Αναρωτιόμουν πάντα..γιατί ένας Ίκαρος να κείτεται στη γη της Σικελίας; Έλεγα ότι η θάλασσα, αυτή που χωρίζει, ενώνει κιόλας, κι εδώ, στον Ακράγαντα, στη θάλασσα αυτή των ναών και με τη θάλασσα νότιο προπύργιο της κοιλάδας, ακόμα κι εδώ ταιριάζει. Με σπασμένες γάμπες για να μην ξαναφύγει ποτέ, με κλειστά μάτια σαν να κοιμάται ήσυχος στη γη που τον φιλοξενεί, ο Ίκαρος του Πολωνού γλύπτη Igor Mitoraj (2011), λίγο μετέωρος σαν τη πτήση του, λίγο γήινος απ' όπου προέρχεται, ο χάλκινος νέος ακουμπά στα κομματιασμένα φτερά του περισσότερο ήσυχος παρά τρομοκρατημένος από την πτώση του.

Κι όμως, όπως κάθε έργο τέχνης, κρύβει ένα μυστικό. Έπρεπε να φτάσω ως εκεί, να προσκυνήσω το ήρεμο αυτό γιγάντιο κορμί, μπροστά στο οποίο στέκουν έκθαμβοι επισκέπτες απ' όλη τη γη, στη γη αυτή της Σικελίας, εδώ όπου αγαπάς τα συντρίμμια, γιατί έχουν αντοχή. Απομεινάρια στο πιο άσπλαχνο φως. Ασάλευτη παλίρροια από πέτρινα απομεινάρια. Μόνον η θάλασσα, λίγο πιο μακριά και το αμείλικτο φως έρχονται και ακουμπούν τα λόγια τους ρυθμικά, ακούραστα, η μόνη ζωντανή συνομιλία με το πέρα, το πριν και το πάντα. Έπρεπε να φτάσω ως εκεί, μόνη εγώ να πλησιάσω, μήπως κι ακούσω κάτι να ψιθυρίσουν τα χείλη του, και φυσικά, εκεί κρυμμένο υπήρχε το μεγάλο μυστικό του καλλιτέχνη.

Ένα μικρό Γοργόνειο, το κεφάλι της Γοργώς ή Μέδουσας αυτήν που σκότωσε ο Περσέας, αυτό το κεφαλάκι που στόλιζε την ασπίδα της Αθηνάς επειδή, ακόμη και νεκρό, πέτρωνε όποιον το κοίταζε. Έτσι έμεινε ως αποτροπαϊκό σύμβολο να διώχνει το κακό, το κακό το μάτι, ένα είδος φυλακτού κατά της βασκανίας. Σαν ήταν φριχτή μορφή δαίμονα, η Μέδουσα, η φυσική ενσάρκωση του θανάτου, ήταν για να διώξει τα άλλα κακά πνεύματα. Σαν όμως δεν είναι πια το τρομακτικό τέρας, το νέο Γοργόνειο, με τη μορφή γυναικείας κεφαλής και με χαρακτηριστικά απαράμιλλα σε καθαρότητα και ευγένεια δεν είναι παρά στην αναισθησία της ωραίας μορφής, στο κεφάλι όπου συγκεντρώνεται το σύμβολο της πνευματικής ζωής, εκεί και εκείνο πλέον μπορεί να μας σώσει, η κυρίαρχη θηλυκή φρόνηση. Ίσως αυτή, η Μέδουσα, από το ρήμα "μέδω" που σημαίνει άρχω, κυβερνώ, κυριαρχώ, προστατεύω, αυτή και ο φτερωτός Πήγασος, που ξεπήδησε την ώρα που το αποτρόπαιο κεφάλι της έπεφτε από το σπαθί του Περσέα, μια νέα επιθυμία για ένα λαμπρό πέταγμα, μας θυμίζουν πως να κατανοούμε τον κόσμο.

Μια αρμονική συνύπαρξη ανάμεσα στο πώς να κατανοούμε και να βλέπουμε την τάξη των πραγμάτων, δώρο αυτό της Αθηνάς με το κεφάλι της Μέδουσας σαν φυλακτό της, και από την άλλη η αδρανής παράλυτη πλέον μορφή της Γοργώς που επιτρέπει να ξεφύγει το πνευματικό ένστικτο και να πετάξει, όπως ο λαμπρός Πήγασος, το άλογο των Μουσών που ιππεύουν οι ποιητές και πετούν μαζί του ψηλά στο καλλιτεχνικό στερέωμα, να πετάξει /να πετάει, χωρίς νέα πτώση, ως νέος Ίκαρος.

Ιόλη Βιγγοπούλου

Διαβάστε τις ελεύθερες πτήσεις από τις φιλοξενούμενες πένες.