Στα μέσα του Μάη που μας πέρασε η εταιρεία Dong Energy ολοκλήρωσε την εγκατάσταση 32 γιγαντιαίων ανεμογεννητριών έξω από τις ακτές του Liverpool. Οι γεννήτριες έχουν ύψος 195 μέτρα και συνολικά παράγουν μέχρι 5.3GW ενέργειας, ικανά να ηλεκτροδοτήσουν έως 4.300.000 σπίτια. Για την ακρίβεια, μία και μόνη περιστροφή των πτερυγίων αρκεί για να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες μιας κατοικίας για 29 ώρες. Πρόκειται για τις πρώτες του είδους τους που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή και διάθεση ηλεκτρικού ρεύματος σε ιδιώτες καταναλωτές, και σηματοδοτούν μια πολύ σημαντική εξέλιξη στην τεχνολογία των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, λόγω της εξαιρετικά μεγάλης απόδοσής τους. Σύμφωνα με τον Guardian πρόκειται για τις μεγαλύτερες και πιο ισχυρές ανεμογεννήτριες του κόσμου.

Στη χώρα μας, όπως και σε πολλές άλλες χώρες η δημόσια συζήτηση για το θέμα των ανεμογεννητριών, τη χρήση, τα οφέλη και τις επιπτώσεις τους, είναι ακόμα σε πολύ πρώιμο στάδιο, χωρίς να έχουμε καταφέρει, ως κοινωνία να καταλήξουμε σε κοινά αποδεκτά συμπεράσματα. Για να γίνει αυτό, πάντως, ένα πρώτο βήμα είναι να διαχωρίσουμε τους μύθους και τις αλήθειες που σχετίζονται με αυτές.

1. Οι ανεμογεννήτριες απαιτούν μονάδες βάσης (λιγνιτικές μονάδες) που θα τις στηρίζουν:
Μύθος: Η τεχνολογία που υποστηρίζει τη λειτουργία των ανεμογεννητριών , ειδικά αν συνδυαστεί και με άλλες μορφές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μπορούν να μηδενίσουν την ανάγκη λειτουργίας μονάδων βάσης. Το βασικό πρόβλημα που ανακύπτει είναι οι μεγάλες επενδύσεις που είναι απαραίτητο να γίνουν στον τομέα αυτόν ώστε να επιτευχθεί μια όσο το δυνατόν πιο πλήρης και ομαλή μετάβαση σ’ αυτό το μοντέλο.

2. Η πραγματική ισχύς των ανεμογεννητριών είναι χαμηλότερη της ονομαστικής τους ισχύος:
Αλήθεια: ο ισχυρισμός αυτός είναι αληθής, αλλά μπορεί να είναι αρκετά παραπλανητικός. Κι αυτό γιατί η ενεργειακή συνεισφορά των αιολικών πάρκων δε μετριέται με βάση την ονομαστική τους ισχύ, αλλά με βάση την πραγματική ποσότητα ενέργειας που παράγουν. Το ίδιο, άλλωστε ισχύει και για κάθε άλλη ενεργειακή τεχνολογία. Εξάλλου, η έννοια της απόδοσης δεν έχει νόημα όσον αφορά στην αιολική ενέργεια (όπως και στην ηλιακή), γιατί είναι παράλογη η τοποθέτηση πως ένα αιολικό πάρκο αξιοποιεί το 10%, το 20% ή το 30% της ανεξάντλητης ενέργειας του αέρα, καταλήγοντας πως – ως απόδοση- είναι χειρότερη ενός συμβατικού ενεργειακού σταθμού που αξιοποιεί το 50% των πεπερασμένων ορυκτών και αέριων πρώτων υλών.

3. Η παραγωγή ενέργειας από τον άνεμο είναι ακριβή:
Μύθος: η τεχνολογία και οι δυνατότητες της έχουν προχωρήσει πλέον αρκετά, ώστε η ηλιακή και η αιολική ενέργεια να είναι φθηνότερες από τις συμβατικές, χωρίς να υπολογίζονται οι όποιες επιδοτήσεις, όσον αφορά τις επενδύσεις.
Στην Ελλάδα, το σταθμισμένο κόστος παραγωγής κάποιων νέων φωτοβολταϊκών έργων κυμαίνεται από €65 έως €70 /MWh. Το αντίστοιχο κόστος για τη σχεδιαζόμενη λιγνιτική μονάδα ανέρχεται σε €69,87/MWh.

4. Η αιολική ενέργεια δεν είναι ανταγωνιστική σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα, γι' αυτό απαιτεί μόνιμη επιδότηση στην τιμή αγοράς που χρεώνεται ο καταναλωτής:
Εν μέρει αλήθεια: Ειδικά στην Ελλάδα, παρόλο που η αιολική και η ηλιακή ενέργεια έχουν εξοικονομήσει εκατομμύρια ευρώ, οι πολίτες δεν έχουν δεί τα ανταποδοτικά οφέλη, εξαιτίας των μεγάλων στρεβλώσεων της αγοράς. Κι ενώ οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μειώνουν την τιμή στη χονδρεμπορική αγορά ενέργειας κατά 350 εκατ. ευρώ ετησίως, την εξοικονόμηση αυτή μέχρι σήμερα καρπώνονταν οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας και όχι οι καταναλωτές, με αποτέλεσμα τη δυσανάλογα μεγάλη αύξηση του Τέλους ΑΠΕ (ΕΤΜΕΑΡ) στους λογαριασμούς. Σταδιακά, με πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση, επιχειρείται διόρθωση των στρεβλώσεων αυτών.
Επίσης, ας μην ξεχνάμε, πως τα ορυκτά καύσιμα ανέκαθεν επιδοτούνταν για να έχουν χαμηλή τιμή στην αγορά ενέργειας (π.χ. με δωρεάν διάθεση των λιγνιτικών αποθεμάτων από το κράτος).

5. Όσο επεκτείνονται τα αιολικά πάρκα, τόσο επεκτείνονται και τα δίκτυα μεταφοράς της ενέργειας:
Αλήθεια: Όσο πιο απομακρυσμένες είναι οι περιοχές που εγκαθίστανται τα αιολικά πάρκα, τόσο περισσότερες υποδομές απαιτούνται, όπως τα δίκτυα υψηλής τάσης (για τη μεταφορά ενέργειας) και η διάνοιξη οδικών δικτύων (για την εξασφάλιση της πρόσβασης και την πραγματοποιήση των απαραίτητων εργασιών). Είναι πολλές οι περιπτώσεις που οι τοπικές κοινωνίες αντιτίθενται στην εκτέλεση έργων τόσο μεγάλης κλίμακας, λόγω των εκτεταμένων παρεμβάσεων στο φυσικό περιβάλλον.

6. Οι  ανεμογεννήτριες ευθύνονται για θανάτους πουλιών:
Αλήθεια αλλά… τι αλήθεια: Στις ΗΠΑ που έχουν πραγματοποιηθεί εκτεταμένες μελέτες για τις επιπτώσεις των ανεμογεννητριών, υπολογίζεται πως σ’ αυτές οφείλονται 234.000 θάνατοι πουλιών ετησίως. Για να υπάρξει όμως κάποια αντιστοίχιση, να αναφέρουμε πως από συγκρούσεις με κτήρια βρίσκουν ετησίως το θάνατο 599 εκατομμύρια πουλιών. Γενικώς, οι ανεμογεννήτριες ευθύνονται συνολικά για το 0.01%-0.02% των θανάτων πουλιών που προκαλούνται λόγω ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Ταυτόχρονα, μια από τις μεγαλύτερες απειλές για τα πτηνά είναι η απώλεια των φυσικών τους βιοτόπων εξαιτίας της μόλυνσης και της αλλαγής του κλίματος, λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου.

7. Τα αιολικά πάρκα προκαλούν ακουστική όχληση:
Μύθος: Οι ανεμογεννήτριες παράγουν, ασφαλώς, ήχο, ωστόσο σε απόσταση 300 μέτρων από αυτές, μοιάζει με τον ήχο που παράγει ένα ψυγείο. Επιπλέον, το χωροταξικό σχέδιο που αφορά στην χωροθέτηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας προβλέπει πως οι ανεμογεννήτριες πρέπει να τοποθετούνται σε απόσταση, τουλάχιστον, 500 μέτρων από κατοικίες.

Η εξάρτηση του ανθρώπινου πολιτισμού από τα ορυκτά καύσιμα, καθώς και οι επιπτώσεις τους στο περιβάλλον, κάνουν επιτακτική την αναζήτηση περισσότερων καθαρών και βιώσιμων εναλλακτικών. Η επιστημονική έρευνα και η πρόοδος της τεχνολογίας, μπορούν να μας δείξουν το δρόμο, ταυτόχρονα, όμως, είναι ευθύνη της πολιτείας να παρέχει σαφή ενημέρωση και προσεχτικά σχεδιασμένα χωροταξικά πλαίσια.

ikariamag.gr

Πηγές: THE GUARDIAN – GREENPEACE – INSIDESTORY - DIGITALTRENDS