Καταστρέφουν το περιβάλλον για να «σώσουν» το κλίμα - Περιβαλλοντική καταστροφή στην περιοχή Προεσπέρας κατά τις εργασίες κατασκευής του Υβριδικού Ικαρίας

Πληθώρα παραβάσεων και τακτικές απόπειρας απόκρυψης αυτών διαπίστωσαν ερευνητές του Αρχιπελάγους κατά τη διάρκεια διενέργειας αυτοψίας στο εργοτάξιο της ΕΝΕΤ Α.Ε (ανάδοχος εταιρεία για την κατασκευή υβριδικού εργοστασίου της ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ) καθώς και στην ευρύτερη περιοχή. Οι ανησυχίες που είχαμε εκφράσει στο κείμενο που δημοσιεύσαμε τον περασμένο Σεπτέμβριο αναφορικά με τις δυσμενείς επιπτώσεις από την κατασκευή του Υβριδικού εργοστασίου στην Ικαρία επιβεβαιώθηκαν πολύ σύντομα και με τρόπους που συνιστούν σοβαρή απειλή τόσο για τη δημόσια υγεία, όσο και για το σπάνιας σημασίας οικοσύστημα της περιοχής.

Τοξική ρύπανση, απόρριψη χιλιάδων κυβικών αδρανών υλικών στον αιγιαλό, στη θάλασσα και στις παρυφές του φαραγγιού της Χάλαρης και πλήθος άλλων παραβάσεων της κείμενης νομοθεσίας και των οριζόμενων στη μελέτη Περιβαλλοντικών Όρων για την κατασκευή και λειτουργία του έργου συνθέτουν το σκηνικό της ασυδοσίας και του ορυμαγδού καταστροφών που επικρατεί στην περιοχή.

Ακάλυπτες δεξαμενές και βαρέλια με χρησιμοποιημένα ορυκτέλαια που ξεθάφτηκαν από την έντονη βροχόπτωση

Συγκεκριμένα, μετά από σχετική ενημέρωση κατοίκων της περιοχής, μέλη της ερευνητικής ομάδας του Αρχιπελάγους μετέβησαν αρχικά στην Κάτω Προεσπέρα όπου αντίκρισαν μία απερίγραπτη καταστροφή του τοπίου και ολική καταστροφή της παράκτιας ζώνης (καταστροφή που σταδιακά θα επηρεάσει, καθώς βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή του έργου, μεγάλο μέρος της παράκτιας ζώνης της βόρειας Ικαρίας), απόρριψη τεράστιου όγκου αδρανών υλικών στη θάλασσα (εργασίες οι οποίες εκτελούνταν για μεγάλο χρονικό διάστημα ακόμα και με προβολείς κατά τη διάρκεια της νύκτας ώστε να μην γίνονται αντιληπτές, και για να απορρίπτονται στη θάλασσα οι μεγαλύτερες δυνατές ποσότητες, τη στιγμή που η άδεια Περιβαλλοντικών Όρων απαγορεύει τις εργασίες αυτές τις ώρες) και απόρριψη χιλιάδων κυβικών αδρανών υλικών στον αιγιαλό (τα οποία τοποθετήθηκαν παρά την άρνηση της Κτηματικής Εταιρείας Δημοσίου να παραχωρήσει εκτάσεις).

Χιλιάδες κυβικά αδρανών υλικών απορρίπτονται στη θάλασσα ακόμα και κατά τη διάρκεια της νύχτας, αφανίζοντας τη ζωή από τα παράκτια οικοσυστήματα

Παράλληλα, έχει συντελεστεί τεράστια καταστροφή των ιδιωτικών περιουσιών στην περιοχή, γεγονός που θα ενταθεί με την κατασκευή της διασωλήνωσης (για την οποία θα απαιτηθεί διάνοιξη λεωφόρου μήκους 4 χιλιομέτρων από τη θάλασσα σε 700 μέτρα υψόμετρο, σε ευθεία αλλά και σε κλίσεις που υπερβαίνουν το 40-50%), ενώ οι ποσότητες χώματος που έχουν μεταφερθεί αναμένεται να επιτείνουν το τεράστιο πρόβλημα της διάβρωσης του εδάφους, με ό, τι αυτό συνεπάγεται (πρόκληση καταστροφών και ερημοποίησης μεγάλων τμημάτων γης από εκδήλωση έντονων καιρικών φαινομένων, όπως ήταν η καταιγίδα του Οκτωβρίου). Αναμένεται ότι η κατασκευή αυτής της λεωφόρου ουσιαστικά θα ισοπεδώσει διαπερνώντας τα 2 χωριά, της Άνω και Κάτω Προεσπέρας. Καταστροφή για την οποία οι κάτοικοι της περιοχής είναι ανυποψίαστοι.

Χιλιάδες κυβικά αδρανών υλικών απορρίπτονται στις παρυφές του φαραγγιού της Χάλαρης, σε υψόμετρο περίπου 550 μέτρων, επιχώνοντας και καταστρέφοντας τα τελευταία δένδρα και τους θάμνους της περιοχής

Ακολούθησε επίσης δειγματοληπτική αυτοψία στην παράκτια ζώνη με κατάδυση, παρά τις αντίξοες καιρικές συνθήκες και την ελάχιστη ορατότητα, από μέλη της θαλάσσιας ερευνητικής ομάδας του Αρχιπελάγους κατά την οποία παρατηρήθηκε ολική καταστροφή στους εδραίους οργανισμούς (ασπόνδυλα, φύκη, κλπ), γεγονός που επιφέρει σοβαρές επιπτώσεις στο παράκτιο οικοσύστημα και κατ’ επέκταση στα ιχθυαποθέματα. (για το συγκεκριμένο θέμα θα πραγματοποιηθεί ενδελεχής έρευνα με αυτόνομη κατάδυση από ομάδα θαλάσσιων επιστημόνων και θα εκδοθεί σχετικό πόρισμα με την ολοκλήρωση της, ώστε να κινηθούν όλες οι νόμιμες διαδικασίες για την απόδοση ευθυνών της καταστροφής που έχει συντελεστεί).

Στη φωτογραφία διακρίνεται φορτωτής κατά τη διαδικασία απόρριψης αδρανών υλικών

Εκτός αυτού, στην κορυφή του έργου (700μ υψόμετρο) και ομοίως κατά παράβαση των οριζόμενων στην άδεια Περιβαλλοντικών Όρων για την κατασκευή και λειτουργία του έργου διαπιστώσαμε παράνομες διαπλατύνσεις δημοτικών δρόμων και απόρριψη εκατοντάδων κυβικών αδρανών υλικών σε αρκετά σημεία των παρυφών του φαραγγιού της Χάλαρης.

Το εξελισσόμενο περιβαλλοντικό έγκλημα συνεχίζεται μέσα στο εργοτάξιο, όπου και παρατηρήθηκε απόρριψη χιλιάδων λίτρων από χρησιμοποιημένα ορυκτέλαια και σοβαρή τοξική ρύπανση. Σημειώνεται πως επειδή το έργο είναι φαραωνικών διαστάσεων η άδεια Περιβαλλοντικών Όρων, που έχει συνταχθεί από την Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος, θέτει πολύ αυστηρούς όρους για τη χρήση και συλλογή των ορυκτελαίων, π.χ. φύλαξη των ορυκτέλαιων σε κλειστά δοχεία σε στεγασμένο χώρο, τήρηση ημερολογίου κίνησης ελεγχόμενο από την αρμόδια Υπηρεσία της Αντιπεριφέρειας κλπ.

Πεσμένα βαρέλια (το περιεχόμενο των οποίων έχει ήδη αδειάσει και καταλήξει το παρακείμενο ρέμα) και χρησιμοποιημένα φίλτρα μηχανών, τα οποία όπως φαίνεται απορρίπτονται ανεξέλεγκτα, παρά τις αυστηρές προδιαγραφές της άδειας Περιβαλλοντικών Όρων του έργου

Αντ’ αυτών, πλησίον του συνεργείου αλλαγής λαδιών έχει γίνει προσπάθεια επίχωσης εκατοντάδων τόνων χρησιμοποιημένων ορυκτελαίων (υδραυλικά λάδια, φίλτρα και πιθανώς άλλα επικίνδυνα τοξικά υλικά), ενώ έπειτα από δυνατή βροχόπτωση αποκαλύφθηκαν δύο από τα πλαστικά δοχεία, τα οποία δεν έφεραν κάποιο κάλυμμα και περιείχαν τουλάχιστον 1000lt χρησιμοποιημένα ορυκτέλαια. Εκτός αυτού, άγνωστη ποσότητα λαδιών έχει διαρρεύσει στο ρέμα που διαπερνά και τα δύο χωριά (Άνω Προεσπέρα & Κάτω Προεσπέρα), το οποίο επικοινωνεί με παρακείμενες πηγές και πηγάδια της περιοχής.

Το Αρχιπέλαγος ενημέρωσε, για αυτή την κατάσταση - που προσβάλει βάναυσα κάθε έννοια ευνομούμενου κράτους – στις 12/1, και με καινούρια στοιχεία στις17/1, όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες (Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, Εισαγγελία, Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος, Λιμενικές Υπηρεσίες, Α/Τ Αγ. Κηρύκου, Δ/νσεις Υγείας & Περιβάλλοντος Περιφερειακής Ενότητας Σάμου, Δήμο Ικαρίας). Αναφορικά με την τοξική ρύπανση και τη γενικότερη κατάσταση που επικρατεί στην Προεσπέρα, το Α/Τ Αγ. Κηρύκου διά του Διοικητή κ. Λούκου κινήθηκε άμεσα και με κατ’ επείγοντα έγγραφα κάλεσε επίσης τις αρμόδιες υπηρεσίες να πραγματοποιήσουν αυτοψία το συντομότερο δυνατόν.

Ακάλυπτες δεξαμενές που ξεθάφτηκαν από την έντονη βροχόπτωση, βαρέλια και χρησιμοποιημένα φίλτρα μηχανών. Περιέχουν χρησιμοποιημένα ορυκτέλαια, ουσίες που χαρακτηρίζονται άκρως τοξικές και επικίνδυνες, σε ποσότητες ικανές να σκοτώσουν κάθε έμβιο οργανισμό στην περιοχή που επιμολύνουν.

Αναμένουμε τις ενέργειες όλων προκειμένου να αποτραπεί περαιτέρω καταστροφή, αλλά και για να λογοδοτήσουν όλοι όσοι ευθύνονται για αυτό το ντροπιαστικό σκηνικό, το οποίο αποτελεί προσβολή και ύβρη για τον τόπο και την πολιτιστική παράδοση του νησιού. Περιμένουμε τέλος από τον νεοσύστατο Δήμο Ικαρίας να δείξει πιο γρήγορα αντανακλαστικά και να προστατέψει τη δημόσια υγεία και το δημόσιο συμφέρον και όχι αυτό των ιδιωτικών εταιρειών και των εργολάβων που λυμαίνονται το νησί.

Θοδωρής Τσιμπίδης
Δ/ντής Αρχιπελάγους, Ι.Θ.Π