Σαράντα ερευνητές και φοιτητές, εξειδικευμένοι στην επιστήμη της θαλάσσιας βιολογίας έφτασαν στις 14 Σεπτεμβρίου, στην ερευνητική βάση του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ, στο Πυθαγόρειο της Σάμου. Πρόκειται να συνεργαστούν με την 20μελή ερευνητική ομάδα του Αρχιπελάγους που εργάζεται μόνιμα στην περιοχή με σκοπό να μελετήσουν το μοναδικό θαλάσσιο περιβάλλον του βορειοανατολικού Αιγαίου.

Όπως κάθε χρόνο από το 2007, το ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ διοργάνωσε και εφέτος ωκεανογραφική άσκηση, η οποία θα διαρκέσει μία εβδομάδα, σε συνεργασία με το τμήμα Θαλάσσιας Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου του Cardiff της Ουαλίας. Η συγκεκριμένη άσκηση έχει ενταχθεί εδώ και 6 χρόνια στην υποχρεωτική διδακτέα ύλη του Πανεπιστημίου του Cardiff. Στα πλαίσια αυτής, εκατοντάδες φοιτητές έχουν συμμετάσχει στις δράσεις εφαρμοσμένης έρευνας και εκπαίδευσης στη Σάμο και την ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου, όπου δραστηριοποιείται το Αρχιπέλαγος.

Το Αρχιπέλαγος έχει ήδη υπογράψει σχετικά μνημόνια συνεργασίας με κορυφαία πανεπιστήμια από την Ευρώπη και την Αμερική για την υλοποίηση αντίστοιχων προγραμμάτων σπουδών στις ερευνητικές βάσεις που διατηρεί στο ανατολικό Αιγαίο. Αυτή την περίοδο γίνεται μεγάλη προσπάθεια να ολοκληρωθούν οι υποδομές του Ινστιτούτου -  κτηριακές εγκαταστάσεις, ερευνητικό σκάφος κ.α. - έτσι ώστε να ενεργοποιηθούν σταδιακά οι δραστηριότητες εφαρμοσμένης εκπαίδευσης στο Αιγαίο. Οι απαιτούμενες εργασίες πραγματοποιούνται από το Αρχιπέλαγος με πολυετή προσπάθεια, αυτοχρηματοδότηση και προσωπική εργασία. Παράλληλα,σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, συνεχίζεται το SamosProject και η επισκευή του Μανιακείου κτηρίου στο Βαθύ, η οποία επίσης αυτοχρηματοδοτείται σταδιακά από το Αρχιπέλαγος, με στόχο την περαιτέρω ανάδειξη της Σάμου ως προορισμό για την εξειδικευμένη εκπαίδευση επιστημόνων.

Η Ωκεανογραφική Άσκηση θα γίνει με παράλληλη χρήση δύο ερευνητικών σκαφών και περιλαμβάνει:

• Μελέτη της παράκτιας ζώνης με έμφαση στους σημαντικούς θαλάσσιους οικοτόπους, όπως είναι τα λιβάδια Ποσειδωνίας. Στόχος είναι ο καθορισμός της περιοχής που καλύπτεται από αυτά τα προστατευόμενα ενδιαιτήματα, ώστε να οριοθετηθούν αλιευτικά πεδία.

• Ανάλυση της ποιότητας των θαλάσσιων και των πόσιμων υδάτων της περιοχής.

• Συλλογή επιστημονικών δεδομένων με τη χρήση μεθόδων οπτικής καταγραφής (visualcensus) για την παράκτια βιοποικιλότητα, τα οποία χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη πλάνων διαχείρισης των υπό μελέτη περιοχών.

• Μελέτη της βιοποικιλότητας φυτοπλαγκτού και ζωοπλαγκτού, ώστε να κατανοήσουμε την παραγωγικότητα της συγκεκριμένης θαλάσσιας περιοχής

• Λεπτομερή μελέτη της παράκτιας ζώνης με στόχο να προσδιοριστούν οι διαθέσιμοι πόροι και να εκτιμηθούν τα επίπεδα ανάπτυξης και αξιοποίησής τους.

• Παρατήρηση και καταγραφή των τοπικών πληθυσμών θαλάσσιων θηλαστικών με τη χρήση ψηφιακών και οπτικοακουστικών μέσων. Στόχος είναι να καθοριστούν οι παράγοντες που επηρεάζουν τους πληθυσμούς αυτούς και να αναπτυχθούν στρατηγικές διαχείρισης. Η περιοχή στηρίζει μερικούς από τους τελευταίους σημαντικούς πληθυσμούς στη Μεσόγειο των φαλαινών Φυσητήρας, Ζιφιός και Πτεροφάλαινα, των δελφινιών Σταχτοδέλφινο, Κοινό Δελφίνι, Ζωνοδέλφινο και Ρινοδέλφινο, και της Μεσογειακής Φώκιας, η οποία είναι το σπανιότερο και πλέον απειλούμενο θαλάσσιο θηλαστικό στον κόσμο.

Η ωκεανογραφική άσκηση αποτελεί εξαιρετική ευκαιρία για τους νέους επιστήμονες και φοιτητές, οι οποίοι θα εκπαιδευτούν στο πεδίο και θα μελετήσουν το μοναδικό θαλάσσιο οικοσύστημα του Αιγαίου, αλλά και για το ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ, που θα συλλέξει πολύτιμα επιστημονικά δεδομένα για την κατάσταση των οικοσυστημάτων. Κατά τη διάρκεια της φθινοπώρου και του χειμώνα, η ερευνητική ομάδα του Ινστιτούτου θα συνεχίσει την έρευνα και τη συλλογή δεδομένων, ώστε να αναπτύξει στρατηγικές διαχείρισης και προστασίας, πάντοτε σε συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες.

Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ