Περιστατικά από την καθημερινή ζωή του εκτοπισμού του στην Ικαρία περιγράφει ο Βάσος Κουτσογιαννόπουλος, στο βιβλίο του «Μαρτυρία εξορίας με 19 επιστολικά δελτάρια από την Ικαρία», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Βιβλιόραμα». Το βιβλίο παρουσιάστηκε το βράδυ της περασμένης Τετάρτης στην αίθουσα εκδηλώσεων της ΕΣΗΕΑ.

Ο συγγραφέας έλαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση οργανωμένος στην ΕΠΟΝ, ενώ το 1948 συνελήφθη και εστάλη για δύο χρόνια εξορία στην Ικαρία και τη Μακρόνησο. Στο βιβλίο του περιγράφει την εμπειρία του και η αφήγησή του συνοδεύεται από επιστολικά δελτάρια σταλμένα από την εξορία, τα οποία κατέχουν θέση γραπτών τεκμηρίων για τα λεγόμενα του συγγραφέα.

Διαμόρφωση χαρακτήρα
Οπως δήλωσε στην «Ε» ο Βάσος Κουτσογιαννόπουλος, καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του δεν έπαψε ποτέ να φέρνει στο νου του την περίοδο που εστάλη εξόριστος, όντας 19 ετών. Αυτός ήταν εξάλλου και ο λόγος για τον οποίο αποφάσισε να γράψει το συγκεκριμένο βιβλίο. «Τα δύο αυτά χρόνια της εξορίας έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα μου και της προσωπικότητάς μου και αποφάσισα να τα καταγράψω. Να αφήσω παρακαταθήκη στα παιδιά μου και στα εγγόνια μου», είπε χαρακτηριστικά.

Υπάρχει όμως κάποια σύνδεση του βιβλίου με τη σημερινή εποχή; «Αναφίβολα, ναι», είναι η απάντηση του συγγραφέα. «Η Ελλάδα είχε μια πολυκύμαντη ιστορία από το τέλος του 20ού αιώνα και θεώρησα ότι είναι καλό να καταγραφεί». Συμπλήρωσε όμως πως δεν θέλησε να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην πολιτική διάσταση των γεγονότων που αφηγείται.

Για το πόνημα του κ. Κουτσογιαννόπουλου μίλησαν ο ιστορικός Πέτρος - Ιωσήφ Στανγκανέλλης, ο οποίος έγραψε και την εισαγωγή του βιβλίου, και ο οικονομολόγος Μάκης Καβουριάρης. Την εκδήλωση συντόνιζε ο συγγραφέας Κώστας Βούλγαρης, ο οποίος είχε και την επιμέλεια του βιβλίου.

Συμβίωση ντόπιων και εξόριστων
Ο κ. Στανγκανέλλης παρέθεσε ιστορικά στοιχεία για τους εκτοπισμούς στην Ικαρία και τη συμβίωση των ντόπιων με τους εξόριστους. Επίσης τόνισε τη διττή φύση του βιβλίου, το οποίο αποτελείται ουσιαστικά από δύο παράλληλες αφηγήσεις: η μία προκύπτει από τα απομνημονεύματα του σήμερα και η άλλη από τα δελτάρια του χθες. «Μιλά με την εμπειρία χιλιάδων ατόμων, μιλώντας για τον εαυτό του», είπε χαρακτηριστικά για τον συγγραφέα ο κ. Στανγκανέλλης.

Ο κ. Καβουριάρης, ως Ικαριώτης, μίλησε για την εμπειρία της οικογένειάς του με τους εκτοπισμένους και τη σημασία που έχουν οι μαρτυρίες των πρώην εξόριστων, καθώς αποτελούν πηγές όχι μόνο για την ιστορία της Ικαρίας αλλά και για τη λαογραφία, την αρχιτεκτονική κ.ά. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην ανάγκη διάσωσης των μαρτυριών αυτών, κάτι που επιχειρεί με το βιβλίο του ο κ. Κουτσογιαννόπουλος. «Οι διανοούμενοι πρέπει να αντιστέκονται», τόνισε μεταξύ άλλων ο κ. Καβουριάρης.

Ακολούθησε συζήτηση με το κοινό, στην οποία μίλησαν και άτομα που είχαν ζήσει την περίοδο της Κατοχής και του εμφυλίου. Με αφορμή το βιβλίο εξετάστηκε η πρόταση συνεργασίας των διαφόρων συλλόγων Ικαριωτών με σκοπό τη συνένωση των ιστορικών αρχείων τους και την προβολή της ιστορίας του νησιού. Στο ακροατήριο βρισκόταν και η εγγονή της γνωστής ηρωίδας της αντίστασης Λέλας Καραγιάννη, η οποία φέρει το ίδιο ονοματεπώνυμο.

Αρχικά η κ. Καραγιάννη είχε σκοπό να παρακολουθήσει απλώς την εκδήλωση. Οταν όμως κάποιος από το κοινό την προσφώνησε, γνωστοποιώντας την παρουσία της, ο συντονιστής της έδωσε το λόγο ώστε να κάνει κάποιες δηλώσεις, έστω και απροετοίμαστη. Η κ. Καραγιάννη αναφέρθηκε σύντομα στην αντιστασιακή δράση και το τραγικό τέλος της γιαγιάς της, στη μνήμη της οποίας πραγματοποιήθηκε χθες εκδήλωση στο Πολεμικό Μουσείο. Στην παρουσίαση παραβρέθηκαν επίσης η Κατερίνα Δωρή από την παράταξη Ανοιχτή Πόλη και ο πρώην ευρωβουλευτής Κώστας Μποτόπουλος.

Η εκδήλωση έκλεισε με έναν αστεϊσμό του κ. Κουτσογιαννόπουλου, ο οποίος ήταν χαρακτηριστικός του συγκινητικού κλίματος που επικράτησε. «Ο γιατρός μου είπε να μη φορέσω σήμερα τα ακουστικά μου γιατί είμαι ευσυγκίνητος. Ετσι τη γλιτώσαμε».

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΓΟΥΛΑΤΟΣ
enet.gr