Στον Άγιο Κήρυκο, υπήρχαν βάρκες που πήγαιναν στο πλοίο ή που έκαναν την γραμμή Άγιος – Θέρμα, με τα κουπιά ή με το λατίνι. Από τις πρώτες ήταν το ΦΡΙΝΤΟΝ του Νικόλα Σκαλιστήρη - Νικόλαμας, του το είχε αγοράσει ο γιατρός Ιωάννης Μαλαχιάς, η ΑΓΓΕΛΙΚΗ του Νικολιού Κονταξόπουλου - Φωκιανού.

Στις αρχές της δεκαετίας του 50 υπήρχαν αρκετές οι "βενζίνες". Ο ΙΚΑΡΟΣ του Σταμάτη Κονταξόπουλου  - Φωκιανού, με μηχανή Αξελού από τον Βόλο, ήταν παλιότερες από τις μηχανές του Μαλκότση και του Παπαθανάση. Ο Αντώνης Κονταξόπουλος Φωκιανός είχε την ΜΑΡΙΑ που βούλιαξε στους Χαλούς. Ο Γιώργος Πετσάκος – Τερψιχόρης είχε την ΒΟΥΛΑ. Οι “λουόμενοι” πήγαιναν στα Θέρμα για λουτρά και επέστρεφαν στον Άγιο με τις ανοιχτές βάρκες, τυλιγμένοι με τα μπουρνούζια τους, για να προστατευτούν από το μελτέμι.  Έτσι προέκυψε η ανάγκη για κλειστού τύπου βάρκες που έκαναν την γραμμή. Ήταν η εποχή που το άρωμα της ανάπτυξης ήταν η μυρωδιά του πετρελαίου.

Ο Κατσούλης ταξιδεύει μπροστά στο Φωκιανουδάτο, την γειτονιά που μένουν οι Κονταξόπουλοι - Φωκιανοί λόγω καταγωγής από την Φώκαια, καπεταναίοι και άνθρωποι της θάλασσας.

Ο Μανώλης Μαρκάκης - Κατσούλης έφερε την πρώτη σκεπασμένη με σπιράγιο  “βενζίνα” τον ΚΑΤΣΟΥΛΗ, που αργότερα μετονομάστηκε σε  ΣΟΦΙΑ, την αγόρασε ο Λεωνίδας Πυροβολικός, ακολούθησε η ΝΕΡΆΙΔΑ τον Γιώργου Πετσάκου – Τερψιχόρη. Μετά ήρθε ο ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ ο δεύτερος, που ναυπηγήθηκε με Σαμιώτικο πεύκο, το 1953 στην Πάτμο από τον φημισμένο καραβομαραγκό Φλωρεντή, όπως και οι περισσότερες βενζίνες. Ακολούθησαν η ΕΛΕΝΗ του Μιχαλιού Φωκιανού - Χαλίλη, ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ του Μιχάλη Κρητικού – Σκαλιστήρη, η ΜΑΡΙΑ Τ του Γιώργου Ελευθερίου  – Κολομπόκου, αργότερα με καπετάνιο τον θρυλικό Αντρέα Φουρναρίδη - Ξαδερφάκι, πατέρα του θρυλικότερου Κωτσαμπή, η ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ του Θοδωρή Τσουρή - Ούργιου, ο ΙΚΑΡΟΣ του Κυριάκου Καραμπάση - το καλό μας παιδί, ο ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ του Δημητρού Κρητικού - Σκαλιστήρη.

Άγιος Κήρυκος, δεκατία '60

Κάθε χρόνο τέτοια εποχή, οι βαρκάρηδες, έφτιαχναν τις βενζίνες, έτριβαν τα "φαλάγγια" και τα "βάζα" με λίπος, κατέβαζαν τους κορμούς από ραχιώτικα πεύκα στο Γυαλισκάρι, και από εκεί τα τραβούσαν με τις βάρκες τους στα Θέρμα και στον Άγιο. 'Έφτιαχναν τις ξύλινες ''σκάλες'', προσωρινές αποβάθρες. Πώς φτιάχνεις, χωρίς γερανούς, αποβάθρες με ξύλα που να μην τις παίρνει ο νοτιάς και να αντέχουν το μελτέμι;

Συνήθως δούλευαν ο κάθε ένας μόνος του, και μερικές φορές, πράγμα σπάνιο, έκαναν "κοινοπραξία".

Άγιος Κήρυκος, δεκαετία '60

Η κύρια γραμμή ήταν Άγιος - Θέρμα, έκαναν όμως και κάποιες εκδρομές στους Φούρνους και στην Πάτμο, μερικές φορές προς τον Φάρο ή τον Ξυλοσύρτη. Με τις βενζίνες πηγαίναμε, τα γυμνασιόπαιδα, την καθιερωμένη ημερήσια εκδρομή στα Κεραμέ.

Το καλύτερο ήταν οι ρομαντικές "φεγγαράδες" τις καλοκαιρινές νύχτες με πανσέληνο αλλά χωρίς μελτέμι, διότι ήταν σπάνιο φαινόμενο, πιο σπάνιο και από το blue moon.

Σχεδόν όλες οι βενζίνες είχαν πικ-απ, μικρόφωνο και μεγάφωνο-χωνί.  Έπαιζαν μουσική του Καζαντζίδη ή νησιώτικα με την Χατζοπούλου από δίσκους, και ανακοίνωναν την αναχώρηση «Εντός ολίγων λεπτών...» ή το «Θέρμα τελευταίο». Έκαναν και το σχετικό μάρκετινγκ. «Αύριον, Θεού θέλοντος και καιρού επιτρέποντος, οργανώνεται ημερήσια εκδρομή διά Φούρνοι, αναχώρησις της ογδόην πρωινήν, τιμή εισιτηρίου 10 δραχμές αλερετούρ!»

Άγιος Κήρυκος

Θέρμα 1954

Σιγά σιγά πήραν και την δουλειά του ντελάλη, μας ειδοποιούσαν ότι το πλοίο της γραμμής έρχεται, «Άντε το καράβι άντε» ή για τη νέα ταινία «Σήμερον ο κινηματογράφος REX θα προβάλει τον υπερκολοσσό: Η νήσος των θησαυρών, έγχρωμον βισταβίζιον», και φυσικά για τα πανηγύρια.

Θυμάμαι ότι ο Κατσούλης έβαζε στο πικ-απ τα "ηλιοβασιλέματα" και ένας ερωτευμένος μαγαζάτορας τα άκουγε και έκλαιγε. Μέχρι που πήγε η κόρη του και βρήκε τον Κατσούλη και του είπε: «Τι καταλαβαίνεις θα τον τρελάνεις τον γέρο;»

Ο Κατσούλης με την καπετάνισσα και την κόρη του Φιλίτσα την οποία ευχαριστώ για τις πληροφορίες και τις φωτογραφίες.

Εν τω μεταξύ άνοιξε και ο δρόμος Άγιος – Θέρμα, ήρθαν ο “ΤΑΡΖΑΝ” το λεωφορείο του Λουλά και οι "κούρσες".

Από τότε σιγά σιγά οι καπετάνιοι έφυγαν, οι βενζίνες άλλαζαν χέρια και όλο και λιγόστευαν, κάποιες άλλαξαν χρήση, κόπηκαν ή σάπισαν άδοξα στην στεριά.

Τα τελευταία χρόνια έμεινε μόνο ο “ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΡΟΕΣΤΟΣ” του Σταυρή, να κρατάει την γραμμή. Αν και πριν από δύο χρόνια, ούτε αυτός άντεξε τους κανονισμούς της ΕΕ “Περί μεταφορών δια θαλάσσης...”.

Εφέτος τον Μάρτιο ήμουν στην Ικαρία στον Άγιο. Η ''βενζίνα'' είναι στην στεριά, στο λιμάνι και ο Σταυρής την "νηορεύει" την φροντίζει, μίνιο στις ενώσεις των ξύλων και στις σκουριές, πολύ άσπρο χρώμα, πολύ υπομονή και μεράκι. Κάθε μέρα εκεί, από το πρωί μέχρι το βράδυ. Και φυσικά κουβέντα με τους αργόσχολους σαν και εμένα. «Κουράγιο Σταυρή είσαι ο μόνος που μας έχει μείνει. Πρόπερσι που δεν δούλευες πήγα να σκάσω. Στα εβδομήντα χρόνια ήταν η πρώτη φορά χωρίς την "βενζίνα" Άγιο – Θέρμα.»,  «Ναι αλλά και εγώ τι να κάνω; Δεν τα αντέχω όλα αυτά που μου ζητάνε. Να φανταστείς πήγα να πάρω καινούριες φωτοβολίδες, τους πήγα τις παλιές, τους πήγα τα χαρτιά και τι δεν μου ζήτησαν, για να μου πουλήσουν τις φωτοβολίδες και τα καπνογόνα. Ήθελα να ήξερα αυτοί στα γήπεδα που τις βρίσκουν;»

Ας ελπίσουμε ότι κάποιος θα βρει τα στοιχεία, ιστορίες και φωτογραφίες των σκαφών, των ανθρώπων και της εποχής για να γίνει μια μικρή έκθεση ή μια έκδοση, έστω και ψηφιακή.

Μάκης Φουντούλης
makfou@otenet.gr

Διαβάστε σχετικά:
- «Έλα γι’ Άγιο»
- Με τον “Βενζινά” της άγονης γραμμής

Διαβάστε τις ελεύθερες πτήσεις του Μάκη Φουντούλη.