Της γερακίνας ο γιος τρέφεται με πλαστικό! Με έκπληξη παρατήρησαν οι ερευνητές του Ινστιτούτου «Αρχιπέλαγος» ένα ενήλικο γεράκι (Μαυροπετρίτη) να δίνει για τροφή στους νεοσσούς του, ένα κομμάτι πλαστικό!
Το αποκαλυπτικό περιστατικό καταγράφηκε στη βραχονησίδα Ανυδρο, η οποία βρίσκεται βόρεια της Πάτμου και ανήκει στο Μόνιμο Καταφύγιο Αγριας Ζωής Αρκιών και νησίδων Βορείου Πάτμου. Είναι η πρώτη φορά που καταγράφεται διεθνώς Μαυροπετρίτης να τρέφεται με πλαστικό και γι’ αυτό πραγματοποιήθηκε επιστημονική ανακοίνωση στο περιοδικό «Marine Pollution Bulletin».
«Η φωλιά, που κουβάλησε την «πλαστική τροφή» ο Μαυροπετρίτης, δεν βρίσκεται σε κάποιο πολυσύχναστο νησί, αλλά σε μια ακατοίκητη και απόκρημνη νησίδα, στην Ανυδρο, σε μια προστατευόμενη περιοχή, η οποία ανήκει στο δίκτυο Natura. Δυστυχώς, η πλαστική ρύπανση δεν κάνει διακρίσεις, ταξιδεύει σε όλο το Αιγαίο, είτε σε μεγαλύτερα ορατά κομμάτια είτε σε μικροπλαστικά αόρατα με γυμνό μάτι. Κινείται ανάλογα με τα θαλάσσια ρεύματα και τους ανέμους», λέει στην «Κ» η κ. Αναστασία Μήλιου, διευθύντρια Ερευνών του Ινστιτούτου Θαλάσσιων Ερευνών «Αρχιπέλαγος». Σε παλαιότερη έρευνα του Ινστιτούτου σε 167 παραλίες σε όλο το Αιγαίο, από τις πιο πολυσύχναστες στον Σαρωνικό και στις Κυκλάδες, μέχρι απομονωμένες και ερημικές, βρέθηκαν σε όλες μεγάλες συγκεντρώσεις μικροπλαστικών. Εξάλλου, χαρακτηριστικό είναι πως το συγκεκριμένο πλαστικό είναι από υλικό συσκευασίας, προερχόμενο από την Τουρκία.
«Η καταγραφή αυτής της ασυνήθιστης συμπεριφοράς αποτελεί άλλη μία ιδιαίτερα ανησυχητική απόδειξη της δραματικής έκτασης που έχει πλέον η ρύπανση από τα πλαστικά απορρίμματα, τα οποία διασκορπίζονται ακόμα και στις πιο δυσπρόσιτες περιοχές των θαλασσών μας. Οι συνέπειες είναι επικίνδυνες όχι μόνο για την άγρια ζωή, αλλά φυσικά και για τον άνθρωπο», συμπληρώνει η κ. Μήλιου. Μέχρι τώρα, όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση στο «Marine Pollution Bulletin», δεν είχε καταγραφεί βρώση πλαστικού από αρπακτικά πουλιά, εκτός των γυπών και άλλων ειδών που τρέφονται με ψοφίμια.
Το πλαστικό γεύμα στη φωλιά των γερακιών καταγράφηκε στο πλαίσιο έρευνας του «Αρχιπελάγους», σε συνεργασία με ειδικούς επιστήμονες από το Νορβηγικό Πανεπιστήμιο Επιστημών Ζωής, με χρήση δικτύου καμερών, μέσω του οποίου παρακολουθείται η συμπεριφορά των γερακιών κατά το φώλιασμα. Ο Μαυροπετρίτης (Falco eleonorae) είναι ένα είδος μικρόσωμου γερακιού. Τα 2/3 του παγκόσμιου πληθυσμού του μεταναστεύουν κάθε χρόνο από τη Μαδαγασκάρη και την ανατολική Αφρική και φτάνουν την άνοιξη στις μικρές ακατοίκητες νησίδες του Αιγαίου, όπου βρίσκουν ιδανικούς τόπους φωλιάσματος. Το φθινόπωρο επιστρέφουν πίσω στην Αφρική, αφού πρώτα έχουν αναπαραχθεί στο Αιγαίο. Ο Μαυροπετρίτης τρέφεται με έντομα και μικρά μεταναστευτικά πτηνά, με τα οποία μάλιστα ταΐζει τους νεοσσούς του. Στον 21ο αιώνα της πλαστικής ρύπανσης, κινδυνεύει να βάλει και το πλαστικό στη δίαιτά του.
Σε εντόσθια ψαριών
Ηδη αυτό έχει συμβεί με τα ψάρια, τα οποία φτάνουν στο τραπέζι μας. Οι ερευνητές του «Αρχιπελάγους» έχουν παλιότερα εξετάσει τρία από τα πλέον συνηθισμένα στο Αιγαίο είδη ψαριών: τον γαύρο, τον κολιό και τον τόνο. Στα στομάχια των περισσότερων ψαριών που εξετάστηκαν βρέθηκαν μικροΐνες πλαστικού και μάλιστα σε ποσοστό 100% για τον τόνο, 91% για τον κολιό και 85% για τον γαύρο. Ευτυχώς, τα εντόσθια των ψαριών συνήθως καθαρίζονται πριν από το μαγείρεμα, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχει κίνδυνος να περάσουν οι χημικές ενώσεις του πλαστικού στην τροφική αλυσίδα.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα θραύσματα πλαστικού στη Μεσόγειο ξεπερνούν τα 250 δισ. κομμάτια, ενώ τα επιπλέοντα πλαστικά είναι από 1.000-3.000 τόνους. «Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως είναι πως τα πλαστικά διασπώνται σε μικροσκοπικά μέρη (μικροπλαστικά ονομάζονται όσα είναι κάτω των πέντε χιλιοστών) και σε μικροπλαστικές ίνες, οι οποίες όχι μόνο δεν μπορούν να περισυλλεγούν, αλλά μπορούν να καταλήξουν πιο εύκολα στα ψάρια και όχι μόνο», τονίζει στην «Κ» ο κ. Θόδωρος Τσιμπίδης, διευθυντής του «Αρχιπελάγους». Τα πλαστικά είδη αποσυντίθεται πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι πιστεύαμε παλιότερα, ειδικά υπό την επίδραση της υπεριώδους ηλιακής ακτινοβολίας και της θάλασσας. «Ολο και νέοι τύποι πλαστικού μπαίνουν κάθε έτος στη ζωή μας και απορρίπτονται τελικά στο περιβάλλον», λέει ο κ. Τσιμπίδης.