Οίνος, πίθοι, κρατήρες, οινοχόες, κύλικες, φιάλες, πινάκια, ύμνος στον Βάκχο, ζωηρές συζητήσεις. Πού βρέθηκα, σε αρχαίο συμπόσιο; Στο νησί ήμουν σίγουρα αφού πήγα για Πάσχα. Αλλά σε ποια εποχή; Κι απ' ό,τι έβλεπα γύρω μου, ήμασταν πολλοί... Α, μα βέβαια, τώρα θυμάμαι...

Τετάρτη  4 Μαΐου ήταν που οργάνωσε ο Πολιτιστικός Σύλλογος "Ιωάννης Μελάς" , σε συνεργασία με την Εφορεία  Αρχαιοτήτων Σάμου και Ικαρίας, επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αγίου Κηρύκου. Θα αναζητούσαμε "τα ίχνη των προγόνων" και θα παρακολουθούσαμε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σάμου –Ικαρίας  για την τοπική ιστορία του κρασιού από την υπεύθυνη του προγράμματος, κυρία Άννα Καλαλή.

Εκλεκτοί  οι οικοδεσπότες μας.  Εδώ στην Ικαρία,  όπως κάποτε στην αρχαία Αθήνα, όχι σε ανδρώνα αλλά στο Μουσείο μας, το παλιό νεοκλασικό Γυμνάσιο σε σχέδια του Βέλγου μηχανικού Ευγένιου Ντυπρέ, όχι μόνο άνδρες συνδαιτημόνες μα και γυναίκες και παιδιά, μια πολυποίκιλη και ορεξάτη ομάδα!

Με την Άννα ταξιδέψαμε στους δρόμους του κρασιού,  που καρπίζει στη γη μας αρχαιόθεν,  που ζυμώνεται με τον μόχθο των γεωργών, το κύμα το αφρισμένο και τον άνεμο τον ισχυρό (παρόλη την προσπάθεια των Ικαριωτών να τον  εγκλωβίσουν  στα "Ανεμοτάφια"), που ταξιδεύει σε οξυπύθμενους αμφορείς σε πελαγήσια μέρη και που τον απολαμβάνουν γλυκά και δυναμωτικά θνητοί και ποιητές! Καθοδηγεί και χαίρεται ο Διόνυσος στον ευλογημένο τόπο, άλλωστε είναι και δικός του τόπος, αφού εδώ γεννήθηκε, στη Σπηλιά του, στο Ιερό! Η Άννα μάς συνεπήρε με τις γνώσεις της, τον οίστρο της, την πραότητά της, τον επικοινωνιακό της τόνο! Κι έπειτα μάς εύφρανε με το κέρασμά της, εκείνον τον εκλεκτό πράμνιο οίνο που αφιέρωσαν ο Φιλέταιρος και ο Θεόφραστος στον "Αισυμνήτη" (=κριτή ) θεό Διόνυσο – προσφορά της "απαρχής" της σοδειάς τους – μαζί με τον ενεπίγραφο κρατήρα που βρέθηκε στο Δράκανο. Το κόκκινο κρασί που το ξέρει η γεύση μας και το τιμά η ψυχή μας!

Κι ύστερα, στο ξάναμμα και το όνειρο, η Άννα μας επεσήμανε την εγχάρακτη επιγραφή ΑΠΟΛΟΦΑ (= ησύχασε) σε  αττική μελαμβαφή κύλικα του 5ου αι. από το Κιόνιο και καταλάβαμε ότι, ναι, είμαστε απόγονοι φιλοσοφημένων προγόνων...

Συνεχίσαμε την επίσκεψη στις υπόλοιπες προθήκες, παραδόξως όχι χαλαρά αλλά με ζέση, γνωρίζοντας και σχολιάζοντας ώρα πολλή , έτσι που σάλεψε ο χρόνος: προϊστορία, ιστορικοί χρόνοι: αρχαίοι, ελληνιστικοί, ρωμαϊκοί, χριστιανικοί... Σάλεψε ο χώρος: Κεραμέ, Νίφι, Οινόη, Νας, Δράκανο, Κιόνιο, Θέρμα... Σάλεψαν οι άνθρωποι. Κι ήρθαν κοντά:  οι Ικαριώτες, οι Μιλήσιοι, οι Αθηναίοι κληρούχοι, οι Σαμιώτες. Οι κυνηγοί με τα "αστροπελέκια" τους, οι γεωργοί με τις αξίνες τους, οι έμποροι με το φορτίο τους και τα χάλκινα νομίσματα των συναλλαγών τους , οι ναυτικοί με τα αφιερώματα στην Άρτεμη την Ταυροπόλο, οι πολεμιστές με τα βέλη τους, η θεά Κυβέλη με το τύμπανό της, και η σεβάσμια μορφή της Στήλης του Καταφυγιού: κεκοιμημένη μητέρα ή θεά προστάτιδα των αγοριών, οι Ταναγραίες οι κομψές, οι Καριωτίνες οι όμορφες, με τους χιτώνες τους, τα ιμάτια και  τα χρυσά περιδέραια, με τα υφάδια της αξιοσύνης στον αργαλειό και με την αγωνία του τοκετού που εναπόθεταν στην Άρτεμη Ειλείθυια, για να γεννήσουν γερά παιδιά να παίζουν με τα κότσια και τις πλαγγόνες τους, να καθαρίζουν με τη στλεγγίδα τον ιδρώτα και τη σκόνη της εκγύμνασης στην παλαίστρα και να ενηλικιώνονται εναποθέτοντας τον λύχνο τους σε νυχτερινή τελετή στο κτήριο 4 του αρχαιολογικού χώρου του Δρακάνου τ΄αγόρια, να παντρεύονται στα δεκατέσσερα και να διαχειρίζονται τα του οίκου τους τα κορίτσια. Κι η φύση, ο Έρωτας, η Νίκη. Όλοι εκεί, με αύρα και ιστορία! Θιασώτες του Διόνυσου και  Ασκληπιείς του Αιγαίου!

Και η σκηνή έκλεισε με τους φρυκτωρούς στο Δράκανο να υψώνουν βιαστικά τους πυρσούς τους από τα πυργοπαράθυρα, να στείλουν κάλεσμα σ' όλο το νησί, σ' όλους τους επισκέπτες κι ακόμα παραπέρα, να βάλουν το Μουσείο στη ζωή τους. Και μήνυμα χαράς και ευχαριστιών, γιατί τούτο το Μουσείο είναι έργο από τα χέρια και το μεράκι πολλών ανθρώπων άξιων και άξιοι άνθρωποι το υπηρετούν!

Βάνα Τσαμπή
vana.tsampi@yahoo.gr

Διαβάστε τις ελεύθερες πτήσεις της Βάνας Τσαμπή.