Ανάμεσα στην Ικαρία και τη Σάμο, οι Φούρνοι αποτελούν έναν ξεχωριστό τουριστικό προορισμό, ιδανικό για όσους αποζητούν στις διακοπές τους ηρεμία και γαλήνη.

Το νησιωτικό σύμπλεγμα των Φούρνων περιλαμβάνει τρία μεγάλα νησιά (Φούρνοι, Θύμαινα και Άγιος Μηνάς), εννέα μικρότερα (Κισηριά ή Διάποροι, Θυμαινάκι, Μακρονήσι, Ανθρωποφάς, Αλατονήσι, Μικρός Ανθρωποφάς, Πλάκα, Στρογγυλό και Μικρός Άγιος Μηνάς) και πολλές βραχονησίδες.

Οι Φούρνοι είναι ένας από τους πλέον γνωστούς ψαρότοπους της χώρας, αλλά και σημαντικός βιότοπος για τα θαλασσοπούλια (σε αυτά συγκαταλέγεται και ο σπάνιος αιγαιόγλαρος, παγκόσμια απειλούμενο είδος γλάρου).

Το όνομα των Φούρνων στην αρχαιότητα ήταν Κοράσιαι νήσοι. Αρχαία λείψανα έχουν εντοπιστεί στο λόφο του Αγίου Γεωργίου, το Πετροκοπιό, το Καμάρι και τη Χρυσομηλιά. Το νησί υπήρξε ορμητήριο πειρατών κατά τους Βυζαντινούς Χρόνους. Στους Νεότερους Χρόνους, οι Φούρνοι κατοικήθηκαν στα τέλη του 18ου αιώνα και ενσωματώθηκαν στο ελληνικό κράτος το Νοέμβριο του 1912.

Ο οικισμός των Φούρνων, πρωτεύουσα και λιμάνι του ομώνυμου νησιού, απλώνεται γύρω από το μυχό κλειστού όρμου, σε ένα γαλήνιο τοπίο. Οι εκδρομείς και οι παραθεριστές απολαμβάνουν τον περίπατό τους στα στενά δρομάκια του οικισμού με τα παλαιά αλλά και τα νέα σπίτια, τα καφενεία και τις ψαροταβέρνες.

Ξεχωριστό χρώμα στον οικισμό των Φούρνων δίνουν το σοκάκι με τις μουριές, που οδηγεί από το λιμάνι στην πλατεία, η εκκλησία του Αγίου Νικολάου και η πλατεία με τα πλατάνια, τη μαρμάρινη σαρκοφάγο, τη μαρμάρινη βρύση και το μνημείο ηρώων.

Κοντά στην πρωτεύουσα βρίσκεται το Καμπί, παραθαλάσσιος οικισμός, απλωμένος αμφιθεατρικά σε περιοχή με γραφικές ακρογιαλιές. Το ενδιαφέρον των επισκεπτών συγκεντρώνουν οι παλαιοί ανεμόμυλοι, πάνω από τον οικισμό, και το αρχαίο λατομείο στη θέση «Πετροκοπιό».

Στο νότιο τμήμα των Φούρνων είναι χτισμένος ο μικρός παραθαλάσσιος οικισμός του Αγίου Ιωάννη, με την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Θερμαστή. Στις ανατολικές ακτές του νησιού των Φούρνων, απέναντι από το νησί του Αγίου Μηνά με την ομώνυμη εκκλησία, βρίσκεται το Καμάρι, ενώ στο βόρειο τμήμα, γύρω από έναν απάνεμο όρμο αλλά και σε ύψωμα, απλώνεται η Χρυσομηλιά, ο οικισμός με την εκκλησία της Αγίας Τριάδας, που αγναντεύει το πέλαγος.

Το δυτικό τμήμα του συμπλέγματος των Φούρνων καταλαμβάνει η Θύμαινα. Τα σπίτια του οικισμού της Θύμαινας ακολουθούν το φυσικό ανάγλυφο, σκαρφαλώνοντας έως τα ριζά επιβλητικού ορεινού όγκου. Κοντά στο λιμανάκι της Θύμαινας, όπου προσεγγίζουν πλοία της γραμμής και εκδρομικά σκάφη, βρίσκεται η Κεραμειδού, μικρός οικισμός με αμμουδερή παραλία. Στο βόρειο τμήμα της Θύμαινας είναι χτισμένες οι εκκλησίες του Αγίου Δημητρίου και του Αγίου Νικολάου (η δεύτερη απέναντι από το νησάκι Θυμαινάκι).

Στις όμορφες ακρογιαλιές των Φούρνων συγκαταλέγονται η Ψιλή Άμμος, το Καμπί, το Ελιδάκι, το Πετροκοπιό, η Βιτσιλιά, το Κασίδι, η Βλυχάδα, η Άμπελος, η παραλία Κουμαρά, το Μπαλί, η Αγία Τριάδα, η Χρυσομηλιά και η Κεραμειδού Θύμαινας.

Από τις τοπικές νοστιμιές ξεχωρίζουν τα ψητά ψάρια και τα θαλασσινά (σπεσιαλιτέ, η αστακομακαρονάδα), το γεμιστό κατσικάκι, το «σουφικό» (κολοκύθια, μελιτζάνες και πιπεριές με κρεμμύδια και ντομάτες, στην κατσαρόλα), τα «μπουγκάκια» (τηγανητά πιτάκια με μάραθο και μυζήθρα), τα «φοινίκια» (παραδοσιακά κουλουράκια) και το γλυκό κυδώνι.

Οι επισκέπτες των Φούρνων αξίζει να προμηθευτούν από το κατάστημα τοπικών προϊόντων «Μελάνθη» αγνό θυμαρίσιο μέλι, τυριά (μυζήθρα, λαδοτύρι, τυρί της άρμης κ.ά.), λάδι, τουρσί, ημίγλυκο κόκκινο κρασί, γλυκά κουταλιού, μαρμελάδες, βότανα και φυσικό αλάτι.

Φούρνοι: το νησιωτικό σύμπλεγμα του Βορείου Αιγαίου με το βαθύ θαλάσσιο διαμελισμό, τις δαντελωτές ακρογιαλιές και το γαλήνιο τοπίο.

Βαγγέλης Στεργιόπουλος
diakopes.in.gr