Ξεκίνησε η διαδικασία με την κατάθεση πρότασης της Επιτροπής για τη μεταρρύθμιση της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής στην Ε.Ε.

Τα αλιευτικά πεδία στις θάλασσες της Ευρώπης ήταν κάποτε τα πιο παραγωγικά του κόσμου, αλλά μετά από 30 και πλέον χρόνια Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) έχουν υποστεί σοβαρή μείωση ιχθυοαποθεμάτων, υποβάθμιση και καταστροφή των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, που υποτίθεται ότι προστατεύονται από την Κοινοτική περιβαλλοντική νομοθεσία.

Η πρόταση της Επιτροπής για τη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ - που ανακοινώθηκε σήμερα, 13/07/2011 - περιλαμβάνει συγκεκριμένους στόχους για την ανάκαμψη των ιχθυαποθεμάτων στην Ευρώπη και μέτρα που βασίζονται στα επιστημονικά δεδομένα. Η πιστή εφαρμογή αυτών των μέτρων θα μπορούσε να αντιμετωπίσει καθοριστικά το πρόβλημα της υπεραλίευσης στα ευρωπαϊκά ύδατα, αλλά και της δράσης του ευρωπαϊκού στόλου διεθνώς.

Ωστόσο, η πρόταση της Επιτροπής έχει ελλείψεις όσον αφορά στη διαχείριση της πλεονάζουσας παραγωγής, την οποία η ίδια αναγνώρισε ως κρίσιμο παράγοντα για την υπεραλίευση, με την Πράσινη Βίβλο το 2009. Αντί λοιπόν να ορίζει πλαφόν στις ποσότητες αλιευμάτων, στοχεύει στη μείωση του αλιευτικού στόλου σε συνδυασμό, μάλιστα, με τη μερική ιδιωτικοποίηση συγκεκριμένων ευρωπαϊκών αλιευτικών πεδίων. Αυτή η προσέγγιση όπου έχει εφαρμοστεί δεν έχει πετύχει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Για αυτό πιθανότατα δεν θα αποζημιώσει όσους στερηθούν τα κοινά αλιευτικά πεδία και δεν θα επιβραβεύσει όσους αλιεύουν με επιλεκτικές και περιβαλλοντικά φιλικές πρακτικές, σε αντίθεση δηλαδή με τα κριτήρια που προτάσσει το Δίκτυο OCEAN 2012.

Είναι δεδομένο ότι από την έναρξη εφαρμογής της ΚΑΠ μέχρι σήμερα οι εκάστοτε υπουργοί αλιείας της ΕΕ απέτυχαν να προστατέψουν τη βιωσιμότητα των αλιευτικών πεδίων. Οικονομικά και μικροπολιτικά συμφέροντα καθόρισαν τις αποφάσεις, βάζοντας στο περιθώριο τις επιλογές της Επιτροπής.

Μετά τη σημερινή ανακοίνωση των προτάσεων για τη μεταρρύθμιση της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) η πρωτοβουλία περνάει πλέον στα μέλη του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου και στο Συμβούλιο Υπουργών Αλιείας. Είναι στο χέρι τους να αποφασίσουν κατά πόσο η νέα ΚΑΠ θα διασφαλίσει και θα προστατέψει την παραγωγικότητα των ιχθυαποθεμάτων, παρέχοντας ένα ασφαλές μέλλον για τα θαλάσσια οικοσυστήματα, τις νησιωτικές και παράκτιες κοινωνίες και ποιοτική, επαρκή διατροφή για τους καταναλωτές.

Τα κύρια συμπεράσματα της αλιευτικής έρευνας που πραγματοποιεί τα τελευταία χρόνια η ερευνητική ομάδα του Ινστιτούτου "ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ" στο Αιγαίο είναι άκρως ανησυχητικά: Η παράνομη και καταστροφική αλιεία, που αποτελεί δυστυχώς καθεστώς για τις ελληνικές θάλασσες, οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε βαθιά υποβάθμιση των αλιευτικών πεδίων, απειλώντας τα ιχθυαποθέματα με κατάρρευση και οικονομικό μαρασμό τον αλιευτικό κλάδο. Διαχρονικά η πολιτική των αρμόδιων υπουργείων, όσον αφορά στη μη τήρηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και στην αναποτελεσματικότητα των ελεγκτικών μηχανισμών επιδεινώνει το πρόβλημα στην Ελλάδα.

Το ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ, και το Δίκτυο OCEAN 2012 υποστηρίζουν ότι η ΚΑΠ πρέπει να αντιμετωπίσει αποφασιστικά την υπεραλίευση, να συμβάλει στην προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και στη δημιουργία ενός αλιευτικού κλάδου στην Ε.Ε., περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά βιώσιμου. Μόνο μια ριζική μεταρρύθμιση θα εξασφαλίσει τόσο μια βιώσιμη αλιεία, όσο και μια πλούσια ποικιλία με τοπικά αλιεύματα για τους Ευρωπαίους καταναλωτές στο μέλλον.

Η νέα ΚΑΠ πρέπει να:
1. Θέτει το στόχο της αποκατάστασης και της διατήρησης των αποθεμάτων σε υγιή επίπεδα μέχρι το 2015.
2. Θεσπίζει την εφαρμογή μακροπρόθεσμων σχεδίων διαχείρισης αλιείας.
3. Εξουσιοδοτεί τα κράτη μέλη για τη λήψη εθνικών και περιφερειακών συντονισμένων μέτρων για την εφαρμογή των παραπάνω σχεδίων.
4. Εισάγει υποχρεωτικά εργαλεία για την κατανομή της πρόσβασης στους αλιευτικούς πόρους για σκάφη μεγαλύτερα των 12 μέτρων, καθώς και για όλες τις μηχανότρατες.
5. Απαγορεύει την απόρριψη ανεπιθύμητων αλιευμάτων στη θάλασσα

Θεωρούμε ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι και ενδιαφερόμενοι φορείς πρέπει να πιέσουν κατά την περίοδο διαβούλευσης, ώστε η νέα ΚΑΠ να είναι καθοριστικά προσανατολισμένη στην αποκατάσταση των ιχθυαποθεμάτων, να παρέχει κίνητρα, εγγυήσεις και τελικά να εξασφαλίζει την εναρμόνιση του αλιευτικού στόλου με τα διαθέσιμα ιχθυαποθέματα.

Αρχιπέλαγος, ΙΘΠ
Γιάννης Κουτελίδας
Συντονιστής Επικοινωνίας