ΔΙΑΒΑΣΕ ΙΚΑΡΙΑΚΑ: Σιωπηρά Έγχορδα, Ποίηση του Στέλιου Λύκου

Νύχτα με πυροβόλησες
κι εγώ σε δίδαξα στο φως
πως δε σκοτώνονται με σφαίρα οι ιδέες.

Είχα καιρό να «συναντήσω» (αλλά όχι και να έρθουν στο νου μου, καθώς συμβαίνει συχνά) τους συγκεκριμένους στίχους του Ικάριου Ποιητή Στέλιου Λύκου. Είναι το ποίημα Πολυτεχνείο 1973, από την ποιητική συλλογή «Πέτρα και Θάλασσα», που υπάρχει και στην παρούσα έκδοση. Η πρώτη φορά ήταν πολλά πολλά χρόνια πριν, όταν, παιδί ακόμα, έπεσε στα χέρια μου η πρώτη του συλλογή. Δε θα το κρύψω, ο Στέλιος Λύκος είναι αδελφικός φίλος του πατέρα μου οπότε είχα την τύχη από μικρός να έχουμε τόσο τα κείμενα του όσο και τον ίδιο ανάμεσα μας, στο σπίτι.

Μεγαλώνοντας και διαβάζοντας τα έργα του, επιβεβαίωσα ποιον άνθρωπο είχα μπροστά μου: Έναν ευγενή, ίσως δεν έχω γνωρίσει κάποιον που να είναι περισσότερο, αλήθεια, με μία διακριτικότητα και συστολή που προσωπικά με καθηλώνουν όποτε τα συναντώ σε ανθρώπους, χαρακτηριστικά σπάνια και δυσεύρετα στις μέρες μας.

Ξεφυλλίζοντας λοιπόν τη νέα του συλλογή που μόλις κυκλοφόρησε, διάβασα στο οπισθόφυλλο το κείμενο του αγαπητού γιού του, Βαγγέλη, που για μένα τον παλαιό μύστη των κειμένων του πατρός, αποτέλεσε τη γέφυρα με το νέο του πόνημα, τα Σιωπηρά Έγχορδα:

Από την πελασγική «Πέτρα και Θάσασσα» και την πτήση στο άπειρο ανάμεσα σε «Μικρούς Μεγάλους Πλανήτες», ο Ικάριος Ποιητής επιστρέφει στη Μάνα Γαία για χάριν των Σιωπηρών Εγχόρδων. (απόσπασμα).

Στη συνέχεια, η εισαγωγή από τη λογοτέχνη, ποιήτρια και μεταφράστρια, Ικαριώτισσα Ηρώ Τσαρνά, αποτέλεσε την καλύτερη εκκίνηση για να αρχίσω την ανάγνωση μου:

Ο Στέλιος Λύκος μπορεί να φέρει τον τίτλο ποιητής, γιατί και πολλούς στίχους έχει γράψει αξιομνημόνευτους  αλλά και γνωρίζει πολύ καλά να πορεύεται προς το φως παίρνοντας μαζί του και τον αναγνώστη της ποίησης του. (απόσπασμα).

Η γλώσσα του Στέλιου Λύκου παραμένει ζηλευτή... και αλμυρή. Ο γλωσσικός κώδικας του είναι ναυτικός, χαράσσει την πορεία του μέσα από τα νοήματα σαν σε χάρτη, δίνοντας σίγμα ουσίας ανάμεσα στον Ουρανό και τη Θάλασσα.  Άλλωστε κι ο ίδιος το παραδέχεται ευσχήμως:

Ό,τι ουσιοδέστερο έχω να πω,
το λέω με θάλασσα

Θέματα του, όσα τον άνθρωπο συνέχουν. Από τη φύση, τα χρόνια που παιρνούν, τις εμπειρίες της ζωής, την Ελένη – την κλεμμένη από τους Καιρούς ψυχή μας, τον καθηλωτικό του λόγο για τη Μάνα, μέχρι τον Έρωτα, την λατρεμένη του Ικαρία ή και τον Φάρο του Κάβο Πάπα, το ομώνυμο ποίημα του που είχαμε την τιμή να προδημοσιεύσουμε στις ελεύθερες πτήσεις του ikariamag.gr.

Κυρίως όμως, ο Στέλιος Λύκος μάς δίνει την έντιμη ανταπόκριση του από και για την ψύχη των Ποιητών, χωρίς να φοβάται τον λυρικό λόγο μα ούτε και τα μεγάλα νοήματα.

Αποστάσεις συμπαντικές σε μέτρα δωρικά (Βαγγέλης Λύκος)

Εκείνα που χτυπούν με θνητότητα τον άνθρωπο μα και που τον ανάγουν στο συμπαντικό του μέγεθος.

Λήθη, βολή μέσα στη θύμηση

Πριν κλείσω, θέλω να επισημάνω 2 ακόμα περιοχές:
Ο ευγενής Ικάριος Ποιητής, μέσα στη φαιδρότητα και την φαυλότητα της εποχής μας, κάνει το πικρό χιούμρ αυτογνωσίας ποίηση και μεγαλόθυμα παραδέχεται:

Φοβάμαι,
πως σε λίγο θα με καταλαβαίνουν
μόνο τα συμπαθή, το άλογο και το σκυλί.

Μα ο Στέλιος Λύκος, που για τόσες δεκαετίες έντυσε με τις φωτογραφίες του - σύμβολα πια- όλα τα ημερολόγια του Κάβο Πάπα, είναι για μένα απόλυτα ταυτισμένος κυρίως με το Θέρος, από την αλμυρή του όπως προείπα πένα μέχρι και την ίδια του τη στεγνή, σεβαστή και τόσο αγαπητή θωρειά, σαν ένα δέντρο της Ικαριάς που μπόρεσε να επιβιώσει με λιγοστό νερό και να προσφέρει καρπούς, έστω γερμένο από τους ισχυρούς του τόπου μας ανέμους.

Ο Στέλιος Λύκος είναι κομμάτι του Ικαριώτικου Καλοκαιριού:

Έκαιγαν οι μέρες κι εμείς βαμμένοι θάλασσα
στον αυγουστιάτικο γιαλό.

Γι’ αυτό και απόλαυσα διπλά το «Ηλιοκαμένο ποίημα» του, γιατί εκτός από την θερινή εμμονή μας να αναπνέουμε θύμησες καύσωνα, πάσπαρου και μελτεμιού, αποδίδει αριστοτεχνικά και με ευγενική «αυθάδεια», τα τάχα μου βαθυστόχαστα που πρέπει οπωσδήποτε να 'ναι και σκοτεινά! Και επιστρέφει βουτώντας στον φωτεινό θαλασσινό Ήλιο, παρέα με τα στοιχεία και τα στοιχειά του:

Μπάφιασα με τα ψυχοπλακωτικά σας ποιήματα
από μακριά τον εφιάλτη
που μυρίζουν.
Ηλιοκαμένο ποίημα φέρτε μου
Κι ας το έφτυσε η σαύρα.

Έτσι διαβασα τα Σιωπηλά Έγχορδα του, κι έτσι περίπου κατανόησα τους έμμετρους αλλά και ελεύθερους στίχους αυτής της συλλογής.

Όσο για τη μουσική, στην κρίση σου η επιλογή.

Στιγμιότυπο από τη Βραδιά Ικαριακής Ποίησης & Μουσικής στην Αθήνα

Ο Στέλιος Λύκος γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Πειραιά από Ικάριους γονείς. Μετά από τις εγκύκλιες σπουδές και επιμόρφωση επί σειρά ετών παρακολούθησε: μαθήματα Δημιουργικής Γραφής στην Έβδομη Αίσθηση, Μαθήματα φιλολογίας και συγγραφική τέχνη στο Αγγλικό Παράρτημα Writing School, Μαθήματα ενόργανης (με πιάνο), θεωρεία μουσικής και ποίηση στο Μικρό Πολυτεχνείο, Εντευκτήριο. Στα πρωτόλειά του αξιώθηκε την έγκριση του Γιάννη Ρίτσου και του ιστορικού Γιώργου Βαλέτα που υμνεί ιδιαίτερα την ποίηση του μαζί με τον Φίλιππα Μαυρογιώργη. Ο Γ.Βαλέτας παραλληλίζει τους στίχους του με εκείνους του Ελύτη. Τα «Σιωπηρά Έγχορδα» είναι η τρίτη ποιητική συλλογή του. Ποιήματα του απαγγέλθηκαν στις εκπομπές «Το Ελληνικό Βιβλίο» και «Κοντά στους Νέους» της ΕΡΤ., στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, στην Αίθουσα Αιγαιοπελαγίτικης Τέχνης και στη Στοά Βιβλίου. Έλαβε μέρος στο ΣΤ’ Διεθνές Συμπόσιο Αιγαίου. Έχει φιλοξενηθεί στα φιλολογικά περιοδικά «Θέματα Λογοτεχνίας» (Εκδόσεις Γκοβόστη), στα «Αιολικά Γράμματα», στα «Ικαριακά» και σε τρεις ακόμα Ανθολογίες. Έχει λάβει το Α΄Βραβείο Ποίησης Πανικαριακής Αδελφότητας και εύσημα από την ποιήτρια Ακαδημαϊκό Κική Δημουλά και παλαιότερα (σε επιλεγμένα ποιήματα) από τον Μανώλη Αναγνωστάκη. Από τη συμμετοχή του σε Διεθνής Διαγωνισμούς Ποίησης έλαβε επίσης τρία βραβεία από την International Art Academy και έπαινο στον διαγωνισμό Ομίλους της Unesco Τεχνών Λόγου και Επιστημών. Έχει ακόμα ανέκδοτη εργασία.

Κωνσταντίνος Βατούγιος για το ikariamag.gr

ikariastore banner