Με πτυχίο Ανωτέρων Σπουδών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης από το Πανεπιστήμιο της Βοστόνης και σειρά Master Classes σε Ελλάδα και Αμερική, ο Ικαριώτης Ζαφείρης Χαϊτίδης έχει εδώ και λίγα χρόνια επιστρέψει στην Ελλάδα, συμμετέχοντας δημιουργικά σε πολλά καλλιτεχνικά δρώμενα και από διάφορα πόστα.

Κινηματογραφιστής, σεναριογράφος, με μεγάλη εμπειρία στην παραγωγή, και στο εξωτερικό, ο ίδιος  δηλώνει πρωτίστως σκηνοθέτης κάθως έχει σκηνοθετήσει όλα σχεδόν τα είδη: Θέατρο, κινηματογράφο, ντοκιμαντέρ, βίντεοκλιπ, performances, εκπομπές.

Ευκαιρία για τη συζήτηση μας είναι η multimedia performance Kill the-M-all που παίζεται, σε κείμενο της Κατερίνας Παπαδάκη και δική του σκηνοθεσία, κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο θέατρο ΠΚ στον Νέο Κοσμο, με χορηγό επικοινωνίας το ikariamag.gr. Μία μίνι εκδοχή της παράστασης, απολαύσαμε την Κυριακή 8 Δεκεμβρίου στο metamatic:taf, στο πλαίσιο του arteis 2013 | Ημέρες Σύγχρονης Ικαριακής Δημιουργίας στην Αθήνα.

Συνέντευξη στον Κωνσταντίνο Βατούγιο.

Μίλησε μας για την σκηνοθετική σου εμπειρία στην Ικαρία.
Στην Ικαρία, το 2008 σκηνοθέτησα την παράσταση «Ίκαρος: Η γέννηση της πτήσης», στο πλαίσιο της Ικαριάδας υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας και με τη συνεργασία 2 εταιρειών παραγωγής. 12 Ηθοποιοί σε φυσικό χώρο, στη Μεσακτή, δίπλα στο ποτάμι. . Το κείμενο ήταν μία διασκευή δική μου από 2 μυθιστορήματα του Μενέλαου Λουντέμη, τον «Δαίδαλο» και του «Ίκαρο». . Έχοντας βέβαια μόνο 2 μήνες και μία εβδομάδα για να στηθεί όλο αυτό από την αρχή, ήταν μια βουτιά στα βαθειά! Μια μαγική όμως εμπειρία παρά την εξάντληση.

Στον χώρο, είχαμε μόνο μία εβδομάδα για να στήσουμε αλλά ήταν τόσο δυνατή η θέληση να τα καταφέρουμε, που δώσαμε τον καλύτερο μας εαυτό. Για μία και μόνο παράσταση. Κυριολεκτικά, μια ανεπανάληπτη εμπειρία.  Και για μένα προσωπκά, γιατί πέρα από την εμμονή μου με τον Ίκαρο – όπως φαντάζομαι και όλων των Ικαριωτών, η παράσταση θα παιζόταν στο νησί μου.

Το δε βράδυ της «Πρεμιέρας», εκτός από τους φυσικούς ήχους και τα φυσικά «σκηνικά» του βουνού και της θάλασσας, είχαμε και πανσέληνο. Η ανταπόκριση του κόσμου ήταν πάρα πολύ θετική. Φαντάσου ότι εκείνη τη νύχτα είχε 7 γάμους (άρα και 7 πανηγύρια) στο νησί, όμως ήρθαν πολλές εκατοντάδες κόσμου ενώ στο τέλος είχαμε μέχρι και δάκρυα.

Και τώρα, έχουμε το Kill The-M-All.
Γενικώς, σε ό,τι κάνω, για μένα σημασία έχει να είναι κάτι ουσιαστικό, κυρίως αυτή την περίοδο. Δε ζούμε μια οικονομική απλώς κρίση. Παίζονται οι ζωές μας. Δεν μπορεί όταν καίγεται το σπίτι σου, εσύ να κάνεις μπάρμπεκιου. Σημασία έχει να θίξουμε σημαντικά πράγματα που μας καίνε, με σκοπό να ταρακουνηθεί ο θεατής, να σηκωθεί από τον καναπέ του. Ως πρώτο βήμα, ως ένα λιθαράκι ενεργοποίησης του καθένα ξεχωριστά και του συνόλου στη συνέχεια.

Διαβάζοντας το κείμενο της Κατερίνας Παπαδάκη, θεώρησα ότι είναι κάτι που μπορεί να αφορά σε πολύ κόσμο. Τα ιδεώδη που πίστεψε ο ήρωας, ένας βετεράνος στρατιώτης, η πλύση εγκεφάλου που υπέστη,  ο εφιάλτης του πολέμου σαν video game (πατώντας μόνο κουμπιά), η ανεργία που αντιμετωπίζει επιστρέφοντας στην πατρίδα του, η νέα του εργασία σ’ ένα Mall, οι πολυεθνικές και ο καταναλωτισμός, η προσπάθεια να ξανασυνθέσει τον διαλυμένο του εαυτό, όλα αυτά είναι στοιχεία που υπάρχουν με διάφορους τρόπους στη ζωή μας. Ένα ακόμα θέμα που θίγει η παράσταση, είναι η χρήση της τεχνολογίας και πώς μας επηρρεάζει. Γι’ αυτό και στήθηκε με την υποστήρηξη πολυμέσων.

Οι θεατές βιώνουν μαζί με τον ήρωα, το μαρτύριο των Ερινυών του και βγαίνουν από το θέατρο προβληματισμένοι, αναστατωμένοι, σαν να είχαν τελικά την ανάγκη να περάσουν αυτή τη δοκιμασία.

Πώς βιώνεις προσωπικά την κρίση, ως δημιουργός, και πώς πιστεύει ότι θα μπορούσε να ξεπεραστεί; Είσαι αισιόδοξος ή όχι;
Ως δημιουργός, ντοκουμεντάρω συστηματικά από την εποχή των Αγανακτισμένων, τα μαζικά κινήματα στους δρόμους. Θεωρώ ότι είναι χρέος μου ως κινηματογραφιστής αλλά και ως πολίτης. Απο τη στιγμή που αυτή είναι η δουλειά μου, αυτό πρέπει να προσφέρω. Εμείς θα φύγουμε, και όλα αυτά τα γεγονότα θα μείνουν για να φανερώνουν τι έγινε. Δεν τραβάω μόνο τα επεισόδια αλλά και το πριν, το μετά και την όλη ατμόσφαιρα. Αυτά τα υλικά, που επίσης πολλοί συνάδελφοι μου καταγράφουν, πλέον εντάσσονται και σε ταινίες και ντοκιμαντέρ του εξωτερικού, και έχει και αυτό τη σημασία του.

Η δουλειά μου είναι αυτή που τελικά που μου δίνει αισιοδοξία. Τη θεωρώ λειτούργημα. Αν δεν είχα αυτό τον «δρόμο», δε ξέρω τι θα έκανα. Ίσως και ακραίες σκέψεις. Από το να φύγω μέχρι και εγώ δεν ξέρω τι... Την κάμερα όμως ξέρω να χειρίζομαι και με αυτή θέλω να προσφέρω ό,τι μπορώ.

Απο εκεί και πέρα, ο πολιτισμός βομβαρδίζεται στην Ελλάδα, με μηδενική υποστήριξη από το Κράτος, γελοία και ανύπαρκτη. Το κλείσιμο της ΕΡΤ, η υπολειτουργία του Κέντρου Κινηματογράφου, η μη απόδοση του 1,5% από τα κανάλια. Κάτι τέτοιο δε συμβαίνει στο εξωτερικό.

Αυτό όμως που ζούμε εδώ είναι μία παράνοια. Ο κόσμος ζορίζεται, φαινομενικά είναι εντάξει, έχει, για παράδειγμα, το αμαξάκι του και το ρουχαλάκι του, αλλά περνάει ένα μαρτύριο. Φρικάρω. Στη δουλειά μας, είμαστε σαν σφουγγάρια. Ρουφάμε αυτό που βιώνει η κοινωνία και μετά βγάζουμε το στίγμα όλων αυτών.

Τώρα, για το πώς θα ξεπεραστεί αυτό, νομίζω ακριβώς όπως και στο φινάλε της παράστασης μας. Πρέπει να μαζέψουμε ό,τι δυνάμεις μας έχουν απομείνει, όπως κάνει και ο ήρωας, και ενώ θα μπορούσαμε να τα τινάξουμε όλα στον αέρα, χρειάζεται να βρούμε τον άλλο δρόμο, γιατί δεν είμαστε εμείς αυτό. Θεωρώ ότι η φύση των ανθρώπων είναι κυρίως καλή και εκεί πρέπει να βαδίσουμε, να ξαναπλησιάσουμε την πνευματικότητα μας, να ανοίξουμε τα μυαλά μας, να ανακαλύψουμε και πάλι την ελπίδα, να αγκαλιάσουμε τον δίπλα μας. Να ξαναβρούμε όσα μας ενώνουν. Η τέχνη μπορεί να βοηθήσει σε αυτό: Να τα ξαναβρούμε με τον εαυτό μας, για να τα βρούμε με τον διπλανό μας. Από το σπίτι του καθένα μας ξεκινάει το πρόβλημα και η λύση του.

Τι είναι για σένα η Ικαρία;
Η μνήμη, τα παιδικά χρόνια, τα κρυφτοκυνηγητά, οι σκανδαλιές, τα ψαροντούφεκα, το πάθος και η λαχτάρα που κάναμε ό,τι κάναμε. Από Ακαμάτρα κρατάω αλλά το σπίτι των παππούδων είναι στον Εύδηλο, και μάλιστα σε τέτοιο σημείο που βλέπαμε τα πάντα.

Στην Ικαρία θέλω να φτιάξω το δικό μου σπίτι και να περάσω εκεί τα χρόνια μου μέχρι το τέλος... Μαζί με άλλους αδελφικούς φίλους, σκοπεύουμε να κάνουμε διάφορα πράγματα στο νησί, πέρα από να χτίσουμε τα σπίτια μας. Θέλουμε να προσφέρουμε στον τόπο μας. Ο καθένας μας με την ιδιότητα του. Ιδανικά, θα ‘θελα να στήσω ένα πολιτιστικό κέντρο εκεί. Τελοσπάντων, η σκέψη είναι να επανέλθουμε, έστω και αν δεν θα βρίσκεται εκεί η μόνιμη βάση μας.

Η Ικαρία για μένα, όταν πατάω το πόδι μου, είναι όπως όταν μπαίνει ο φορτιστής στην πρίζα.

Είναι το «σύννεφακι μου», πέραν τόπου και χρόνου. Δεν είμαστε ο ιδανικός τόπος, ούτε οι ιδανικότεροι άνθρωποι. Αλλά έχουμε, ρε παιδί μου, κάτι μαγικό μέσα μας. Το ίδιο και ο τόπος μας.

Ζαφείρη, σε ευχαριστούμε πολύ.

Διαγωνισμός: Κερδίστε προσκλήσεις για το “Kill the-M-all” στο Ν.Κόσμο κάθε Δευτέρα & Τρίτη

ikariamag.gr|από, για και με αφορμή την Ικαριά!
Ακολουθήστε μας σε twitter και Facebook