Ερώτηση Τρεμόπουλου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Ερώτηση για την υπέρμετρη χρήση αντιβιοτικών στην κτηνοτροφία, κατέθεσαν στο ευρωκοινοβούλιο οι Οικολόγοι Πράσινοι στον απόηχο της Παγκόσμιας Ημέρας Ευαισθητοποίησης για τα Αντιβιοτικά (18 Νοεμβρίου). Το θέμα αφορά άμεσα τα νησιά μας καθώς η κτηνοτροφία αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι οικονομικής δραστηριότητας. Στα νησιά του Β. Αιγαίου κυριαρχούν κτηνοτροφικές δραστηριότητες που καλύπτουν όχι μόνο οικογενειακές ανάγκες (κάτι πολύ σημαντικό σήμερα σε μια εποχή οικονομικής κρίσης) αλλά παράγουν προϊόντα για ευρύτερη κατανάλωση και εμπορία.

Τα διατροφικά σκάνδαλα των τελευταίων ετών απέδειξαν  με τον πλέον δραματικό τρόπο, ότι η βιομηχανοποίηση των  συντελεστών της φύσης και  η εντατικοποίηση της παραγωγικής  διαδικασίας στη γεωργία, οδήγησαν σε αδιέξοδα. Στον οικονομικό ανταγωνισμό, που θέλει όλο και υψηλότερο  κέρδος, όλο και χαμηλότερο κόστος, υπάρχει ένα όριο προς τα κάτω. Κι αυτό το όριο το θέτει η προστασία  της δημόσιας υγείας αλλά και η προστασία του περιβάλλοντος.

Η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών τις τελευταίες δεκαετίες έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη ανθεκτικότητας, γεγονός το οποίο αποτελεί πλέον ένα σημαντικό πρόβλημα στα νοσοκομεία και έχει οδηγήσει σε θανατηφόρα κρούσματα από βακτήρια ανθεκτικά στα υπάρχοντα φάρμακα. Ήδη ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει προειδοποιήσει για την πιθανότητα «μιας μετα-αντιβιοτικής εποχής όπου δεν θα υπάρχουν πια θεραπείες για πολλές κοινές λοιμώξεις». Η ιατρική κοινότητα είναι ήδη ενημερωμένη για το πρόβλημα και γίνονται προσπάθειες να μειωθεί η χρήση αντιβιοτικών στους ασθενείς.

Αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται όμως συστηματικά στην εντατική κτηνοτροφία, ακόμη και όταν τα ζώα δεν είναι άρρωστα. Μάλιστα περίπου 50% της κατανάλωσης αντιβιοτικών αφορά τα ζώα. Οι βιομηχανικές, εντατικές συνθήκες σε κλειστά συστήματα εκτροφής καθιστούν κάτι τέτοιο αναγκαίο, καθώς τα ζώα βρίσκονται περιορισμένα και συνωστισμένα με αποτέλεσμα οι ασθένειες να μπορούν να εξαπλωθούν πολύ γρήγορα. Αντί οι κτηνοτρόφοι να αντιμετωπίσουν τα αίτια με στροφή σε εκτατικά συστήματα και σε καλύτερες συνθήκες διαβίωσης των ζώων, χρησιμοποιούν αντιβιοτικά για την πρόληψη των ασθενειών.

Η ερώτηση του Μιχάλη Τρεμόπουλου ζητά από την Κομισιόν να αναθέσει στις υπηρεσίες της Ε.Ε. συγκεκριμένες μελέτες, προκειμένου να διερευνήσει μοντέλα κτηνοτροφίας με λιγότερες ανάγκες για χρήση αντιβιοτικών και να εκδώσει σχετικές κατευθυντήριες συμβουλές για τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους.

«Η αδιάκριτη και υπερβολική χρήση αντιβιοτικών, φέρνει όλο και πιο κοντά την προοπτική να μην υπάρχουν αποτελεσματικά αντιβιοτικά στο άμεσο μέλλον», δήλωσε ο Μιχάλης Τρεμόπουλος.«Παράλληλα, λοιπόν, με την ανάγκη για ορθολογική μείωση της χρήσης αντιβιοτικών στην ανθρώπινη ιατρική, υπάρχει και το θέμα της υπερβολικής χρήσης αντιβιοτικών στην εντατική κτηνοτροφία, κάτι που δημιουργεί σοβαρή απειλή για όλους μας. Οι συνθήκες εκτροφής πρέπει λοιπόν να σχεδιάζονται με τρόπους που να αφήνουν περιθώρια για ζώα υγιή και χωρίς αντιβιοτικά. Η ανθρώπινη υγεία, αλλά και η μέριμνα για τα άλλα ζωντανά πλάσματα συναντιούνται στο αίτημα για κτηνοτροφία λιγότερο εντατική και περισσότερο υπεύθυνη και βιώσιμη. Με την ερώτηση στο ευρωκοινοβούλιο ζητώ από την Κομισιόν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για αλλαγή πολιτικής σε ένα επείγον θέμα, που είναι ήδη ώριμο για εκατομμύρια Ευρωπαίων. Θέλω να ελπίζω ότι η πίεση των πολιτών θα φέρει σύντομα απτά θετικά αποτελέσματα».

Οικολόγοι Πράσινοι
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ

Ακολουθεί το κείμενο της ερώτησης του Μιχάλη Τρεμόπουλου

Θέμα: Χρήση αντιμικροβιακών ουσιών στη ζωική παραγωγή
Τα συστήματα ζωικής παραγωγής με υψηλή πυκνότητα ζώων ευνοούν την ανάπτυξη και διάδοση μολυσματικών ασθενειών. Η παρεπόμενη συχνότερη χρήση αντιμικροβιακών ουσιών παρέχει ευνοϊκές συνθήκες για την επιλογή, διάδοση και επιβίωση ανθεκτικών στις αντιμικροβιακές ουσίες βακτηρίων. Μερικά από αυτά είναι ικανά να προκαλέσουν λοιμώξεις στον άνθρωπο και τέτοιου είδους βακτήρια, ανθεκτικά στις αντιμικροβιακές ουσίες, μπορούν να μεταφέρουν τα γονίδια ανθεκτικότητάς τους σε ανθρώπινους και ζωικούς παθογόνους οργανισμούς.
- Σχεδιάζει η Επιτροπή να ζητήσει έκθεση από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (ΕΑΑΤ) προκειμένου να εντοπισθούν τα συστήματα και οι πρακτικές ζωικής παραγωγής που ελαττώνουν την ευπάθεια στις ασθένειες και με τον τρόπο αυτόν μειώνουν τη χρήση φαρμάκων;
- Θα παράσχει εν συνεχεία η Επιτροπή κατευθυντήριες γραμμές με βάση την έκθεση της ΕΑΑΤ ούτως ώστε να βοηθήσει τους κτηνοτρόφους να επιτυγχάνουν καλή υγεία για τα ζώα χωρίς να προσφεύγουν σε τακτά χρονικά διαστήματα στην προφυλακτική χρήση αντιμικροβιακών ουσιών; Οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές θα πρέπει, λόγου χάρη, να εξετάζουν τη δυνατότητα μείωσης του κινδύνου ασθενειών με τους εξής τρόπους:
1. αποφυγή του άγχους το οποίο μπορεί να προκαλείται από τον υπερβολικό συνωστισμό και την έλλειψη ευκαιριών για φυσική συμπεριφορά, και το οποίο μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να τίθεται σε κίνδυνο το ανοσοποιητικό σύστημα των ζώων•
2. μείωση της πυκνότητας των ζώων (π.χ. μερική ελάττωση του πληθυσμού) ούτως ώστε να μειωθούν τόσο το άγχος όσο και οι κίνδυνοι μετάδοσης ασθενειών (η κατάργηση της «αραίωσης» -η οποία καθίσταται απαραίτητη λόγω της υψηλής αρχικής πυκνότητας των ζώων- θα μπορούσε να μειώσει κατά 25% τον κίνδυνο αποικισμού του βακτηρίου Campylobacter σε σμήνη κοτόπουλων πάχυνσης)•
3. καθυστέρηση του απογαλακτισμού των χοιριδίων ώστε να βοηθηθούν να αναπτύξουν ισχυρότερο ανοσοποιητικό σύστημα•
4. διερεύνηση τρόπων ώστε να δοθεί η δυνατότητα στα ζώα να αναπτύξουν καλύτερα τα δικά τους ανοσοποιητικά χαρακτηριστικά, καθώς και την ενθάρρυνση για απομάκρυνση από τη γενετική επιλογή για υψηλά επίπεδα παραγωγής, γεγονός το οποίο συνεπάγεται κατά πάσα πιθανότητα αυξημένο κίνδυνο ανοσολογικών και παθολογικών προβλημάτων.

Για πρόληψη και θεραπεία.
CVMP [Επιτροπή Φαρμάκων για Κτηνιατρική Χρήση] (2006), «Reflection paper on the use of fluoroquinolones in food-producing animals in the European Union: development of resistance and impact on human and animal health» [Έγγραφο προβληματισμού σχετικά με τη χρήση φθοροκινολών σε ζώα παραγωγής τροφίμων στην Ευρωπαϊκή Ένωση: ανάπτυξη ανθεκτικότητας και αντίκτυπος στην υγεία των ανθρώπων και των ζώων], Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων.
Επιστημονική ομάδα της ΕΑΑΤ για τους βιολογικούς κινδύνους (BIOHAZ), «Scientific Opinion on Campylobacter in broiler meat production: control options and performance objectives and/or targets at different stages of the food chain» [Επιστημονική γνωμοδότηση σχετικά με το Campylobacter σε κοτόπουλα πάχυνσης για παραγωγή κρέατος: επιλογές ελέγχου και στόχοι επίδοσης ή/και στόχοι σε διάφορα στάδια της τροφικής αλυσίδας], EFSA Journal 2011, 9(4):2105.