Κάτι νέο ξεκινά στο Εθνικό Θέατρο: Η σκηνή περιοδείας, που για πρώτη φορά πιάνει λιμάνι στα ελληνικά νησιά (και στην Ικαρία. Περισσότερα εδώ). Η πρώτη περιοδεία πραγματώνεται σε συνεργασία με το Υπουργείο Άμυνας και το Πολεμικό Ναυτικό. Η θεατρική σκηνή, τα καμαρίνια και οι θέσεις των θεατών θα βρίσκονται μέσα στο αρματαγωγό «Ρόδος», το οποίο θα προσεγγίζει λιμάνια άγονης γραμμής. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού, κ.Σωτήρης Χατζάκης αναφέρει: «Το Εθνικό Θέατρο, από την ιδρυτική του διακήρυξη και τον καταστατικό του χάρτη, ορίζεται ως θέατρο όχι μόνο της Αθήνας αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας. Στο πλαίσιο αυτής της υποχρέωσης ιδρύεται η Σκηνή περιοδείας του Εθνικού θεάτρου, που θα αφορά στους χειμερινούς και εαρινούς μήνες και θα απευθύνεται σε ομάδες πληθυσμού της περιφέρειας που δεν έχουν την δυνατότητα πρόσβασης στη θεατρική πράξη.»

Στις 30 Απριλίου λοιπόν, πρώτο λιμάνι, θα είναι ο Άγιος Κήρυκος Ικαρίας όπου θα παρουσιαστεί, με ελεύθερη είσοδο, στις 8:30 το βράδυ, η παράσταση «ένας Έλληνας» - Απομνημονεύματα του Στρατηγού Μακρυγιάννη.

«Τούτη τὴν πατρίδα τὴν ἔχομεν ὅλοι μαζί, καὶ σοφοί κι ἀμαθεῖς, καὶ πλούσιοι καὶ φτωχοί, καὶ πολιτικοὶ καὶ στρατιωτικοί, καὶ οἱ πλέον μικρότεροι ἄνθρωποι.

Το χρονικό του βίου ενός μεγάλου πολεμιστή του ’21 ο οποίος καταγράφει με απλότητα και φιλαλήθεια τα συμβάντα που έζησε ο ίδιος στην ιστορική εποχή του ξεσηκωμού του Γένους. Μία πηγή ιστορίας και μνημείων του λόγου, υπόδειγμα λαϊκής γλώσσας (Καθημερινή).

Ο σκηνοθέτης της παράστασης, κ. Περικλης Μουστάκης αναφέρει πως «Αφουγκραζόμενη το κείμενο του Μακρυγιάννη, η παράσταση φωτίζει το παρελθόν και το παρόν, σχολιάζει, χειρονομεί, σαρκάζει, βάζοντας το τότε και το τώρα δίπλα δίπλα. Η ιστορία επαναλαμβάνεται με άλλη μορφή κάθε φορά.

Ο Περικλης Μουστάκης είναι σκηνοθέτης και ηθοποιός. Απόφοιτος της Ανώτερης Δραματικής Σχολής του Θεάτρου Τέχνης Κ. Κουν . Έχει συνεργαστεί ως ηθοποιός με τα μεγαλύτερα θέατρα και θιάσους, όπως το Θέατρο Τέχνης, το Εθνικό Θέατρο, το Θέατρο του Νότου - Αμόρε, το Θέατρο οδού Κεφαλληνίας και με σκηνοθέτες όπως Κ. Κουν, Μ. Βολανάκη, Γ. Λαζάνη, Μ. Κουγιουμτζή, Γ. Χουβαρδά, Φ. ΣπέγκλερΒ. Παπαβασιλείου, κ.ά.  Στον κινηματογράφο συμμετείχε στα: "Τα Χρόνια της Μεγάλης Ζέστης" της Φρ. Λιάπα, "Ο Άδης" του Ν. Χαραλαμπόπουλου, "Ούλοι Εμείς Εφέντη" του Λ. Βαρδαρού. Έχει σκηνοθετήσει την Αποκάλυψη του Ιωάννου στο πρωτότυπο και το 2005 ιδρύει με πρώην μαθητές του την Εταιρεία Θεάτρου Άσκηση. Διδάσκει το μάθημα της υποκριτικής και του αυτοσχεδιασμού σε δραματικές σχολές από το 1997.

Με αφορμή το πρώτο ταξίδι στην Ικαρία, ο Περικλης Μουστάκης μιλά στο ikariamag για το έργο του Μακρυγιάννη, την παράσταση, τη σκηνή περιοδείας και την προσμονή της άφιξης στο νησί.

Συνέντευξη στον Κωνσταντίνο Βατούγιο.

Τα Απομνημονεύματα του Στρατηγού Μακρυγιάννη είναι σίγουρα διαχρονικά και πάντα επίκαιρα. Είναι όμως και παραστάσιμα;
Πιστεύω ότι κάθετι που εμπεριέχει τη διαχρονικότητα, εν δυνάμει είναι και παραστάσιμο. Παραστάσιμος στο θέατρο μπορεί να γίνει ακόμα και ένας τηλεφωνικός κατάλογος, με την προϋπόθεση ότι θέλεις να πεις κάτι μέσα από αυτό. Να υπάρχει δηλαδή μια εσωτερική ανάγκη έκφρασης. Κι εμείς θέλουμε να πούμε πάρα πολλά πράγματα μέσα από τον λόγο του Μακρυγιάννη.

Ποιος ήταν ο οδηγός για την επιλογή των συγκεκριμένων αποσπασμέτων που περιέχονται στην παράσταση και ποιος είναι ο στόχος της.
Προσπαθούμε να κρατήσουμε μια γραμμική ανέλιξη, ξεκινώντας από την παιδική ηλικία του Μακρυγιάννη και φωτίζοντας τον χαρακτήρα του όσο παρακαλουθούμε τον βίο του μέχρι και τον θάνατο του.  Η παράσταση αρχίζει μ’ έναν επικήδειο που είχε εκφωνηθεί στην εξόδιο ακολουθία του, υπάρχουν αποσπάσματα από τις δίκες και τελειώνει πάλι με εναν επικήδειο. Θελήσαμε να κρατήσουμε τη ροή της αφήγησης των απομνημονευμάτων του για να αναδείξουμε τη ζωή του. Όχι όμως απλώς ως ιστορικό περιεχόμενο. Ο στόχος είναι κατά πόσο αυτός ο βίος μπορεί να φωτίσει το παρόν μας και να αναδειχθούν ερωτήματα, όπως τι μπορεί να σημαίνει για μας σήμερα έθνος, κράτος, πίστη, θρησκεία, πάθος, αγώνας, θυσία. Προσπαθούμε δηλαδή να επιβιώσουμε το κείμενο του Μακρυγιάννη και όχι απλώς να το αναβιώσουμε.

Ποιος είναι αυτός ο "ένας Έλληνας";
Καταρχήν είναι ο Μακρυγιάννης που, πριν απο οτιδήποτε άλλο, ο βίος του συμπίπτει χρονικά με τα γεγονότα που διαμόρφωσαν τη σημερινή Ελλάδα, από την Επανάσταση του 1821 στην οποία συμμετείχε πρωταγωνιστικά, μέχρι το Σύνταγμα της 3ης Σεπτεμβρίου, του οποίου ήταν βασικός υποκινητής. Με την ατομικότητα του να σβήνει όλο και περισσότερο, άφηνοντας την προταιρεότητα στο εθνικό στοιχείο. Είναι εμβληματική η φράση του «Είμαστε στο Εμείς και όχι στο Εγώ». Φιλοδοξούσε να μην είναι παρά ένας Έλληνας και κατάφερε εν τέλει να γίνει ένα πρότυπο Έλληνα επειδή αγωνίστηκε σε όλη του τη ζωή ενάντια σε κάθετι που στεκόνταν εμπόδιο στην ελευθερία και τη δικαιοσύνη. Δεν ήταν χλυαρός αλλά απόλυτος στο φρόνημα του, έτοιμος πάντα για τη μεγαλυτερη και έσχατη θυσία. Κουβάλησε μέχρι τέλους την ελληνικότητα του στα σταυρό αφού η πατρίδα στην οποία έχει δώσει τα πάντα, έφτασε να τον καταδικάσει σε θάνατο δια αποκεφαλισμού. Βέβαια, του δόθηκε χάρη και η ποινή μετατράπηκε σε ισόβια δεσμά που σταδιακά κατέληξαν σε 2 χρόνια φυλάκισης πριν αφεθεί τελικά ελεύθερος αλλά σάπισε στο νοσοκομείο από τα τραύματα που του είχε αφήσει ο αγώνας. Αυτή του η θυσία, που ο ακλόνητος λαϊκός χριστιανισμός του τη γέμισε αγάπη και γεναιοδωρία, τον κάνει στα μάτια μας έναν μεγάλο Έλληνα.

Όμως, «ένας Έλληνας» δυνητικά μπορεί να είναι ο καθένας από εμάς. Εφόσον προσπαθεί να μετέχει στα κοινά, να διατηρεί την αυτοσυνειδησία του, να εκφράζει την εσωτερική του ανάγκη, να γνωρίζει την ιστορία του εαυτού του καταρχήν, του τόπου που ζει αλλά και όλης της γης αν είναι δυνατόν. Όποιος δε μένει αδρανής, όποιος έχει ένα βλέμμα, όχι απέναντι στο είδωλο του που επιστρέφει στον ίδιο, αλλά που προσπαθεί να επικοινωνήσει με οποιαδήποτε ετερότητα και γίνεται κοινωνός μιας φωνής η οποία χαρακτηρίζεται από την ρευστότητα της προσωπικής του ατέλειας και όχι απο την ακαμψία της βεβαιότητας του. Ένας άνθρωπος που μπορεί να εκμηδενίζει το Εγώ του μπροστα στο Άλλο, από το συνάνθρωπο μας μέχρι το μη ορατό.  Ένας άνθρωπος δηλαδή που ζει ποιητικά.

Πώς προσεγγίσατε στη διάρκεια τον προβών αυτό το ιδιαίτερο κείμενο με την ξεχωριστή γλώσσα του Μακρυγιάννη;
Η αφηγηματικότητα του έργου και η ποιότητα της γλώσσα του είναι υψηλού ποιητικού μεγέθους. Ο ίδιος ο Σεφέρης είχε πει ότι είναι αντίστοιχη του έργου του Παπαδιαμάντη. Είναι μια γλώσσα σπαρταριστά ζωντανή η οποία ξυπνά μέσα μας ιστορικές μνήμες. Αυτή η ξεχωριστή γλώσσα του Μακρυγιάννη χαρακτηρίζεται από μία βαθύτατη ποιητικότητα. Είναι μια γλώσσα οργανική, χωρίς εξωτερικά φτιασίδια και ακισμούς, εμπεριέχει όλη τη φαντασία μιας νηπιότητας των πραγμάτων. Ίσως αν είχε εκπαιδευθεί ο Μακρυγιάννης, να μην έγραφε έτσι. Σε πρώτη επαφή μπορεί να ξενίζει, αλλά εάν αφεθείς στην ρυθμολογία και τις δονήσεις που εκπέμπει, γίνεται αμέσως εύληπτη και από τον σύγχρονο άνθρωπο. Είναι μια γλώσσα καθ’ ολοκληρίαν ειλικρινής. Οπότε δε δυσκολευτήκαμε ιδιαίτερα να επικοιηνωνήσουμε με τον λόγο του Μακρυγιάννη, γιατί πιστεύω ότι είμαστε εμποτισμένοι με από αυτόν. Απλώς πρέπει κανείς να βγάλει όλα τα φτιασίδια από πάνω του και ως άνθρωπος και ηθοποιός, για να να εκφέρει τούτον το λόγο.

Πείτε μας γι' αυτή τη νέα προσπάθεια του Εθνικού να φτάσει σε όλη την Ελλάδα.
Είναι κάτι αναγκαίο και έχει χρέος το Εθνικό Θέατρο να ξεχυθεί σε κάθε απομακρισμένη περιοχή της επικράτειας. Αισθάνομαι τυχερός που συμμετέχω ως σκηνοθέτης και ηθοποιός σε αυτή την προσπάθεια που είναι σίγουρο ότι θα συνεχισθεί και το χειμώνα. Χαίρομαι επίσης ιδιαίτερα για το ότι αυτή η είδηση έγινε αμέσως αποδεκτή με θέρμη από το κοινό και τα Μέσα, κάτι που φανερώνει ότι η ανάγκη αυτή υπήρχε και έπρεπε να είχε απαντηθεί από καιρό.

Πόσο θα παραμείνετε στην Ικαρία και τι περιμένετε εσείς να δείτε;
Θα μείνουμε από τις 29 Απριλίου και θα κάνουμε και Πρωτομαγιά στο νησί. Αυτό που θα ήθελα να ζήσω, είναι –όσο επιτρέπεί βέβαια ο περιορισμένος χρόνος παραμονης μας- να έχω μια επαφή με τη σύγχρονη κουλτούρα της Ικαρίας και να γνωρίσω τους ανθρώπους της. Αυτό θα συμβεί και μέσω της παράστασής μας πρέπει να σας πω. Για μένα πάντως, είναι εξαιρετικά σημαντικό να γνωρίσω τους Ικαριώτες, που χαρακτηρίζονται, και ιστορικά, από μια ελευθερία και έχουν στην κουλτούρα τους αυτή την τάση για ανεξαρτησία, πράγμα τόσο ενδιαφέρον και ευχάριστο.

Το σίγουρο είναι ότι σας περιμένουν πώς και πώς. Κύριε Μουστάκη, σας ευχαριστούμε πολύ.

ikariamag.gr|από, για και με αφορμή την Ικαριά!
Ακολουθήστε μας σε twitter και Facebook