Επιβίβαση
Επιβιβάζομαι στη “Βενζίνα”, μία Πέμπτη του Σεπτέμβρη από το Καρκινάγρι για τον Άγιο Κήρυκο. Είναι το επιδοτούμενο δρομολόγιο που 3 φορές την εβδομάδα συνδέει Καρκινάγρι – Μαγγανίτη – Άγιο Κήρυκο και εξυπηρετεί τόσο τους επισκέπτες όσο και τους κατοίκους οι οποίοι μεταβαίνουν στην πρωτεύουσα του νησιού για να πάνε στην τράπεζα, σε δημόσιες υπηρεσίες, στο Νοσοκομείο, να κάνουν αγορές και ό,τι άλλο χρειάζονται. Το σημερινό μάλιστα δρομολόγιο, της Πέμπτης, μετά από αίτημα του Συλλόγου “Κάβο Πάπας” τροποποιήθηκε –από Τετάρτη- σε ημέρα και ώρα που να παραλαμβάνει ως ανταπόκριση, εκείνους που έρχονται στον Άγιο με το πλοίο της γραμμής.

Ο δρόμος που πρόσφατα παραδόθηκε στο κοινό και συνδέει το Καρκινάγρι με τον Μαγγανίτη, παρά τα διπλά εγκαίνια του δεν είναι εύκολα (ή και καθόλου) προσπελάσιμος καθώς χρειάζεται συντήρηση και ασφαλτόστρωση. Έτσι, η “Βενζίνα” παραμένει  ο μοναδικός τρόπος σύνδεσης με την πρωτεύουσα (αλλιώς πρεπει να πας οδικώς τον γύρο του νησιού και χρειάζεσαι πάνω από 2 ώρες μαζί με αρκετά ευρώ).

“Βενζίνα” ονομάστηκε επειδή στην αρχή οι βάρκες ήταν βενζινοκίνητες. Μετά απαγορεύτηκε η βενζίνα στα επιβατικά και μπήκε το πετρέλαιο αλλά το όνομα παρέμεινε. Όπως και το όνομα “Καρναβάς” που παραδοσιακά (πλην ελάχιστων διαλειμμάτων) βρίσκεται στο τιμόνι αυτού του δρομολογίου.

Οικογενειακώς οι Καρναβάδες ήταν δεινοί ναυτικοί. Ξέρουν τα νερά της περιοχής πολύ καλά και περνούν μέσα από τις ξέρες ακόμα και με κλειστά τα μάτια. Ο Μιχάλης, τρίτης γενιάς,“Βενζινάς”, κάθεται στο πιλοτήριο του και βάζει μπρος. Η θάλασσα σήμερα είναι λάδι. Σεπτέμβρης γαρ και τα μελτέμια κόπασαν.

Το δρομολόγιο ξεκινά και μαζί ένα ταξίδι στο χρόνο και τη φύση του επαγγέλματος…

Οικογενειακή Παράδοση

Η “Βενζίνα” είναι για τους Καρναβάδες οικογενειακή παράδοση. Ο Μιχάλης δούλευε στη Βενζίνα του πατέρα του μέχρι που την ανέλαβε ο ίδιος όταν εκείνος αποσύρθηκε. Το ίδιο και ο πατέρας του, Αποστόλης, από τον παππού του, Νικόλα Καρναβά ο οποίος ξεκίνησε τα δρομολόγια λίγο μετά τον Πόλεμο.

Ο καπετάν – "Νικολάκης" (φωτό) ήταν άνθρωπος φιλόξενος και του κρασιού. Ακόμα τον θυμούνται οι μεγαλύτεροι. Όταν είχε κρέας στο σπίτι, κατέβαινε στον καφενέ να βρει κόσμο να το φάνε μαζί. Τα ίδια χαρακτηριστικά είχε και ο Αποστόλης. Και αυτά πέρασαν και στον Μιχάλη.

Το πρώτο σκάφος της οικογένειας ήταν το “Ελπίς”, ένα ξύλινο σκαρί, 8,5 μέτρων. Ξεκινούσε από τον Μαγγανίτη και κατέληγε στον Άγιο Κήρυκο. Όμως, ενώ τώρα δε μεσολαβεί άλλη στάση, τότε σταματούσε σε κάθε ενδιάμεσο χωριό και οικισμό για να παραλάβει κόσμο. Και μιλάμε για πάρα πολλές στάσεις. Σημειώνεις; Μαγγανίτης, Πλαταμώνας, Αφέντης, Κισσόντας (Πλαγιά), Ίκαρης, Σκουρδουλιάρης, Λειβάδι, Ξυλοσύρτης, Άγιος Κήρυκος.

Γύρω στο ’57 το “Ελπίς” αντικαταστάθηκε από το “Απόστολος” και το ’59 ανέλαβε ο ίδιος ο Αποστόλης, ο πατέρας του Μιχάλη.

Το 1987 το δρομολόγιο γίνεται ενιαίο καθώς μπαίνουν το Τραπάλου και το Καρκινάγρι. Την ίδια χρονιά αποκτούν το “Μαρία Εξπρές” και το ρίχνουν στη γραμμή. Αυτή τη βενζίνα πρωτοθυμάμαι κι εγώ. Τις ξάπλες στο κατάστρωμα, όταν μία φορά κάθε καλοκαίρι πηγαίναμε η πιτσιρικαρία από το Καρκινάγρι στον Άγιο Κήρυκο, να πιούμε καφέ, να δούμε “πολιτισμό” και να γυρίσουμε το απόγευμα κατακόκκινοι από τον Ήλιο μια που αράζαμε ο ενας πάνω στον άλλον στην ράχη της.

Το 2007 τα ηνία πήρε το τωρινό σκάφος, η “Παναγιά”, μήκους 16 μέτρων.

Ο Μιχάλης

Στην Ικαρία ο Μιχάλης ήρθε μόνιμα το 1992. Πριν δούλευε στο καϊκι του πατέρα του αλλά έλειψε 10 χρόνια από το 1982. Ταξίδευε. Το 1993 ανέλαβε ο ίδιος τη βενζίνα. Τώρα είναι 53 χρονών και έχει τρία παιδιά. Το ένα είναι μηχανικός του εμπορικού ναυτικού.

Η καθημερινότητα

Το πάρε δώσε με τον κόσμο, του δίνει ζωή. Τον κρατά δυνατό και ορεξάτο. Και ας είναι τόσες πολλές οι δυσκολίες, κυρίως το χειμώνια. Τα χωριά δεν έχουν λιμάνια να ανταποκριθούν στις φουρτούνες. Όταν πιάνει ο νοτιάς, για να δέσει, αναγκάζεται να πηγαίνει στους Φούρνους ή στον Εύδηλο, μετά τα 8 μποφόρ.

Οι περιπέτειες στη θάλασσα

Πολλές οι αντιξόοτητες και πολλά τα περιστατικά που χρειάστηκε να συνδράμει. Αναζήτηση ναυαγίων, περιπολίες, περισυλλογή και φροντίδα μεταναστών, διακομηδή ασθενών στον Άγιο Κήρυκο ή και τη Σάμο. Δεν πάνε πολλές μέρες από το βράδυ που μία συγχωριανή μού εκμυστηρευόταν πώς οι πρωτοβουλίες και ο συντονισμός του Μιχάλη συνέβαλαν στο να σωθεί ο αδερφός της. Στην εικόνα ο Μιχάλης και το πλήρωμα του, δίπλα του ο ένας του γιος.

Ο “δικός μας άνθρωπος”

Όποτε κλήθηκε όμως ο Μιχάλης, ήταν εκεί. Και χωρίς να κληθεί. Και πέραν από τις “αρμοδιότητες” του. Θα μπορούσαμε να πούμε πολλά παραδείγματα, όπως για παράδειγμα την πρωτοβουλία και τις προσπάθειες του να βάλει και να εγκριθεί φιάλη οξυγόνου στη Βενζίνα. Στο κινητό των χωριανών, ο αριθμός του Μιχάλη είναι στις επείγουσες κλήσεις ή στις αγαπημένες επαφές. “Καρναβάς”. Είναι ατελειώτες οι εξυπηρετήσεις που τους κάνει, η μεταφορά πραγμάτων, εγγράφων και οτιδήποτε άλλο χρειαστεί.

Τον χειμώνα που η περιοχή του Πάπα ερημώνει, οι ηλικιωμένοι που μένουν πίσω, απομονωμένοι από δρόμους και χωρίς άμεση πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, αισθάνονται πιο ασφαλείς που ο Μιχάλης κρατά το τιμόνι του τοπικού δρομολογίου. Που είναι εκεί. Ακόμα και αν το “εκεί” είναι ο Μαγγανίτης, κοντά μια ώρα δηλαδή με τη Βενζίνα.

Αλλά να σας πω και κάτι άλλο; Κι εμείς νιώθουμε πιο ήσυχοι όταν φευγουμε για την Αθήνα, οι γονείς μας μένουν πίσω και ξέρουμε ότι ο Καρναβάς βρίσκεται στα νερά μας. Το ίδιο αισθάνονταν και οι δικοί μας για τον Αποστόλη, τον πατέρα του Μιχάλη, όταν φεύγαν κι εκείνοι –πριν συνταξιοδοτηθούν δηλαδή- για την πρωτεύουσα και αφήναν πίσω τους παππούδες μας.

Αποβίβαση

Η Βενζίνα έφτασε στον Άγιο Κήρυκο. Η ώρα πέρασε γρήγορα και η κουβέντα με τον Μιχάλη με χαροποίησε καθώς ήθελα καιρό να την κάνω μια που τρέφω απεριόριστη εκτίμηση 1ον στους ανθρώπους που κάνουν καλά τη δουλειά τους και 2ον στους ανθρώπους που κρατούν ζωντανά τα χωριά μας.

Μακριά από μένα ο οποιοσδήποτε ισχυρισμός ότι αρκεί και μόνο η εντοπιότητα κάποιου για να αναλάβει ένα πόστο. Προτιμώ την ικανότητα. Γι’ αυτό όμως και θεωρώ ότι ο Μιχάλης είναι ικανός και τόσο απαραίτητος γι’ αυτό που κάνει. Γιατί διαθέτει 2 στοιχεία που –κατά την ταπεινή μου κρίση- απαιτούνται για τη θέση: Ναυτοσύνη και Καλοσύνη. Διαθεσιμότητα. Εφημερεύει και διανυκτερεύει.

Και πολύ αμφιβάλω αν όλα αυτά λαμβάνονται πάντα υπόψη στους σχετικούς διαγωνισμούς και τις… διαδικασίες του αρμόδιου Υπουργείου.

Μιχάλη και οικογένεια Καρναβά, σας ευχαριστούμε.

Κωνσταντίνος Βατούγιος
konstantinos@ikariamag.gr

Διαβάστε τις ελεύθερες πτήσεις του Κωνσταντίνος Βατούγιου.