Τον γόρδιο δεσμό της διαχείρισης των σκουπιδιών προτίθενται να λύσουν δύο νησιά του Αιγαίου, αντλώντας τεχνογνωσία και από τη Γερμανία. Η Νάξος και η Ικαρία, αντιμέτωπες με την ανάγκη άμεσης αντιμετώπισης των σκουπιδιών τους, συνομιλούν εδώ και ένα χρόνο με τους ομολόγους τους από το Σβέμπις Χαλ της Βάδης Βυρτεμβέργης, που έχουν εμπειρία σε εναλλακτικές μορφές διαχείρισης των απορριμμάτων ήδη από τη δεκαετία του ’60. Οργάνωση της ανακύκλωσης, κομποστοποίηση, κατασκευή νέων ΧΥΤΥ, ακόμα και μονάδες θερμικής επεξεργασίας με δυνατότητα παραγωγής ενέργειας, είναι οι επικρατέστερες ιδέες.

Η χωματερή στο σημείο Τίμιος Σταυρός της Νάξου έχει προκαλέσει πολλάκις πονοκέφαλο στους τοπικούς άρχοντες, καθώς μέχρι το τέλος του 2014 πρέπει να έχει εξευρεθεί μια αποδεκτή λύση. Συνολικά είναι 11 οι χωματερές που ανήκουν στον Δήμο Νάξου (περιλαμβάνονται και τα νησιά Ηρακλειά, Σχοινούσα, Δονούσα και Κουφονήσια) και χρήζουν αποκατάστασης. «Από το υπουργείο Περιβάλλοντος έχει εγκριθεί ένα κονδύλι 2.700.000 ευρώ που θα αξιοποιηθεί σε περιβαλλοντικές μελέτες για την αποκατάσταση όλων των χωματερών, πέντε Σταθμούς Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων, 600 κάδους κομποστοποίησης, αλλά και ενημερωτικές καμπάνιες», εξηγεί στην «Κ» ο χημικός κ. Δημήτρης Τσουκλέρης, ειδικός σύμβουλος του δήμου. Οραμα του ίδιου είναι η κομποστοποίηση ακόμα και των φυκιών, ενώ η προσπάθεια θα ενισχυθεί και με 425 κάδους, δωρεά από το Σβέμπις Χαλ. Η διαχείριση των αστικών απορριμμάτων προβλέπεται να γίνεται στον εγκεκριμένο μελλοντικό νέο ΧΥΤΑ (για τον οποίο είχε μεριμνήσει η προηγούμενη δημοτική αρχή), ενώ αναμένεται εντός του μηνός η δημοσιοποίηση μελέτης ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων από το ΕΜΠ. «Αν η εν λόγω μελέτη και το υπουργείο δώσουν το «πράσινο φως», θα συζητηθεί και η πιθανότητα δημιουργίας μονάδας θερμικής επεξεργασίας με το Δημοτικό Συμβούλιο», σημειώνει ο κ. Τσουκλέρης. Από την πλευρά του ο περιφερειάρχης του Σβέμπις Χαλ, κ. Gerhard Bauer, κρίνει εφικτή την εν λόγω λύση, «εμείς επεξεργαζόμαστε από τους 190.000 κατοίκους μας επιτυχώς 20.000 τόνους απορριμμάτων ετησίως, όσους ακριβώς παράγει και η Νάξος με τους 20.000 κατοίκους».

Στην ακριτική Ικαρία υπάρχουν δύο χωματερές που πρέπει να κλείσουν. Το σχέδιο ήταν η κατασκευή ΧΥΤΑ, που μαζί με τα συνοδά έργα θα έχει κόστος 10 με 12 εκατ. ευρώ και θα διαρκέσει τρία με τέσσερα χρόνια. Η αντιπρόταση σε αυτό το πλάνο, που στηρίζεται σε δύο μελέτες που εκπόνησαν οι Γερμανοί κατόπιν και επιτόπιας έρευνας, είναι η δημιουργία μιας μικρής θερμικής μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων στο νησί, που θα κοστίσει από 800.000 έως 1.900.000 ευρώ, ενώ αν θα προστεθεί τεχνολογία παραγωγής ενέργειας από τα σκουπίδια, το συνολικό κόστος θα φτάσει τα 3 εκατ. ευρώ.

Φυσικά, πρέπει να προηγηθεί εκτεταμένη ανακύκλωση όλων των υλικών και κομποστοποίηση, ώστε για τη θερμική επεξεργασία να προορίζονται μόνον όσα υλικά δεν επιδέχονται άλλο είδος επεξεργασίας (π.χ. στρώμα, οδοντόβουρτσα κ.ά.). «Στη Βάδη Βυρτεμβέργη οι πολίτες έχουν προσωπικό μητρώο, οι κάδοι είναι ηλεκτρονικά συνδεδεμένοι με τσιπάκι, γίνεται αυτόματα ανίχνευση πιθανώς ακατάλληλων αντικειμένων σε κάθε κάδο», περιγράφει ο κ. Ζαχαρίας Κεσσές, ειδικός συνεργάτης του δημάρχου Ικαρίας. Οι επιφυλάξεις από ελληνικής πλευράς εστιάζονται στο κατά πόσον είναι εφικτό ένα τέτοιο μοντέλο διαχείρισης να λειτουργήσει άρτια στην Ελλάδα, δεδομένης και της άγνοιας στον εν λόγω κλάδο.

Εχουν ξεκινήσει από το 1965
«Σε εμάς όποιος παράγει τα περισσότερα απορρίμματα πληρώνει τα περισσότερα», λέει με έμφαση στην «Κ» ο περιφερειάρχης του Σβέιμπις Χαλ, κ. Gerhard Bauer. Στην περιφέρειά του, με πληθυσμό περίπου 190.000 κατοίκων, η θερμική επεξεργασία ξεκίνησε το 1965, «έκτοτε, όμως, αναβαθμίζουμε συνεχώς το σύστημα ακολουθώντας τις τεχνολογικές εξελίξεις».

Υπενθυμίζεται ότι η εναπόθεση απορριμμάτων απαγορεύθηκε στη Γερμανία το 2005. «Σήμερα, έχουμε εν λόγω μονάδες επεξεργασίας ακόμα και μέσα στην πόλη της Στουτγάρδης, που λειτουργούν άρτια χωρίς να προκαλούν οιαδήποτε όχληση».

Σε επίπεδο ανακύκλωσης, πέρα από τις γνωστές μας κατηγορίες των βιοδιασπώμενων, των συσκευασιών, των υπολειμμάτων από κλαδέματα, του γυαλιού και του χαρτιού, οι Γερμανοί ανακυκλώνουν ξεχωριστά ρουχισμό και υποδήματα, ελαστικά, τηγανόλαδα, ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, παλιοσίδερα, παλιά καλώδια, φελιζόλ και φελλούς!

Της Ιωαννας Φωτιαδη
kathimerini.gr