Την  Τετάρτη 8 Μαΐου, από τις 10 το πρωί μέχρι τις 7 το βράδυ στην αίθουσα του Παλιού Δημαρχείου Αγίου Κηρύκου,  παρακολουθήσαμε το σεμινάριο Προφορικής Ιστορίας που διοργανώθηκε από την Τοπική Αρχειακή Συλλογή Ικαρίας.

Πρωταρχικός στόχος, με εισηγήτρια την ιστορικό κ. Τασούλα Βερβενιώτη, ήταν να μάθουμε για την προφορική ιστορία και την αξία των προφορικών μαρτυριών. Η κα. Βερβενιώτη με πολύ απλό λόγο μάς μετέφερε το πάθος της για αυτήν τη μορφή καταγραφής της ιστορίας. Μας μίλησε για τις εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο, για τον αναπτυσσόμενο κλάδο της προφορικής ιστορίας ως, μάλιστα, ενός ριζοσπαστικού κινήματος. Μας έδωσε να καταλάβουμε ακόμα πιο καλά τη σημασία της δημιουργίας τοπικής ομάδας προφορικής ιστορίας.    

Στην συνέχεια η κ. Ηλέκτρα Στροβολίδου μας μετέφερε την εμπειρία της από την Ομάδα Προφορικής Ιστορίας της Κυψέλης.

Ακολούθησε και πάλι η κα. Βερβενιώτη η οποία μας «οδήγησε» στην μεθοδολογία των συνεντεύξεων, μιλήσαμε για τη σχέση του ερευνητή με τον πληροφορητή, για την αρχειοθέτηση, τη διατήρηση και αξιοποίηση του υλικού μας.

Στην συνέχεια η κα. Στροβιλίδου μάς μίλησε για τα μετά της συνέντευξης, τις τεχνικές δηλαδή σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές (απομαγνητοφώνηση, περίληψη κτλ.).

Η κα. Περσεφόνη Μήλιου μας μίλησε για τις τεχνικές απαιτήσεις και τον τεχνικό εξοπλισμό με λίγες βασικές γνώσεις σχετικά με τις λήψεις ήχου και εικόνας.

Η κα. Βερβενιώτη στο τέλος ,μίλησε για τα ζητήματα δεοντολογίας και ακολούθησε συζήτηση από την οποία προέκυψε η δημιουργία τοπικής εθελοντικής ομάδας προφορικής ιστορίας που θα βοηθήσει, όσο μπορεί (σημαντικό ρόλο θα έχουν οι κάτοικοι του νησιού οι οποίοι θα επιλεγούν για μια σειρά συνεντεύξεων), στην προσπάθεια που κάνει η Τοπική Αρχειακή Συλλογή Ικαρίας, με την συγκέντρωση στοιχείων για την ιστορία των νησιών της Ικαρίας και των Φούρνων. Οι  συνεντεύξεις αποτελούν το βασικό εργαλείο της Προφορικής Ιστορίας για την καταγραφή της ατομικής και συλλογικής μνήμης. Θα αποτελούν υλικό που θα καταχωρείται στην Τοπική Αρχειακή Συλλογή Ικαρίας και θα χρησιμοποιείται  για ερευνητικούς, πολιτιστικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς. Σας θυμίζουμε ότι το Τοπικό Ιστορικό Αρχείο είναι περιφερειακή υπηρεσία των Αρχείων Νομού Σάμου, υπάγεται στο Υπουργείο Παιδείας και στεγάζεται μόνιμα σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στο Παλιό Γυμνάσιο Αγίου Κηρύκου.

Μέλη της ομάδας την Κυριακή 12/5 πήραν την πρώτη συνέντευξη υπό την καθοδήγηση της κ. Βερβενιώτη  και στο τέλος του Ιούνη θα έχουμε μια δεύτερη συνάντηση για να αξιολογήσουμε την πορεία της δουλειάς.

Αν σας προσεγγίσουν λοιπόν μέλη της Ομάδας και σας ζητήσουν συνέντευξη (αφήγηση ζωής) μην αρνηθείτε, οι μαρτυρίες (κυρίως των μεγαλύτερων) θα βοηθήσουν πολύ στην συλλογή «κομματιών» της ιστορία μας.

Τελειώνουμε με τρία σημεία που σταχυολογήσαμε από τις εισηγήσεις.

Ο σπουδαιότερος σκοπός της ιστορίας δεν  είναι να κρατήσει αθάνατα κάποια στοιχεία  του παρελθόντος. Η γνώση της ιστορίας αποτελεί ένα μέρος του δρόμου με τον οποίο οι άνθρωποι καταλαβαίνουν τη θέση τους μέσα στον κόσμο. Η ιστορία  μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να δουν πού βρίσκονται και πού πηγαίνουν.

«Χωρίς τη μνήμη δεν είμαστε τίποτα. […] Η μνήμη είναι τόσο εύθραυστη και διακυβεύσιμη, όσο είναι απαραίτητη και παντοδύναμη. Δεν απειλείται μόνο από τη λησμονιά, τον παραδοσιακό της εχθρό, αλλά απειλείται επίσης και από τις εσφαλμένες μνήμες. […]  Τα ιδεολογήματα και οι φαντασιώσεις μας ταράζουν συνέχεια τη μνήμη και επειδή θέλουμε να πιστεύουμε στην πραγματικότητα του φαντασιακού, κάνουμε τελικά το ψέμα μας αλήθεια, πράγμα άλλωστε το οποίο έχει ελάχιστη σημασία, επειδή και τα δύο είναι βιωμένα τόσο προσωπικά». Λουίς Μπονουέλ

«Η ζωή δεν είναι αυτή που έζησε κανείς αλλά αυτή που θυμάται και όπως τη θυμάται για να την διηγηθεί» Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές

ikariamag.gr