Στο τέλος του καλοκαιριού μεγάλες πλάκες ελενίτ αφαιρέθηκαν από κτίριο του στρατού και πετάχτηκαν στο παλιό εγκαταλειμμένο φυλάκιο στο βουνό, δίπλα στις κεραίες του ΟΤΕ, κοντά στον Άγιο Κήρυκο. Οι εμπλεκόμενοι στην όλη διαδικασία δεν ακολούθησαν τις απαραίτητες προφυλάξεις. Προέκυψε ένα μεγάλο ζήτημα για το πώς βρέθηκαν εκεί και σπασμένα πλέον, έκαναν πιο πολύπλοκη την απομάκρυνσή τους. Η παρανομία ήταν διπλή αφού η υπουργική απόφαση 72751 απαγορεύει την διαχείριση επικίνδυνων τοξικών αποβλήτων, την απόρριψη και την εγκατάλειψή τους ενώ στην ίδια απόφαση προηγείται η απαγόρευση οποιασδήποτε απόρριψης που δημιουργεί επιπτώσεις στη φύση και στο τοπίο. Νομίζουμε ότι οι φωτογραφίες αποτυπώνουν ακριβώς και τις δύο παραβάσεις.

Παράλληλα, κάτοικοι γειτονικών χωριών βρήκαν την ευκαιρία να επωφεληθούν από το δωρεάν οικοδομικό υλικό και πήραν στα σπίτια τους μια σημαντική ποσότητα. Ίσως πολλά να βρίσκονται ακόμα κάπου στο Καταφύγι.

Από τη στιγμή που η ζημιά είχε γίνει, δεν υπήρχε λόγος να δημοσιεύσουμε αμέσως το θέμα αλλά το παρακολουθούσαμε διακριτικά. Την προηγούμενη βδομάδα, η Λαϊκή Συσπείρωση κατέθεσε προς συζήτηση στο δημοτικό συμβούλιο το παραπάνω θέμα. Κατά μία περίεργη σύμπτωση εμφανίστηκε αμέσως στο σημείο της απόρριψης των ελενίτ προσωπικό της μονάδας καλυμμένο με λευκές στολές και μάσκες και φόρτωσε σε όχημα τα επικίνδυνα φύλλα και τα κομμάτια τους. Και αυτήν τη φορά δεν τηρήθηκαν τα προβλεπόμενα. Πληροφορηθήκαμε, χωρίς να μπορέσουμε να το επιβεβαιώσουμε, ότι φυλάχτηκαν σε αποθήκη. Αφού το θέμα έχει γίνει πλέον γνωστό δεν μπορούσαν να τα πετάξουν σε κάποια άλλη περιοχή και εικάζουμε (δεν το γνωρίζουμε) ότι θα μεταφερθούν στη Σάμο με κάποιο στρατιωτικό όχημα που ταξιδεύει συχνά προς το γειτονικό νησί για υπηρεσιακούς λόγους του Τάγματος Εθνοφυλακής Αγίου Κηρύκου.

Ας πάρούμε τα πράγματα από την αρχή:
Από το 2005 έχει απαγορευτεί η χρήση αμιάντου στη Ελλάδα, αφού το υλικό αυτό είναι άκρως καρκινογόνο και υπεύθυνο για τρεις σοβαρότατες ασθένειες του αναπνευστικού. Οι ίνες αιωρούνται και φτάνουν στον πνεύμονα. Ο οργανισμός δεν μπορεί να τις μεταβολίσει ούτε να τις αποβάλει κι έτσι αυτές δημιουργούν μόνιμη φλεγμονή. Συγκαταλέγεται στα 10 πιο επικίνδυνα υλικά του πλανήτη.

Χρησιμοποιήθηκε όμως ευρέως για τις θερμομονωτικές του ιδιότητες κι έτσι, ακόμα και σήμερα, κρύβεται σε κατασκευαστικά υλικά (πλάκες οροφής και δαπέδου, σωλήνες, ηλεκτρικές - θερμικές μονώσεις), σε συσκευές καθημερινής χρήσης (ηλεκτρικά σίδερα, πιστολάκια για τα μαλλιά) και στην αυτοκινητοβιομηχανία (φρένα, συμπλέκτες).

Μέχρι σήμερα υπολογίζεται ότι έχει αποξηλωθεί ο αμιάντος από τo μεγαλύτερο ποσοστό των σχολείων που έχουν καταγραφεί ανά την επικράτεια αλλά σταματάμε εκεί. Η οικονομική κρίση δεν επιτρέπει να αυξηθεί ο ρυθμός απόσυρσης, ούτε να επεκταθεί στο δεύτερο κύμα απομάκρυνσης, δηλαδή τα δημόσια κτίρια και αμέσως μετά τα βιομηχανικά. Ο αμίαντος των ιδιωτικών κατοικιών θα είναι η τελευταία πια κυβερνητική μέριμνα.

Δε θέλουμε να σπείρουμε τον πανικό. Πρέπει όμως να γνωρίζουν όλοι ότι ο αμίαντος δε βρίσκεται μόνο στη στέγη της αποθήκης ή του στάβλου. Τα ασφαλτόπανα, τα πλακάκια δαπέδου από βινίλιο, μονώσεις σωληνώσεων, σκοινιά, σιγαστήρες εξατμίσεων, κορδόνια και φλάντζες σε λέβητες, σωληνώσεις και δεξαμενές είναι μόνο μερικές από τις 3000 χρήσεις και εφαρμογές του επικίνδυνου αυτού υλικού. Βρίσκεται στους παλιούς καυστήρες καλοριφέρ αλλά και σε μερικές καμινάδες αυτών. Θέλει προσοχή ειδικά τώρα που αρκετοί, μην αντέχοντας το κόστος του πετρελαίου, προβαίνουν σε αντικατάσταση του παμπάλαιου καυστήρα τους.

Πώς απομακρύνονται τα απόβλητα
Τα αμιαντούχα απόβλητα τοποθετούνται σε σάκους ειδικού τύπου και στη συνέχεια σε διάφανους πλαστικούς σάκους απορριμμάτων με ευανάγνωστη και ανεξίτηλη σήμανση. Αν το μέγεθος δεν το επιτρέπει, τότε πρέπει να τυλίγονται δύο φορές σε φύλλα πολυαιθυλενίου βαρέως τύπου και να σφραγίζονται με ισχυρή κολλητική ταινία.

Για να απομακρυνθούν τα ΕΛΕΝΙΤ με την νόμιμη διαδικασία (μεταφορά και θάψιμο στη Γερμανία από ειδικό συνεργείο), το κόστος κυμαίνεται από 20 ως 35 € ανά τ.μ. (ανάλογα το μέγεθος της επιφάνειας), ενώ η μεταφορά του στους ειδικούς χώρους ταφής είναι 1,5 € ανά κιλό. Στην Ελλάδα υπάρχουν εξειδικευμένες εταιρείες που ασχολούνται με τον εντοπισμό και την αφαίρεση του αμιάντου. Έχουν άδεια και πιστοποίηση τόσο για την συλλογή όσο και για την εξαγωγή του.

Κατά τις εργασίες θα πρέπει οι εργάτες πρέπει να φορούν ειδικές μάσκες αναπνοής με φίλτρα, γάντια και ειδικές στολές. Το συνεργείο πρέπει να έχει μαζί του συσκευές μέτρησης ινών αμιάντου. Ο αμίαντος μετά την αποξήλωση πρέπει να τοποθετείται σε ειδικές συσκευασίες και να οδηγείται σε αδειοδοτημένους χώρους υγειονομικής ταφής στο εξωτερικό. Απαγορεύεται η ταφή του σε ΧΥΤΑ (όλες οι λεπτομέρειες στο ΦΕΚ 1287 από 30/6/2009).

Σε περίπτωση λοιπόν που υπάρχει το επικίνδυνο υλικό στο σπίτι μας, τότε μπαίνουμε σε νέες περιπέτειες. Η επαφή μας με τον αμίαντο κρύβει τέτοιο βαθμό επικινδυνότητας που δεν επιτρέπει να κινηθούμε απερίσκεπτα. Οι «έξυπνοι» όμως δε λείπουν ποτέ, κάποιος θα βρεθεί που θα πετάξει σωλήνες ή μια παλιά καμινάδα σ’ ένα ρέμα. Ο δήμος μας θα μπει  σε μια δαιδαλώδη και πολυέξοδη διαδικασία αφού θα βρεθεί πρώτος στη σειρά των αποδεκτών του προβλήματος και της εξεύρεσης λύσης.

Να επαναλάβουμε λοιπόν με ψύχραιμη αλλά καθαρή φωνή ότι για οποιαδήποτε εργασία κατεδάφισης, ανακαίνισης ή αντικατάστασης στο νοικοκυριό μας είναι καλό να συμβουλευτούμε κάποιον που γνωρίζει σε ποιο κατασκευαστικό ή δομικό υλικό μπορεί να κρύβεται αμίαντο.

ikariamag.gr|από, για και με αφορμή την Ικαριά!
Ακολουθήστε μας σε twitter και Facebook