«…πάμε να καφενεδήσουμε» έλεγε όλο κέφι η γιαγιά μου, η Στέλλα και αναρωτιόμουν εγώ αν ήταν η ανάγκη της για καφεΐνη που την έσπρωχνε να ανηφορίσει καταμεσήμερα στην πέρα γειτονιά.  Μάλλον όχι. Είναι η ιδέα του «έξω», της βόλτας που τελικά ανάγεται σε ποικίλα εθνικά ψυχολογικά συμπλέγματα, που θα μας έπαιρνε…έναν καφέ για να το αναλύσουμε.  Ο καφές λοιπόν είναι ο συμβολισμός.  Η αφορμή για το «δεν είμαι κάπου μέσα».

Άλλη χαρακτηριστική και παρεμφερή έκφραση που χρησιμοποιούμε εμείς οι ικαριώτες είναι «πάμε να κάνουμε ένα ζεύκι» -ολονύκτιο γλέντι με κρασομεζέδες, κρασοπότι, μουσικές μελωδίες και χορό.  Στα «ζεύκια» εκφράζεται η πλούσια μουσικοχορευτική παράδοση του νησιού μας, η φιλόξενη διάθεση και κυρίως η κοινωνική συναναστροφή.  Τα ικαριώτικα σπίτια είναι ανοικτά όχι μόνο τις «σκόλες» αλλά κάθε μέρα.  Πολλές φορές ένα καθημερινό καλωσόρισμα ξεκινά από έναν καφέ και καταλήγει σε αυτοσχέδιο «ζεύκι» με κρασί, ικαριώτικες διηγήσεις και παραδόσεις, αυτοσχέδια τραγούδια και ρίμες. 

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η λαογράφος Αργεντούλα Πάσχαρη-Κουλουλία στο ντοκυμαντέρ του Λεωνίδα Βαρδαρού, «της Νικαριά οι ζευκαλήδες» (ΕΤ1) :
Το ντόπιο κρασί, ο «πράμνιος» οίνος κάνει το καλό «ζεύκι». Οι Ικαριώτες είναι «ζευκαλήδες», γλεντζέδες, αλλά και «σουαρεζήδες» όταν το ζεύκι είναι ολονύκτιο. Είναι και «ξεφαντωτάδες», όταν βγαίνουν έξω από τα όριά τους. Η ψυχή στα ικαριώτικα γλέντια είναι οι βιολιτζήδες.

Τα «ζεύκια» των Ικαριωτών γίνονται σε εθιμικές γιορτές, όπως τα «χριστουγιαννόσκολα», τ’ Αη Βασιλειού –την πρωτοχρονιά, τα «χοιροσφάγια» τις απόκριες, σε ονομαστικές γιορτές, γάμους, βαφτίσια, πανηγύρια.

Άντεστε…

Στέλλα Κυριακού
thejackalsk@gmail.com