Η Ικαρία είναι ένα νησί με ξεχωριστή οικολογική σημασία. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα, στην Ικαρία εντοπίζονται 13 ελληνικά και 29 αιγαιακά ενδημικά είδη χλωρίδας, εκ των οποίων τα 15 είναι ενδημικά. Στο νησί απαντούν 2 φυτά, 1 αμφίβιο και 5 θηλαστικά του παραρτήματος ΙΙ της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ (“Ζώα και φυτικά είδη κοινοτικού ενδιαφέροντος των οποίων η διατήρηση επιβάλλει τον καθορισμό Ειδικών Ζωνών Διατήρησης”) καθώς και 1 αμφίβιο και 5 ερπετά του παραρτήματος IV της ίδιας Οδηγίας (“Ζώα και φυτικά είδη κοινοτικού ενδιαφέροντος που απαιτούν αυστηρή προστασία”), αλλά και 12 φυτικά είδη που προστατεύονται από το Π.Δ. 67/81, το οποίο απαγορεύει την εκρίζωση και την με κάθε τρόπο καταστροφή των αναφερόμενων βλαστικών ειδών. Επιπλέον, η Ικαρία παρουσιάζει ενδιαφέρουσα ορνιθοπανίδα στην οποία έχουν εντοπιστεί και καταχωρούνται 36 είδη μεταναστευτικών και ενδημικών πουλιών. Τα ανωτέρω εντοπίζονται ιδιαιτέρως στο δάσος του Ράντη, το οποίο αποτελεί το τελευταίο εναπομείναν Δρυοδάσος Αριάς στο Αιγαίο και ολόκληρη την ανατολική Μεσόγειο. Μέσα στα 16.000 στρέμματα φιλοξενείται μεγάλος αριθμός σπάνιων ενδημικών προστατευόμενων ειδών χλωρίδας και πανίδας, ενώ τα δέντρα βελανιδιάς είναι υπεραιωνόβια.

Παρά τη σπουδαιότητα και μοναδικότητά του, το Δάσος του Ράντη δεν διέπεται από κάποιο καθεστώς προστασίας, μολονότι το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος είχε υποβάλλει προς την Διεύθυνση  Δασών Σάμου σχετική εμπεριστατωμένη πρόταση για την ίδρυση καταφυγίου άγριας ζωής το έτος 2009, η οποία δεν τελεσφόρησε με επίκληση λόγων μη βάσιμων. Το μοναδικό υφιστάμενο προστατευτικό πλαίσιο είναι η από 10.5.2012 απόφαση της Διεύθυνσης Δασών Σάμου περί κήρυξης ως αναδασωτέας έκτασης μέρους τους Δάσους (ΑΔΑ Β4160Π1Ι-8Α7)

Εν όψει του γεγονότος ότι υπάρχει ώριμη μελέτη του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος και συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή του Δάσους του Ράντη στο προστατευτικό πεδίο του Ν. 2637/98, πρέπει να ζητηθεί να κηρυχθεί Καταφύγιο Άγριας Ζωής, καθώς αποτελεί ένα χρήσιμο νομικό και πραγματικό εργαλείο προστασίας της περιοχής.

Ειδικότερα σύμφωνα με το άρθρο 57 παρ. 3 του Ν 2637/1998 (ο οποίος τροποποίησε τις παραγράφους 5, 6, 7 και 8 του άρθρου 254 του ν.δ. 86/1969, όπως ήδη είχε συμπληρωθεί με το άρθρο 4 του ν. 177/1975 (ΦΕΚ 205 Α`),ορίζεται ότι :

«Με αποφάσεις του οικείου Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας, που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ιδρύονται καταφύγια άγριας ζωής σε δασικές, δασοσκεπείς, χορτολιβαδικές, ελώδεις, υγροτοπικές, αγροτικές, παρόχθιες, παραλίμνιες και παράκτιες εκτάσεις, καθώς και σε ερημονησίδες, με την προϋπόθεση ότι οι εκτάσεις αυτές, είτε είναι απαραίτητες για τη διατροφή, διαχείμανση, αναπαραγωγή ή τη διάσωση των ειδών της άγριας πανίδας ή αυτοφυούς χλωρίδας που είναι μοναδικά, σπάνια ή απειλούνται με εξαφάνιση ή είτε αποτελούν αντιπροσωπευτικό δείγμα τύπου βιοτόπου».

Παράλληλα σύμφωνα με το άρθρο 6 ορίζεται:
 « Εντός των καταφυγίων άγριας ζωής απαγορεύεται η θήρα κάθε θηράματος και κάθε είδους της άγριας πανίδας, η σύλληψη κάθε είδους της άγριας πανίδας για μη ερευνητικούς σκοπούς, η καταστροφή κάθε είδους ζώνης με φυσική βλάστηση, η καταστροφή των ζωντανών φυτοφρακτών, η αμμοληψία, η αποστράγγιση κα αποξήρανση ελωδών εκτάσεων, η ρύπανση των υδατικών πόρων και η ένταξη έκτασης καταφυγίου άγριας ζωής σε πολεοδομικό ή ρυμοτομικό σχεδιασμό. Η εκτέλεση έργων ή εργασιών και ιδίως, αλιευτικά έργα, έργα αναδασμού, τουριστικές και βιομηχανικές εγκαταστάσεις, κατασκηνώσεις, λατομεία, μεταλλεία και δρόμοι εκτελούνται αφού προηγουμένως έχει υποβληθεί μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων τύπου Α` και έχει χορηγηθεί έγκριση περιβαλλοντικών όρων.  Κατ` εξαίρεση επιτρέπεται η σύλληψη ειδών της άγριας πανίδας και η μεταφορά τους προς εμπλουτισμό άλλων κατάλληλων περιοχών μόνον από τη Δασική Υπηρεσία.»

Ως εκ τούτου εισηγούμαι την ίδρυση καταφυγίου Άγριας Ζωής σύμφωνα με το Ν. 2637/98 σε συνεργασία με το Ινστιτούτο του Αρχιπελάγους, καθώς αποτελεί το μοναδικό πλαίσιο προστασίας, στο οποίο μπορεί να υπαχθεί άμεσα το Δάσος του Ράντη.

Συνυποβάλω την σχετική μελέτη, την οποία εκπόνησε του Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος, η οποία θα πρέπει να αποσταλεί με την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για θετική γνωμοδότηση προς την Διεύθυνση Δασών Σάμου.

Αθήνα,4.2.2013
Ζαχαρίας Κεσσές
Νομικός Σύμβουλος Δήμου Ικαρίας