Αξιότιμε κ. Δήμαρχε,
Με αυτή την επιστολή παρακαλώ να ζητήσετε από το Δημοτικό Συμβούλιο να εξετάσει το θέμα του ενεργειακού σχεδιασμού της περιοχής μας υπό το φως της πρότασης που σας καταθέτω.
 
1. Κατ’ αρχήν θέλω να σας επισημάνω τις θέσεις αρχής επί των οποίων εδράζεται η πρότασή μου.
Ο συνδυασμός «Οικολογικός Άνεμος στο Βόρειο Αιγαίο» τον οποίο εκπροσωπώ στο Περιφερειακό Συμβούλιο,  στο Πρόγραμμά του[1] αναφέρει ότι «είναι υπέρ της εγκατάστασης αιολικών πάρκων τόσο χερσαίων όσο και θαλασσίων με σωστό στρατηγικό σχεδιασμό και σύνεση έτσι ώστε το νησιωτικό περιβάλλον και οι οικολογικές αντοχές κάθε νησιού να γίνονται απολύτως σεβαστές.»
Επίσης, στο ίδιο πρόγραμμα ζητάμε «εξοικονόμηση ενέργειας και παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές με σεβασμό του νησιωτικού χώρου και περιβάλλοντος, κατάλληλη προσαρμογή των τεχνικών και ενεργή συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών/τοπικής αυτοδιοίκησης στις δραστηριότητες αυτές».  
Τέλος, στο ίδιο Πρόγραμμα αναφέρεται:  «…Η νησιωτική οικονομία πρέπει να στηριχθεί σε επενδύσεις δημόσιων, ιδιωτικών (μικρής και μεσαίας κλίμακας) και κοινωνικών/ δημοτικών/ συνεταιριστικών επιχειρήσεων που θα δεσμεύονται από περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς κανόνες…».
Εκτίμησή μου είναι ότι τόσο εσείς όσο και το Δημοτικό Συμβούλιο συμμερίζεσθε αυτές τις γενικές θέσεις αρχών.
 
 
2.H πρότασή μου προς το Δήμο Ικαρίας στηρίζεται στην αρχή ότι  η Ικαρία πρέπει να πρωτοστατήσει για το σχεδιασμό και την υλοποίηση μιας τοπικής ενεργειακής πολιτικής, με πρωτοστατούντες τους Δήμους Ικαρίας, Σάμου και Φούρνων. Αυτή μπορεί να επιτευχθεί:
• με διασύνδεση μεταξύ των νησιών, (νομίζω ότι η διασύνδεση Σάμου-Φούρνων ήδη υπάρχει)
• με την ενεργό  συμμετοχή των τριών Δήμων,  
• με τη σύνταξη ενός πολυμετοχικού επενδυτικού σχεδίου, το οποίο μάλιστα, αν υποβληθεί,  έχει θεσμική προτεραιότητα απέναντι των ιδιωτικών επενδυτικών σχεδίων.
 
Από ενεργειακή άποψη, η Ικαρία μπορεί να συμβάλλει σε έναν τέτοιο κοινό σχεδιασμό με τα εξής:
• αξιοποιώντας το υβριδικό έργο της Προεσπέρας, για το οποίο η γνώμη μου είναι ότι ο Δήμος θα πρέπει να μπει μέτοχος αφού έχει συμβολή μέσω της γης που έχει παραχωρήσει,
• τη γεωθερμία (τηλεθέρμανση, μονάδα παραγωγής από γεωθερμία-θερμοπηγές),
• τις ιδιωτικές επενδύσεις Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας,
• την ενδεχόμενη συμπερίληψη και μερικών πρόσθετων ανεμογεννητριών, σε επιλεγμένες θέσεις τόσο στην Ικαρία όσο και στη Σάμο και στους Φούρνους (2 ή 3 θέσεις για την Ικαρία, π.χ. Στραβοκούντουρα -όπου έχουν ήδη χωροθετηθεί οι ανεμογεννήτριες του υβριδικού των Ραχών- και Φυρή Άσπα -όπου υπήρχαν  οι ανεμογεννήτριες της ΔΕΗ).
• Θέτοντας σε εφεδρεία τον υπάρχοντα πετρελαϊκό σταθμό Ικαρίας, αφού θα αντικατασταθεί με ένα γεωθερμικό σταθμό, ο οποίος παράγει ετησίως περί τις 20.000 τόνους διοξειδίου του άνθρακα (το 0,0004 των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα όλης της χώρας).
Σε ένα τέτοιο πολυμετοχικό επενδυτικό σχέδιο, προτείνω να πρωτοστατήσουν οι Δήμοι Ικαρίας, Σάμου, Φούρνων και να ενταχθούν τοπικοί επενδυτές (υπάρχουσες ιδιωτικές επενδύσεις σε Ικαρία και Σάμο αλλά και νέες επενδύσεις), επενδυτές από τις παροικίες Αθήνας και εξωτερικού των Σαμίων, των Ικαρίων και των Φουρνιωτών, μετά από πρόσκληση ενδιαφέροντος για ανεύρεση κεφαλαίων, και άλλοι ιδιώτες επενδυτές.
 Ιδιαίτερη αξία σε ένα τέτοιο επενδυτικό σχέδιο έχει ο στόχος να τεθούν σε εφεδρεία οι πετρελαϊκοί σταθμοί σε Ικαρία και Σάμο (στην τουριστική ζώνη Κοκκαρίου) και να αντικατασταθούν από γεωθερμικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, από τη γεωθερμία που διαθέτει άφθονη η Ικαρία. Η τοπική διασύνδεση μεταξύ των νησιών Ικαρίας και Σάμου μπορεί να εξασφαλίσει αυτή την απεξάρτηση από το πετρέλαιο.
Επίσης, η τηλεθέρμανση, που θα πρέπει να αποτελεί μέρος του ίδιου επενδυτικού σχεδίου, μπορεί να εξοικονομήσει σημαντική ενέργεια, παρέχοντας θέρμανση σε οικισμούς από τη γεωθερμία τόσο στην Ικαρία (Άγιος Κήρυκος, Θέρμα και άλλοι οικισμοί[2]) όσο και στη Σάμο, από το υπάρχον γεωθερμικό πεδίο της Σάμου, το οποίο είναι κατάλληλο για τηλεθέρμανση όχι όμως και για παραγωγή ενέργειας. Με την τηλεθέρμανση αντιλαμβάνεστε ότι μειώνεται κατά πολύ και η συνολική ζήτηση ρεύματος αλλά και αυξάνονται σημαντικά τα έσοδα του Δήμου.   
Με έναν τέτοιο προσανατολισμό οι Δήμοι της Ικαρίας, Σάμου και Φούρνων θα έχουν σημαντικά έσοδα –ίσως περισσότερα από αυτό των 110 ανεμογεννητριών- και θα υπερπληρούν με τον καλύτερο τρόπο το μερίδιό τους που απορρέει από τους ενεργειακούς στόχους που έχει θέσει η ΕΕ για το 2020.
Αυτό όμως που τηρείται είναι η αρχή της αναλογικότητας, αφού με τον ενεργειακό σχεδιασμό που προτείνω αυτή τηρείται και μάλιστα για τρία νησιά (Ικαρία-Σάμο-Φούρνους), ενώ παραβιάζεται κατάφορα στην περίπτωση των 110 Α/Γ που θα εγκατασταθούν μόνο στην Ικαρία.
Επειδή πολλά ακούγονται για τα οφέλη που θα έχει ο δήμος από τις Α/Γ θεωρώ ότι υπάρχει σκόπιμη παραπληροφόρηση. Οι Α/Γ δεν αποδίδουν πέραν του 33% της εγκατεστημένης ισχύος. Επομένως τα 330 MW εγκατεστημένης ισχύος θα αποδίδουν θεωρητικά 109 MW. Θα πρέπει να συνυπολογίσει κανείς τις περιόδους άπνοιας αλλά και ισχυρών ανέμων, οπότε οι Α/Γ δεν αποδίδουν, αλλά και ότι πέραν των 100 χλμ καλωδιακής μεταφοράς υπάρχουν σημαντικές απώλειες. Επομένως το ρεύμα που θα φτάνει και θα καταμετράται στην Αττική από τη ΔΕΗ, για να υπολογιστεί η αξία πώλησης του, μπορεί να προσεγγιστεί. Έχει εκτιμηθεί από τον κ. Κ. Θεοφύλακτο και έχει αναφερθεί σε δημόσιες ενημερώσεις στο Χριστό Ραχών και στον Εύδηλο, ότι το ποσό που θα αντιστοιχεί στην τοπική κοινωνία (Δήμος και τοπικά νοικοκυριά) δεν θα υπερβαίνει το 1.700.000 ευρώ ετησίως.
 
3. Σχετικά με το ζήτημα της αδειοδότησης από τη ΡΑΕ υπ’ αριθμ. 877/11/15-7-2011 για την εγκατάσταση εκατόν δέκα (110) ανεμογεννητριών ισχύος 330 MW στην Ικαρία, για 25 χρόνια με επιπλέον πρόβλεψη ανανέωσής της για άλλο τόσο χρόνο (συνολικά για 50 χρόνια) σας επισημαίνω τα εξής:
Μετά την έκδοση της άδειας από τη ΡΑΕ  [15-7-2011] ο Δήμος Ικαρίας, μετά από ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου στις 30-7-2011, υπέβαλε ένσταση κατά της απόφασης της ΡΑΕ[3]. Ο γράφων, όπως θα θυμάστε, παρέστη στο Συμβούλιο και προσφέρθηκε να παρέχει ενημέρωση. Καμία ανταπόκριση δεν εκδηλώθηκε από το Δήμο τότε ή αργότερα. Ο γράφων επίσης κατέθεσε εμπρόθεσμη ένσταση (Α.Π. 5590/2-8-2011 γρ. υπουργού).
Η αλαζονική αντιμετώπιση των δύο ενστάσεων από τον υπουργό ΠΕΚΑ, κυρίως με την μη απάντηση στις αιτιάσεις μας, δείχνει ότι το ΥΠΕΚΑ προτιμά να μη συνδιαλέγεται με την τοπική κοινωνία και να συνδιαλέγεται με τον ιδιώτη επενδυτή. Γνωρίζω ότι ο Δήμος Ικαρίας είναι σε επαφή με τον ιδιώτη επενδυτή προκειμένου να προσαρμοστεί το επενδυτικό σχέδιο με στόχο, εκ μέρους της δημοτικής αρχής, να μην καταστραφούν δασικές εκτάσεις, ιδιαιτέρως το δάσος του Ράντη, και οι περιοχές NATURA 2000. Στους τρεις χάρτες που σας επισυνάπτω φαίνεται η σχέση μεταξύ του σχεδιαζόμενου αιολικού πάρκου και των προστατευόμενων περιοχών της Ικαρίας. Προκύπτει ότι το αιολικό πάρκο των 110 Α/Γ καταλαμβάνει μεγάλο μέρος και διασπά την ενότητα της περιοχής NATURA  της δυτικής Ικαρίας, εξαφανίζει το δάσος του Ράντη και ξεκληρίζει εντελώς την ενότητα της περιοχής NATURA της Κεντρικής Ικαρίας. Ξέρουμε ότι ο νομοθέτης απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή όταν χωροθετούνται Α/Γ μέσα σε προστατευόμενες περιοχές.
 
Κύριε Δήμαρχε,
Ελπίζω ότι τόσο εσείς όσο και το Δημοτικό Συμβούλιο θα αρνηθείτε να δεχτείτε ανεμογεννήτριες μέσα στις προστατευόμενες περιοχές και στο μοναδικό Δάσος του Ράντη, που αποτελούν τη φυσική κληρονομιά της Ικαρίας. Κανένα αντίτιμο δεν αξίζει τέτοια φυσική καταστροφή.
Αντιλαμβάνεστε όμως, ότι και μόνο η συζήτηση για λιγότερες ανεμογεννήτριες καθιστά αυτοδίκαια άκυρη τη συγκεκριμένη εκδοθείσα άδεια της ΡΑΕ, κάτι το οποίο πιστεύω ότι το Δημοτικό Συμβούλιο θα πρέπει να απαιτήσει από τον υπουργό ΠΕΚΑ. Ωστόσο, ο ιδιώτης επενδυτής βρίσκεται από διαπραγματευτικής ισχύος σε καλύτερη θέση σήμερα, από ότι ο Δήμος Ικαρίας, γιατί ακριβώς υπάρχει αυτή η απόφαση αδειοδότησης της ΡΑΕ και η στήριξή του από τον υπουργό ΠΕΚΑ. Ο Δήμος βρίσκεται στριμωγμένος υπό την εκβιαστική λογική του take it or leave it.
 
Προτείνω:
• Επειδή, από άποψη χρόνου, και οι δύο εκδοχές δεν μπορούν να υλοποιηθούν πριν την παρέλευση τεσσάρων ή και περισσοτέρων χρόνων, χρόνος που ξεπερνά τη θητεία του Δημοτικού Συμβουλίου,  να εξετάσετε το ενδεχόμενο, ως προς τη διαβούλευση, μετά από πλήρη ενημέρωση του καριώτικου λαού, να προβείτε σε τοπικό δημοψήφισμα για την αποδοχή ή όχι της συγκεκριμένης απόφασης της ΡΑΕ.
• να εξετάσετε την πρότασή μου για ένα πολυμετοχικό επενδυτικό σχέδιο, που θα μπορούσε να συμπεριλαμβάνει, από μηδενική βάση, συζήτηση και με ιδιώτες σχετικά με την ενδεχόμενη συμβολή τους στην υλοποίησή του.
 
Όπως αντιλαμβάνεστε, δεν είναι δυνατό να υλοποιηθούν και οι δύο προτάσεις, της ΙΚΑΡΟΣ ΑΝΕΜΟΣ των 110 MW και αυτή που σας προτείνω. Επίσης, αντιλαμβάνεστε ότι για την Ικαρία αλλά και για το Δήμο είναι πολλαπλά συμφέρουσα η πρότασή μου, καθώς το τεράστιο κόστος της καλωδιακής σύνδεσης της Ικαρίας με την Αττική αποφεύγεται και αντικαθίσταται από την πολύ μικρότερη και συμφέρουσα διασύνδεση Ικαρίας-Σάμου. Τέλος, δεν υποθηκεύεται το αναπτυξιακό μέλλον της ενδοχώρας της Ικαρίας και ο επιθυμητός από όλους προσανατολισμός στον εναλλακτικό τουρισμό και τον οικοτουρισμό, που ταιριάζει απόλυτα στο Ικαριακό τοπίο και στο πολύμορφο και μοναδικό ιστορικό, φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον της Νικαριάς.
 
Μετά από τα παραπάνω, παρακαλώ να εισηγηθείτε στο Δημοτικό Συμβούλιο την πρότασή μου και να αποφασίσετε προς όφελος της Ικαρίας για ένα συμβατό ενεργειακό μέλλον υπό τον έλεγχο της τοπικής κοινωνίας και του Δήμου και όχι προς μια  ιδιωτική επένδυση που είναι ασύμβατη με το συμφέρον της Ικαρίας, επικίνδυνη, επιχειρηματικά απρόβλεπτη και επισφαλής, και μάλιστα χωρίς να έχει η τοπική κοινωνία και ο Δήμος Ικαρίας τη δυνατότητα ούτε να ελέγξει ούτε να παρέμβει.

Με εκτίμηση,
Ηλίας Γιαννίρης
Επίκουρος Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης-Τμήμα Αρχιτεκτόνων
Περιφερειακός Σύμβουλος Βορείου Αιγαίου

[1] http://oikoanemos.wordpress.com/%cf%80%cf%81%ce%bf%ce%b3%cf%81%ce%b1%ce%bc%ce%bc%ce%b1/
[2] Κατά τη μεταφορά θερμού νερού για τηλεθέρμανση οι απώλειες είναι της τάξης 1 βαθμού Κελσίου ανά χιλιόμετρο.
[3] Η ένσταση μου είναι αναρτημένη στο διαδίκτυο: http://www.asda.gr/ikariaka/hlekd28.htm#Τζαρέλλι 

Διαβάστε σχετικά: του Ηλία Γιαννίρη, Ανεμογεννήτριες & Ικαρία: Από ευλογία...εφιάλτης