Το νησί της Σάμου έχει την τύχη (αλλά και την ευθύνη…) να φιλοξενεί το μοναδικό πληθυσμό του λεγόμενου Μεσογειακού (ή Κοινού) Χαμαιλέοντα στην Ελλάδα - ενα αρχαίο ζώο που επιβιώνει έως σήμερα από την εποχή των δεινοσαύρων. Στο παρελθόν τα όμορφα και περίεργα αυτά πλάσματα κατοικούσαν σε πολλά νησιά του Αιγαίου, ενώ έως και πριν από λίγες δεκαετίες τους συναντούσαμε επίσης στην Κρήτη και τη Χίο. Για άγνωστους λόγους όμως, οι πληθυσμοί αυτοί εξαφανίστηκαν και σήμερα επιβιώνουν μόνο στο νησί της Σάμου.

Η Ομάδα Χερσαίας Έρευνας του Αρχιπελάγους, έχοντας συναίσθηση της σπανιότητας του είδους και της ευθύνης που το γεγονός αυτό δημιουργεί, από το 2009 ξεκίνησε την παρακολούθηση των πληθυσμών του σπάνιου αυτού πλέον είδους και εργάζεται συστηματικά όχι μόνο στην έρευνα πεδίου αλλά και στην ενημέρωση του κοινού. Στόχος είναι να ευαισθητοποιηθεί η τοπική κοινωνία για τη σημαντικότητα και τη σπανιότητά του, καθώς ο ρόλος της μπορεί να είναι καταλυτικός για τη διάσωση του τελευταίου πληθυσμού χαμαιλέοντα στο Αιγαίο.

Ο χαμαιλέοντας συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στην ισορροπία των χερσαίων οικοσυστημάτων του νησιού, καθώς αποτελεί σημαντικό ρυθμιστή των εντόμων με τα οποία και τρέφεται. Με την τεκμηριωμένη έρευνα, τη συστηματική παρακολούθηση του είδους και τις δράσεις ενημέρωσης που το Αρχιπέλαγος πραγματοποιεί τα τελευταία χρόνια, βλέπουμε με μεγάλη μας χαρά μία στροφή στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται ο χαμαιλέοντας από τους κατοίκους του νησιού.

Χαρακτηριστική όμως είναι και η απορία που εκφράζεται από μεγάλο μέρος των ανθρώπων που ενημερώνουμε, όσον αφορά το γιατί δεν γνώριζαν έως τώρα τη σπανιότητα αυτού του είδους που ζει δίπλα τους.

Είναι πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι τα νησιά του Αιγαίου Πελάγους, καθότι αποτελούν εδώ και πολλούς αιώνες απομονωμένους βιότοπους, έχουν αναπτύξει σπάνια και μοναδική βιοποικιλότητα και διαθέτουν πολλά είδη που είναι ενδημικά, δηλαδή βρίσκονται μόνο στο εκάστοτε νησί. Αυτό όμως κάνει και τη βιοποικιλότητά τους ιδιαίτερα ευάλωτη. Για παράδειγμα μία μεγάλη πυρκαγιά ή κάποια άλλη καταστροφή μπορεί να αποβεί μοιραία για τον τελευταίο νησιωτικό πληθυσμό του χαμαιλέοντα στην Ελλάδα. Σοβαρό πρόβλημα όμως για την επιβίωση του χαμαιλέοντα αποτελεί και η λαθροθηρία.

Μπορούμε να επιτρέψουμε αυτό το σπάνιο πλάσμα να εξαφανιστεί;;;

ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ Ι.Θ.Π.