Βασισμένη σε μια αληθινή ιστορία

Μια φορά και έναν καιρό υπήρχε ένα μικρό νησάκι στο Ανατολικό Αιγαίο που το έλεγαν Γκρουβαλία. Οι κάτοικοι στην Γκρουβαλία ζούσαν ήρεμα και ειρηνικά απ’ ό,τι παράγει η μητέρα γη, χωρίς άγχος και χωρίς πίεση χρόνου.

Ο παραδοσιακός τρόπος ζωής των Γκρουβάλων είχε πολλά αυθεντικά στοιχεία. Κατασκήνωναν στις παραλίες τους. Οι παραδοσιακές κατοικίες ήταν παρόμοιες με τις σκηνές, ένα πανί τεντωμένο γύρω από κάποιους πασσάλους. Το παραδοσιακό φαγητό ήταν τα αποφάγια. Τα παραδοσιακά μουσικά όργανα ήταν η φλογέρα, το ντέφι και το τουμπερλέκι.

Οι κάτοικοι του νησιού δεν άφηναν ποτέ ευκαιρία να πάει χαμένη ώστε να παραβρεθούν σε ένα από τα πολλά παραδοσιακά τους πανηγύρια, συνήθως με αφορμή τον εορτασμό των πολλών Αγίων του νησιού, όπως  ήταν ο Άγιος Γκρούβαλος, η Αγία Αρπαχτή, ο Άγιος «Όλη νύχτα γλεντάω και δε δουλεύω αύριο» και η Αγία Μπουτσ’ Ανήμερα.

Όπως κυλούσαν τα χρόνια αργά και ειρηνικά, κάποια στιγμή ήταν αναπόφευκτο η Γκρουβαλία να έρθει αντιμέτωπη με την ανάπτυξη του τουρισμού, όπως και τα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου. Οι περισσότεροι τουρίστες που διάλεγαν την Γκρουβαλία για τις διακοπές τους, δεν προκαλούσαν ιδιαίτερη δυσαρέσκεια. Εμφανισιακά έμοιαζαν με τους Γκρούβαλους και προσαρμοζόντουσαν στα ήθη, έθιμα και τους ρυθμούς του νησιού.

Τον τελευταίο καιρό όμως άρχισε να εμφανίζεται μια κάπως πιο προκλητική ομάδα τουριστών στο νησί που όσο να 'ναι δημιουργούσαν κάποιες τριβές με την τοπική κοινωνία. Ήταν οι λεγόμενοι Γραβατάδες και Πουκαμισάδες. Προκαλούσαν με το ντύσιμο τους διότι φοράγανε στενά παντελόνια, κάλτσες, παπούτσια και από πάνω συνήθως ένα πουκάμισο και καμιά φορά και γραβάτα. Το συγκεκριμένο ντύσιμο προκαλούσε μεγάλη αντιαισθητική αντίδραση στους ντόπιους του νησιού, οι οποίοι ντυνόντουσαν παραδοσιακά με μαγιό, φαρδιές παντελόνες και πετσέτες.

Επίσης επισκέπτονταν οι συγκεκριμένοι τουρίστες τα τοπικά πανηγύρια, όπου η συμπεριφορά τους ήταν απαράδεκτα προκλητική. Μπαστακώνονταν γύρω από τα τραπεζάκια και παράγγελναν άθικτα, φρεσκομαγειρεμένα καθαρά φαγητά, δίχως ίχνος σεβασμού στα παραδοσιακά αποφάγια.

Πάνω στην πίστα μαζευόντουσαν με δικά τους μουσικά όργανα όπως την κιθάρα, το μπουζούκι και το βιολί μη αφήνοντας τις τοπικές ορχήστρες να παίξουν ανενόχλητα το παραδοσιακό ρεπερτόριο με τις φλογέρες και τα ντέφια.

Οι Πουκαμισάδες και οι Γραβατάδες δεν έδιδαν σημασία πώς οι ντόπιοι χόρευαν τον παραδοσιακό χορό του νησιού, το λεγόμενο Ούγκα- Ουμπαρακατάμπα, το οποίο χορεύεται ατομικά με τα χέρια ψηλά στον αέρα και το βλέμμα στραμμένο στον ουρανό, κατά προτίμηση στο φεγγάρι. Οι Πουκαμισάδες και οι Γραβατάδες αντιθέτως, πιανόντουσαν από τους ώμους και χόρευαν σχηματίζοντας έναν κύκλο. Κυριολεκτικά δεν αφήναν τους ντόπιους να χορέψουν ανενόχλητα. 

Έτσι σιγά σιγά ήρθε και η στιγμή που η τοπική κοινωνία άρχισε να θέτει ερωτήματα για το κατά πόσο έπρεπε να επιτρέπουν στους Πουκαμισάδες και τους Γραβατάδες να εισέρχονται στο νησί. Ένα πρακτικό πρόβλημα που προέκυπτε ήταν πού να φιλοξενηθούν όλοι αυτοί οι ανεπιθύμητοι τουρίστες.

Οι Πουκαμισάδες και οι Γραβατάδες είχαν το άσχημο συνήθειο να κοιμούνται σε ξενοδοχεία και να πλένονται σε μπανιέρες. Κάτι που για τα δεδομένα τις Γκρουβαλίας ήταν απαράδεκτα υγιεινό. Ο τοπικός πληθυσμός συνήθιζε να κοιμάται σε παραλίες και φαράγγια και να πλένεται στα ποτάμια και στη θάλασσα ή να μην πλένεται καθόλου.

Κάποια στιγμή κάποιοι πρότειναν στις λιμενικές αρχές του νησιού να στήνονται στο καράβι την ώρα που έπιανε στο λιμάνι του νησιού και να μην επιτρέπουν σε κανέναν Πουκαμισά ή Γραβατά να αποβιβαστεί. Ειδικά τον Αύγουστο που οι παραλίες είχαν 100% πληρότητα, οι Πουκαμισάδες και οι Γραβατάδες δε μπορούσαν να δικαιολογήσουν την παρουσία τους στο νησί. Τους ρωτάγανε λοιπόν οι λιμενικοί: «Έχετε κλείσει να μείνετε σε κάποια παραλία;». Μόλις η απάντηση ήταν αρνητική τους έστελναν πίσω στο καράβι. «Όλες οι παραλίες είναι γεμάτες, κύριοι, δεν υπάρχει μέρος να μείνετε.», τους λέγανε. «Και μην τυχόν τολμήσετε να πάτε σε κάποιο ξενοδοχείο και να κάνετε μπάνιο σε μπανιέρες, γιατί αυτό απαγορεύεται στην Γκρουβαλία. Τα ξενοδοχεία και οι μπανιέρες ανήκουν στα κοινά αγαθά του νησιού και πρέπει να τα σέβεστε. Ανήκουν σε όλους και δεν έχετε δικαίωμα να τα κάνετε προσωπική κατάληψη.»

Το πρόβλημα συνέχισε για πολλά χρόνια και δημιουργούσε μεγάλες αντιπαραθέσεις στην τοπική κοινωνία. Μέχρι που μια μέρα του Οκτώβρη του 2010 έγινε ένας μεγάλος σεισμός και γκρέμισε όλα τα ξενοδοχεία και τις μπανιέρες της Γκρουβαλίας. Η τοπική κοινωνία αναμένει τον ερχόμενο καλοκαίρι να δει τι πορεία θα πάρει το ζήτημα…

Νίκος Πλάκας
nikolaosplakas@hotmail.com

*H εικόνα είναι από το εξώφυλλο του παιδικού cd "Ο κόσμος ανάποδα", σε μουσική Άγγελου Αγγέλου και στίχους της Έμης Σίνη (Υafka Records).