Άλλο ένα περιστατικό εκβρασμού Μεσογειακής Φώκιας στη Σάμο καταγράφηκε το Σάββατο 30 Ιουνίου, γεγονός το οποίο επιταχύνει την αντίστροφη μέτρηση οριστικής εξαφάνισης του είδους. Μέλη της θαλάσσιας ερευνητικής ομάδας του Αρχιπελάγους εντόπισαν το άτυχο ζώο σε βραχώδη περιοχή  στη ΒΑ Σάμο. Η νεαρή αρσενική φώκια, 2-2,5 ετών και μήκους 1.60μ σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις παγιδεύτηκε σε δίχτυα ψαρά και πέθανε από ασφυξία.

Οι συνθήκες αυτές δεν συγκαταλέγονται στα συνηθισμένα αίτια θανάτου για ζώο αυτής της ηλικίας, καθώς μέχρι σήμερα οι περισσότεροι εκβρασμοί αποδίδονταν είτε σε παθολογικούς λόγους, είτε στην εκούσια θανάτωση του ζώου (με κυνηγητικό όπλο, με αιχμηρά αντικείμενα, χρήση εκρηκτικών κ.α). Το γεγονός αυτό αποτελεί σοβαρή ένδειξη της διατροφικής κρίσης που αντιμετωπίζει το είδος από την αυξανόμενη δυσκολία στην εύρεση τροφής. Η δραματική μείωση των ιχθυαποθεμάτων λόγω της υπεραλίευσης, οδηγεί όλο και πιο συχνά τα θαλάσσια θηλαστικά στα δίχτυα των παράκτιων αλιέων, στα οποία προκαλούν όλο και περισσότερες  ζημιές.

Η κατάσταση που αντικρίζουν οι ερευνητές του Αρχιπελάγους τα τελευταία χρόνια στο Αιγαίο σε σχέση με τη Μεσογειακή Φώκια είναι απαισιόδοξη έως δραματική. Ειδικά τα τελευταία 7 χρόνια οι παρατηρήσεις νεκρών ζώων, από τη θαλάσσια ερευνητική ομάδα του Αρχιπελάγους για το συγκεκριμένο είδος, (ξεπερνάνε τον αντίστοιχο αριθμό των ζωντανών) ολοένα και αυξάνονται, γεγονός που δεν αφήνει κανένα περιθώριο για αισιόδοξες προβλέψεις. Παρά το γεγονός ότι η Μεσογειακή Φώκια είναι από τα πλέον απειλούμενα με εξαφάνιση είδη θηλαστικού στον κόσμο και προστατεύεται από σειρά διεθνών συμβάσεων και την εθνική νομοθεσία δεν εφαρμόζεται κανένα μέτρο διαχείρισης και προστασίας.

Η ανθρώπινη συμπεριφορά είτε άμεσα (με τις ηθελημένες θανατώσεις και την παράνομη αλιεία με δυναμίτιδα), είτε έμμεσα (με την υπεραλίευση, τη συνεπαγόμενη μείωση της τροφής για τα θαλάσσια θηλαστικά και την αυξανόμενη θαλάσσια ρύπανση), είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για τον αποδεκατισμό που λαμβάνει χώρα στο Αιγαίο και την επακόλουθη δραστική μείωση των πληθυσμών σπάνιων ειδών στις ελληνικές θάλασσες. Οι συνέπειες της υπεραλίευσης γίνονται κάθε μέρα όλο και πιο ορατές και οξύνουν την υπάρχουσα ανταγωνιστική σχέση των αλιέων με τα θαλάσσια θηλαστικά, η οποία εκφράζεται κατά καιρούς με ηθελημένες θανατώσεις. 

Ελλείψει πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση των αιτιών που προκαλούν την υπεραλίευση και χωρίς την ανεύρεση εφικτών λύσεων στο θέμα των αποζημιώσεων για τις καταστροφές που προκαλούνται στα αλιευτικά εργαλεία από τα θαλάσσια θηλαστικά, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα συνεχιστεί ο ανταγωνισμός μεταξύ αλιέων και της μεσογειακής φώκιας και θα επιταχυνθεί η αντίστροφη μέτρηση οριστικής εξαφάνισης αυτού του ιδιαίτερα σπάνιου είδους. 

Για το ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ, ΙΘΠ
Γιάννης Κουτελίδας
Συντονιστής Επικοινωνίας