Περί Καθημερινής και Ικαρίας

η γαλλική αφίσα της ταινίας του Luis Buñuel, "Η διακριτική γοητεία της μπουρζουαζίας"

Τι θα ’πρεπε, κατά τη γνώμη του γράφοντος, να είναι η Καθημερινή; Η έκφραση της έλλογης ελληνικής αστικής τάξης, και ιδίως της «πεφωτισμένης» μερίδας της: της ανοιχτόμυαλης, κοσμοπολίτικης (…τέλος πάντων) και μετριοπαθούς της ευεπίφορης στο καινοτόμο, της φίλιας προς τη διανόηση και τις τέχνες της απορριπτικής της συντηρητικής ακρότητας και του φόβου της αλλαγής. Είτε αποτελεί κανείς μέλος της είτε όχι, είτε συμφωνεί με τους στόχους της είτε όχι, η τάξη αυτή υφίσταται (στο βαθμό που υφίσταται) κι ο λόγος της αξίζει να ακουστεί.

Τι κινδυνεύει, κατά τη γνώμη του γράφοντος, να γίνει η Καθημερινή; Κινδυνεύει ορισμένες φορές να γλιστρήσει στο λαϊκισμό και την ευκολία απαξαπάντων των επί τα δεξιά αυτής κειμένων εντύπων, και τον αντίστοιχο λαϊκισμό πολλών εκ των επί τα αριστερά.

Οι σκέψεις αυτές αφορμώνται από το κείμενο του κ. Στέφανου Κασιμάτη περί Ικαρίας στις 10 Νοεμβρίου. Το μείγμα του γνωστού, δήθεν παιγνιώδους ύφους του δημοσιογράφου και των στερεοτύπων, με το φακό των οποίων επιχειρεί να αποδώσει την πολιτική κουλτούρα και την καθημερινότητα του νησιού, είναι, κατά τη γνώμη μου, άστοχο.

Δεν γνωρίζω αν υπήρξαν αντιδράσεις από Ικαριώτες (άλλωστε αναρωτιέμαι αν διαβάζει κανείς την Καθημερινή στην Ικαρία. Όμως αυτό είναι άλλο θέμα). Πάντως, οι αναγνώστες που αγοράζουν την εφημερίδα πρωτίστως για τα άρθρα του Μπουκάλα, του Ξυδάκη, της Σέλλα και του Μανδραβέλη, ακόμα και του Παπακωνσταντίνου, υποψιάζομαι πως πρέπει να νιώθουν αμήχανα από την παρουσία τέτοιων κειμένων.

Αλλά, θα μου απαντήσει κάποιος, ίσως εδώ ζητούνται πολλά: πώς σε μια χώρα χωρίς εμπεδωμένη αστική συνείδηση, χωρίς επί της ουσίας πραγματική μεσαία τάξη με μακρά παράδοση, ιστορία και ταυτότητα, ζητούμε την παρουσία μέσου που να την εκφράζει; Και κάποιος άλλος θα μου απαντήσει πως η φράση «”πεφωτισμένη” αστική τάξη» συνιστά αντίφαση όρων. Εδώ είναι Ικαρία. Κι έτσι -σημειώθηκε και πιο πάνω- ανοίγει άλλος κύκλος συζήτησης.

Γιάννης Παλαβός
giannispalavos@yahoo.gr