Ενας πόλεμος μαίνεται εδώ και χρόνια στη Σκύρο. Φορείς, πολίτες, δημοτικές και περιφερειακές αρχές αντιτίθενται σθεναρά στην εγκατάσταση αιολικού πάρκου στο νησί. Χαρακτηρίζουν την επένδυση ασύμβατη με την κλίμακα του νησιωτικού τοπίου και καταστρεπτική για το περιβάλλον, την οικονομία και την τουριστική ανάπτυξη του νησιού.

Το έργο προωθείται από την κοινοπραξία Αιολική Νότιας Σκύρου Α.Ε., με μετόχους της Μονή Μεγίστης Λαύρας (95%) και την ΕΝΤΕΚΑ Α.Ε. (5%). Αφορά την εγκατάσταση εννέα αιολικών πάρκων συνολικής ισχύος 333 MW, με συνολικό αριθμό 111 ανεμογεννητριών, στη νότια Σκύρο (όρος Κόχυλας).

Για τους Σκυριανούς, η εν λόγω επένδυση κρίνεται φαραωνική και υποστηρίζουν ότι θα μετατρέψει ολόκληρη τη Ν. Σκύρο σε βιομηχανική ζώνη παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Αντίθετα, οι ίδιοι επιθυμούν για το το νησί τους να προωθηθεί ένα μοντέλο ανάπτυξης με σημείο αιχμής τον τουρισμό, τις παρεμβάσεις ήπιας αναψυχής, αλλά και την ώθηση του ήδη αναπτυγμένου πρωτογενούς τομέα παραγωγής (κτηνοτροφία, μελισσοκομία κ.τ.λ.). «Ενα μοντέλο το οποίο θα καταρρεύσει, στην περίπτωση που υλοποιηθεί η επένδυση, από τη δραματική υποβάθμιση του τοπίου», όπως υποστηρίζει και ο δήμαρχος Σκύρου και προσθέτει: «Μεσούσης της οικονομικής κρίσης, οι συνθήκες είναι αρνητικές. Πολλοί θα πουν ότι αρνούμαστε τις επενδύσεις. Δεν είναι έτσι τα πράγματα. Επρεπε να υπάρξει ένα σωστό χωροταξικό, που να κατανείμει δίκαια βάρη και οφέλη, και όχι να έρχεται ο κάθε επενδυτής και να βιάζει κάθε τόπο».

Τα επιχειρήματα
Ενα από τα βασικά επιχειρήματα των Σκυριανών είναι ότι καταστρατηγείται η αρχή της αναλογικότητας. Σύμφωνα με το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις ΑΠΕ, τίθεται ένα όριο: η μέγιστη επιτρεπτή ισχύς των αιολικών σταθμών θα πρέπει να είναι η διπλάσια της μέγιστης ζήτησης σε ώρες αιχμής. «Για τη Σκύρο, το όριο αυτό ανέρχεται περίπου στα 10 μεγαβάτ. Κι εδώ θέλουν να εγκαταστήσουν 330. Πρόκειται για μία φαραωνική επένδυση, που μετατρέπει τις ΑΠΕ σε κατάρα για το περιβάλλον. Αντί να γνωμοδοτήσουν στη λογική της υπεράσπισης του δημόσιου συμφέροντος, προφανώς υπαναχωρούν στις πολιτικές πιέσεις και τα επιχειρηματικά συμφέροντα», εξηγεί ο κ. Στάθης Ζακυνθινός, μέλος της Ενωσης Πολιτών Σκύρου.

Βεβαίως το Ειδικό Χωροταξικό προβλέπει την εξής εξαίρεση: στο περιοριστικό αυτό πλαίσιο δεν συμπεριλαμβάνονται τα νησιά, για τα οποία υπάρχει πρόταση διασύνδεσης για μεταφορά της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στη νησιωτική χώρα. Η συγκεκριμένη επένδυση εμπίπτει σ' αυτή την κατηγορία, καθώς προβλέπεται διασύνδεση με το ΚΥΤ Λάρυμνας, με τη χρήση υπόγειων και υποθαλάσσιων καλωδίων.

Φωτοαπεικόνιση που δημιούργησαν οι Σκυριανοί με τις ανεμογεννήτριες

Για τους Σκυριανούς, τόσο η εν λόγω «πρόνοια» όσο και η έκδοση αδειών παραγωγής στην εν λόγω κοινοπραξία για δύο αιολικά πάρκα από τη ΡΑΕ, «επαληθεύει τους φόβους μας ότι η πολιτεία και τα αρμόδια υπουργεία επιβραβεύουν τους λίγους ιδιώτες επενδυτές,οι οποίοι, με κίνητρο το "αγνό" τους πάθος για τα τεράστια κέρδη που φέρνουν οι διπλές επιδοτήσεις (εγκατάστασης και τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος), εισβάλλουν σε τόπους παρθένους ως κατακτητές».

Προς επίρρωσιν των όσων λένε, αναφέρονται σε έγγραφο που έστειλε η Αιολική Νοτίου Σκύρου Α.Ε. (αρ. πρωτ. 263) στον τότε υπουργό Γ. Σουφλιά, όταν ακόμη το χωροταξικό για τις ΑΠΕ ήταν υπό διαβούλευση, ζητώντας την προσθήκη της προαναφερθείσας εξαίρεσης, δηλαδή την εξαίρεση από τον περιορισμό, όταν υπάρχει πρόταση διασύνδεσης με την ηπειρωτική χώρα...».

60 σε περιοχή Natura
«Πουθενά στον κόσμο δεν έχει πραγματοποιηθεί αιολικό πάρκο αυτής της ισχύος, με αντίστοιχη χωροθέτηση», εξηγεί η δημοτική σύμβουλος, Ροδόπη Τραχανά, και προσθέτει: «Οι εγκαταστάσεις θα καταλάβουν χώρο 36.100 στρεμμάτων. Από το σύνολο των προαναφερθεισών ανεμογεννητριών, οι 60 εξ αυτών θα τοποθετηθούν μέσα στην περιοχή Natura 2000, η οποία καταλαμβάνει το 63,5% του χώρου εγκατάστασης των αιολικών πάρκων. Η ίδια περιοχή έχει χαρακτηριστεί Ζώνη Ειδικής Προστασίας Πτηνών (ΖΕΠ) και Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ). Δεν λαμβάνεται καν υπόψη το γεγονός ότι οι Σκυριανοί έχουν ήδη παραχωρήσει μεγάλες και σημαντικές εκτάσεις του νησιού για τις ανάγκες της Εθνικής Αμυνας».

Χάρτης με την προστατευόμενη περιοχή Natura, όπου χωροθετούνται οι ανεμογεννήτριες

Ο ομότιμος καθηγητής ΤΕΙ Πειραιά, ηλεκτρολόγος μηχανικός Ε. Ξανθούλης, εξηγεί ότι η επένδυση δεν συμβαδίζει με τη φέρουσα ικανότητα του νησιού. Ο όρος αφορά το μέγιστο αριθμό των ανεμογεννητριών που επιτρέπεται να εγκατασταθούν σε μία ενότητα χώρου. Το μέγιστο ποσοστό κάλυψης, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, είναι 4% για τη νησιωτική Ελλάδα, το οποίο, όπως υποστηρίζει, καταστρατηγείται από τους επενδυτές:

«Υπάρχει σαφής διαφοροποίηση μεταξύ της ενότητας χώρου και της διοικητικής περιφέρειας. Αυτό σημαίνει ότι οι νησίδες και βραχονησίδες εκτός Σκύρου και γύρω από αυτήν σαφώς δεν ανήκουν στην ίδια ενότητα χώρου και κατά συνέπεια δεν μπορούν να συμμετέχουν στον υπολογισμό "της φέρουσας ικανότητας" του ενιαίου χώρου του δήμου, γιατί δεν αποτελούν ενότητα. Επομένως, το ποσοστό κάλυψης που δίνουν οι μελετητές για το νησί της Σκύρου, στην έκταση του οποίου συμπεριλαμβάνουν και τις γύρω νησίδες και βραχονησίδες (σύνολο 223.100 στρ.), ίσο με 3,9% με μέγιστο δυνατό 4%, ξεπερνά κατά πολύ τη φέρουσα ικανότητα της περιοχής».

Για την εταιρεία, τα πράγματα είναι διαφορετικά
«Το Ειδικό Χωραταξικό προσδιορίζει επακριβώς τη φέρουσα ικανότητα, λαμβάνοντας υπόψη τις μορφολογικές και γεωγραφικές ιδιαιτερότητες του κάθε τόπου. Για παράδειγμα, ενώ η Β. Εύβοια είναι αντίστοιχου υψηλού αιολικού δυναμικού μ' αυτήν των νησιών του Αιγαίου, η φέρουσα ικανότητα κάλυψης είναι 8%, ενώ στη νησιωτική Ελλάδα 4%, καθώς συνυπολογίζεται η μορφολογία του νησιωτικού ανάγλυφου. Για την επένδυση της Σκύρου, η Διεύθυνση Χωροταξίας του ΥΠΕΚΑ έχει ήδη γνωμοδοτήσει δύο φορές θετικά όσον αφορά τη φέρουσα ικανόητα: στην προμελέτη των Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (2009) όσο και στην ΜΠΕ, που κατατέθηκε τον Ιούλιο του 2011, οπότε ξεκίνησε και η αξιολόγησή της», εξηγούν οι εκπρόσωποί της.

enet.gr