικότητα μπορεί να γίνει μύθος αλλά και ο μύθος να γίνει πραγματικότητα…

Χαρούλα Κ. Κοτσάνη
Οκτώβριος 2015
xkotsani@gmail.com

Y.Γ. Aφορμή για τις παραπάνω σκέψεις στάθηκε το γεγονός ότι κάποιοι ετοιμάζουν στην Ικαρία χορούς και πανηγύρια ακριβώς εκείνη την ημέρα, την 28η Οκτωβρίου 2015… οι συμβολισμοί κρύβουν πάντοτε και τη σημασία τους… και τιμούν ή δεν τιμούν τους κάθε φορά πρωταγωνιστές τους!