Αίτημα για ένταξη του Ικαριώτικου χορού στην άυλη πολιτιστική κληρονομιά της UNESCO

Προς
τον Αξιότιμο Υπουργό Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων, κύριο Νικόλαο Ξυδάκη

Κοιν:
Αξιότιμη Γενική Γραμματέα Πολιτισμού
Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων, κυρία Μαρία Βλαζάκη

Πρόεδρο της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την UNESCO, κυρία Αικατερίνη Τζιτζικώστα

Ένταξη Ικαριώτικου Χορού στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της UNESCO
           
Αξιότιμη κυρία Γενικέ,
Ένα καθολικό πανικαριακό αίτημα των Ικαριωτών που ζουν στο νησί μας, στην Αθήνα, στο εξωτερικό Αμερική, Αυστραλία, Καναδά, σε ολόκληρη την Ευρώπη και απανταχού της γης είναι να ενταχθεί στην Άυλη πολιτιστική κληρονομιά της UNESCO ο Ικαριώτικος χορός, σαν ένας και μοναδικός παραδοσιακός χορός. Όπως έγινε κα με αντίστοιχο τοπικό χορό της Ανδαλουσίας, το Φλαμέγκο.

Ο Ικαριώτικος χορός είναι ένας ιδιαίτερος, μοναδικός, τοπικός και ομαδικός χορός έχει σύνθετη μορφή αργός και γρήγορος, και σύνθετους βηματισμούς πηδηχτά και συρτά βήματα.

Στην αρχαιότητα εντάσσεται στους δίσημους και εννιάσημους ρυθμούς και στους υπαίθριους χορούς (κοινωνικού τύπου).

Παλαιότερα κυριαρχούσε το τραγούδι και έπαιρνε την μορφή του αργού δετού με λαβή χιαστή και χορεύονταν με ρυθμό στα τρία. Οι μικρές παραλλαγές που υπήρχαν από περιοχή σε περιοχή τώρα γίνονται πιο εμφανής ανάλογα με τον οργανοπαίχτη, πρώτη παραλλαγή Τσαμούρικος ή Παραμερίτικος και δεύτερη παραλλαγή, αργό ή γρήγορο με 9 βηματισμούς στο β’ μέρος (χτυπήματα ποδιών μεταξύ των χορευτών και πολλά τσαλίμια χορός των Ικαριακών πανηγυριών ως πνευματική και καλλιτεχνική περιουσία της ανθρωπότητας.

Ο ομότιμος καθηγητής Μουσικολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Δημήτριος Θέμελης αναφέρει για τον Ικαριώτικο χορό:

Ο Ικαριώτικος χορός είναι η ταυτότητα των Ικαριωτών, αντικατοπτρίζει με έναν άμεσο τρόπο την ιδιοσυστασία όχι μόνο των ανθρώπων που τον βιώνουν και τον αναδημιουργούν, αλλά και του ίδιου του νησιού τους, της Νικαριάς.

Ο Αλέξης Πουλιανός γράφει πολύ χαρακτηριστικά ο Ικαριακός λαός είναι μία παλλόμενη πραγματικότητα σ’ όλες τις εκδηλώσεις, τα έθιμα, στην κοινωνική του συμπεριφορά, στην σκέψη και στο στοχασμό και πρώτα απ’ όλα στη λαλιά, βρίσκαμε την αιώνια επιβίωση της Ελληνικής φυλής και ότι ο Ικαριώτικος χορός από μουσική άποψη είναι ένας κατεξοχήν χαρακτηριστικός οργανικός χορευτικός σκοπός στον τύπο του συρτού νησιώτικου χορού σε μέτρο 2/4.
Επίσης ο κ. Θέμελης αναφέρει ότι ο Ικαριώτικος χορός ανήκει στη Λαϊκή παράδοση τόσο ως μουσική όσο και ως χορός, είναι δημιούργημα και έκφραση του λαού και έχει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που απορρέουν από την λαϊκή του υπόσταση και ως εκ τούτου σε αντίθεση με την λόγια μουσική – μορφοποιείται στο πλαίσιο μιας προφορικής παράδοσης, όπου η διαρκής παραλλαγή είναι το κύριο συστατικό της ωστόσο πρέπει επίσης να γίνεται γνωστό ότι ο Ικαριώτικος χορός ως οργανικός σκοπός, παίζεται με παραδοσιακά –με λαϊκά μουσικά όργανα την λύρα και το λαϊκό βιολί.

Στο αίτημα μου αξιότιμη κυρία  Γενικέ προσπάθησα να δώσω μια μικρή περιγραφή για να γνωρίσετε ότι ο Ικαριώτικος χορός πρέπει να διατηρηθεί, να αναγνωρισθεί σαν περιουσία της οικουμένης, έχουν γίνει πολλές παρουσιάσεις , εκδηλώσεις, μελέτες από αξιόλογους μουσικολόγους καθηγητές πανεπιστημίων. Επίσης έγινε το περίφημο Μουσικολογικό Συνέδριο στην Ικαρία 30-31 Αυγούστου έως 1 Σεπτεμβρίου του 2002 από το Φεστιβάλ Ικαρίας όπου επιστήμονες Έλληνες και Ξένοι ανέλυσαν την παρουσία του Ικαριώτικου χορού και την ύπαρξή του από τα χρόνια του παρελθόντος όπου ξεκίνησε, επιστήμονες όπως:
• ο κ. Δημήτρης Θέμελης ομότιμος καθηγητής Μουσικολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
• Η κ. Αθηνά Κατσανεβάκη Διδάκτωρ Εθνομουσικολογίας.
• Ο κ. Λυκέσας Γεώργιος Καθηγητής
• Ο Dr Rudolf M. Brandl Καθηγητής Μουσικολογίας στο Πανεπιστήμιο Goettingen, Germany.
• Ο Δρ. Αναστάσιος Χαψούλας Διδάκτορας Μουσικολογίας –Λέκτορας Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Κρήτης.
• Ο κ. Μάρκος Δραγούμης Εθνομουσικολόγος στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών.
• Ο κ. Μιχάλης Πατσέας Διευθυντής του Ελληνικού Ινστιτούτου Kodaly              

Υπάρχουν στοιχεία, πρακτικά, υλικό που είναι στη διάθεσή σας όποτε τα χρειαστείτε.

Προσθέτοντας επίσης ότι η πληροφορία που αναφέρει στην Ικαριακή νησιωτική μουσική του Αιγαίου προέρχεται από το περιηγητικό χρονικό του Άγγλου ιερέα και ιατρού της Αγγλικής πρεσβείας στην Κωνσταντινούπολη James Dalaway  όπου είχε σπουδάσει στην Οξφόρδη και επισκέφθηκε την Ικαρία και κατέγραψε του χορούς στην Ικαρία το 1782 δημοσιεύοντας το χρονικό στο Λονδίνο το 1792.

Ο Ικαριώτικος χορός είναι ένας πλούτος της οικουμένης και μια άσβηστη φλόγα που έχουμε διατηρήσει εδώ και πολλά χρόνια στις καρδιές μας, αναδεικνύοντας τον χορό αυτό τον ιδιαίτερο και χιλιομελετημένο την παράδοσή μας, την ταυτότητά μας και ζητούμε να εξετάσετε τη δυνατότητα ένταξης του χορού αυτού στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της UNESCO, ούτως ώστε να γίνει πραγματικότητα ότι αυτός ο χορός δεν ανήκει μόνο στους Ικαριώτες ή όλους τους Έλληνες, θέλουμε να ανήκει στην Οικουμένη και αυτό έχουμε πεποίθηση ότι θα είστε θετικοί στο δίκαιο αίτημά μας.

Με την ανάδειξή του σαν οικουμενικός, θα ταξιδεύει παντού με τον σκοπό του και τον βηματισμό του, την λεβεντιά, την νησιωτικότητα, την πατρίδα μας, το Έθνος και παντού θα παρουσιάζει την ταυτότητα μας και την κουλτούρα μας, με το μεγάλο ατού της οικουμενικής πολιτιστικής μας παρουσίας.

Πληροφοριακά να σας ενημερώσω ότι έχει γραφεί από τον μουσικολόγο τον κ. Θέμελη ακολουθία των Ικαριώτικων ρυθμών και του χορού και ενορχηστρώθηκε για συμφωνική ορχήστρα και εκδόθηκε από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Η παρουσίαση έγινε στο Μπενάκειο το 2012 και η εκτέλεση όπου κυριάρχησε η μαγεία και η αρμονία. Το έργο λέγεται «ΙΚΑΡΙΑΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΚΗ ΣΟΥΙΤΑ»

Οι Ικαριώτες που ζουν εδώ και επίσης οι Ικαριώτες ομογενείς απανταχού των ΗΠΑ, Καναδά, Αυστραλία και Ευρώπη και όπου αλλού στον κόσμο υπάρχουν ,το χρυσό κομμάτι μας στην Ομογένεια και οι πάντες οι οποίοι στηρίζουν σαν σύγχρονοι σταυροφόροι μέσω του διαδικτύου, είναι δίπλα στην προσπάθειά μας, συνηγορούν στο αίτημά μας .
Αναμένουμε την θετική έκβαση του αιτήματός μας.

Με τιμή
Ο ΕΠΑΡΧΟΣ  ΙΚΑΡΙΑΣ & ΦΟΥΡΝΩΝ
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΠΑΜΦΙΛΗΣ