Πρόταση σχεδιασμού, ‘Ίδρυσης και Λειτουργίας Δικτύου Καταδυτικών Πάρκων στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου ως βασικού περιβαλλοντικού και αναπτυξιακού εργαλείου υποδομής

1. Καταδύσεις Αναψυχής: Σύγχρονη δημοφιλής βιομηχανία τεραστίου κύκλου εργασιών. Εξαιρετική μορφή τουρισμού φιλική στο περιβάλλον με παγκόσμια ανάπτυξη. Παραδείγματα: Αίγυπτος (Ερυθρά), Καραϊβική, Ν.Α. Ασία, Τουρκία, Κροατία, Μάλτα κλπ.

2. Ελλάδα: Οι καταδύσεις επιτράπηκαν με ν.3409/05. Ήδη αύξηση Καταδυτικού Τουρισμού άνω του 100%.

3. Προσόντα/Προοπτική Βορείου Αιγαίου: Ε ξ α ι ρ ε τ ι κ ά συγκριτικά πλεονεκτήματα: Θεαματική μορφολογία βυθών, εκπληκτική ορατότητα, υψηλές θερμοκρασίες υδάτων / καταδυσιμότητα όλο το έτος, ανυπαρξία επικίνδυνων ψαριών / οργανισμών ή ακραίων φυσικών ή καιρικών φαινομένων,  ασφάλεια, συνδυασμός με πλήθος εξωκαταδυτικών αξιοθέατων. Μπορεί και πρέπει να γίνει η Καραϊβική της Ευρώπης. Ειδικά Πλεονεκτήματα: Εχει γίνει προεργασία χωροθέτησης ΚΠ σέ Αγ. Ευστράτιο μέ ενεργό θετική συμμετοχή τών εκεί αλιέων καί στήν Λέσβο μέ συμμετοχή Παν/μίου Αιγαίου.

4. Όμως: Νεκροί και μη αξιοθέατοι βυθοί λόγω υπεραλίευσης, (όλη η Β. Μεσόγειος). Αποθάρρυνση τουριστών.

5. Αναπτυξιακή και περιβαλλοντική Λύση: Καταδυτικά Πάρκα,(με Ειδικό Χωροταξικό Τουρισμού τα  ΚΠ προβλέπονται (Ε.1.3) ως το αποκλειστικό εργαλείο ανάπτυξης του Καταδυτικού Τουρισμού).

6. Ορισμός ΚΠ: Μικροί θαλάσσιοι χώροι, (με ή χωρίς χερσαίο τμήμα), με περιμετρική σήμανση, απαγόρευση αλιείας και χρήση μόνον για καταδύσεις και επισκόπηση βυθού με εισιτήριο. Τα έσοδα καλύπτουν την φύλαξη και λειτουργία χωρίς επιβάρυνση του Κράτους ή εξάρτηση από αυτό (πλήρης αειφορία). Δεν απαιτούν οποιαδήποτε επέμβαση στο περιβάλλον πλην περιμετρικής σήμανσης και ναυδέτων (απαγορεύεται η αγκυροβολία). Μπορούν να συνδυασθούν με τεχνητά ναυάγια ή άλλα υποβρύχια αξιοθέατα προς αύξηση της ελκυστικότητας, μέχρις ότου, μετά 2-3 έτη, πολλαπλασιασθεί θεαματικά η αξιοθέατη υποβρύχια ζωή, όπως έχει αποδειχθεί από πολλά διεθνή παραδείγματα.

7. Οφέλη:
- Περιβάλλον: Απίστευτη, ταχύτατη αποκατάσταση υποβρύχιας χλωρίδας / πανίδας. Μεγάλη περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση κοινού. Βιωσιμότητα λόγω αειφορίας και ταυτόχρονης οικονομικής ωφέλειας και θετικής στάσης τοπικού πληθυσμού.
- Οικονομία / Τουρισμός: Δημιουργία νέου, αυτοτελούς ρεύματος τουριστών υψηλού εισοδήματος και περιβαλλοντολογικής συνειδητοποίησης. Δ ρ α σ τ ι κ ή επιμήκυνση τουριστικής Περιόδου. Ταυτόχρονη τροφοδότηση/ανάπτυξη παράλληλων επαγγελμάτων (Καταδυτικά Κέντρα, ξενοδοχεία, εστιατόρια, μέσα μεταφοράς). Δημιουργία πολλών θέσεων εργασίας, (Δραστηριότητα εντάσεως εργασίας). Εξαιρετική διεθνής προβολή της περιοχής. Μεγάλη αειφόρος ανάπτυξη τοπικής  οικονομίας και κοινωνίας με ελάχιστες επενδύσεις.
- Αλιεία: Δραστικός εμπλουτισμός αλιευμάτων στην ευρύτερη περιοχή λόγω διασποράς.

8. Ενδεικτικά επιτυχημένα παραδείγματα: Πάρκο Medes Βαρκελώνης (Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο μόλις 0,9 τ.χλμ., 18 ετών): Ήδη πασίγνωστος διεθνής καταδυτικός προορισμός, ο σπουδαιότερος της Ευρώπης. Απίστευτη αποκατάσταση υποβρύχιου περιβάλλοντος σε 5 έτη. Τουριστική Περίοδος 10 μήνες, 2000 καταδύσεις την ημέρα, περίοδος αιχμής τα Χριστούγεννα. Τεράστια ανάπτυξη παρακείμενης πολίχνης Εσταρτιτ και τοπικής οικονομίας. Port Cross Γαλλίας: Μεγάλο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο με μικρή καταδυτική περιοχή. Ανάλογα αποτελέσματα.

9. Πρόταση σε Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου:  Σχεδιασμός, ίδρυση και λειτουργία Δικτύου 10 Καταδυτικών Πάρκων και πιλοτική κατασκευή 1-2 ΚΠ.  
- Μεθοδολογία: Προτείνεται ο περιφερειακός θεσμικός και χωροταξικός σχεδιασμός του δικτύου στο σύνολό του ως βασικού εργαλείου υποδομής και η αδειοδότηση ενός εκάστου πάρκου, ώστε να μπορεί εν συνεχεία, να παραχωρηθεί ήδη αξιοποιημένο σε δήμους, τοπικούς επιχειρηματίες ή συνδυασμούς αυτών για να το κατασκευάσουν / λειτουργήσουν / συνεκμεταλλευθούν. Έτσι επιτυγχάνεται ευχερέστερη παραχώρηση των υδάτων στην Περιφέρεια, ελκυστικότητα και ασφάλεια για τους πιθανούς επενδυτές αλλά και μεγιστοποίηση των οφελών για την Περιφέρεια.  
- Σημείωση: Σε αξιοθέατους ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους, μπορούν να ιδρυθούν ΚΠ υπό την μορφή Υποβρύχιων Μουσείων, (άρθρο 11 ν. 3409/2005, παραχώρηση χώρων με απόφαση ΥΠΘΠΑ).

10. Οφέλη για Περιφέρεια:  
- Άμεση κερδοφόρος  αειφόρος αξιοποίηση φυσικών πόρων.
- Σπουδαίος μοχλός και πόλος ανάπτυξης για τις τοπικές κοινωνίες / οικονομίες.
- Ευρείας και θεαματικής κλίμακας ανάπλαση και προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, (τα ΚΠ πλήρως συμβατά με περιοχές NATURA).
- Ευρύτατη περαιτέρω προβολή της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου μέσω της διεθνούς καταδυτικής κοινότητας, λόγω του καινοτόμου, σύγχρονου, αειφόρου και εξαιρετικού οικολογικού ενδιαφέροντος έργου. (Συνδυασμός οικονομικής αειφορίας και ανάπτυξης με επιτυχή και διαρκή περιβαλλοντική προστασία και συμφέρουσα εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα: το ζητούμενο της σύγχρονης επιστήμης και κοινωνίας).

Κέντρο Επιχείρησης και Καινοτομίας Αττικής - Δ. Μαρκάτος & Συνεργάτες Δικηγορική Εταιρεία Αθηνών