Διαβάζοντας κάθε μέρα τις ελεύθερες πτήσεις, κόλλησα με αυτές που εκφράζουν σκέψεις για το νησί. Μα δεν είναι μόνο σκέψεις. Είναι κατάθεση ψυχής από τον καθένα που ελεύθερα φτερώνει ή φτέρωσε έστω για λίγο σε αυτό τον βράχο. Δυο μέρες τις αφιέρωσα ψάχνοντας να βρω αντίστοιχα γραπτά για άλλα νησιά, μα τελικά ανακάλυψα άψυχες περιγραφές από τουριστικούς οδηγούς με τα κλισέ και τα φανταχτερά λόγια. Για την Ικαρία βρίσκεις όμως το κάτι άλλο, αυτό το κάτι που ξαφνικά πιστεύεις ότι υπάρχει παράδεισος ... ότι η Ικαρία έχει ανθρώπινη υπόσταση, αισθήματα και σκέψη, άποψη και λόγο. Μα γίνεται;

Μεγάλωσα στην Ικαρία, σε χρόνια πολύ πίσω από το παρόν που ζούμε. Θυμάμαι παιδικά χρόνια με μυρωδιές από πεύκα και ψωμάκια από τον φούρνο του Παναγιώτη. Θυμάμαι μανάδες να φωνάζουν στην γειτονιά γιατί βράδιαζε κι εμείς ακόμα είμασταν αμολυμένοι στα δασάκια και στους δρόμους. Θυμαμαι το σχολείο...ένα σχολείο που τα είχε όλα σε ένα. Το δημοτικό σε μια μεγάλη αίθουσα, πιο δίπλα οι τρεις γυμνασιακές τάξεις και το λύκειο στεγαζόνταν στην αίθουσα του πολιτιστικού συλλόγου και σε ένα κτισματάκι πιο πέρα από το σουβλατζίδικο του Μανώλη του Στενού. Τι σουβλάκια ήταν αυτά! Παρακαλούσαμε να καλολαιριάσει ώστε ν’ ανοίξει και να πάμε εκει. Καριώτικη πορτοκαλάδα για μας, μπύρα για τους μεγάλους.

Ο Αύγουστος στο Χριστό αρκετά χρόνια πριν, δεν είχε καμιά διαφορά από τον Ιούλιο, τον Ιούνιο ακόμα και τον Μάϊο. Χαλαρά...η πλατεία δεν είχε ακόμα πλακοστρωθεί και το λεωφορείο του Παράσχου περνούσε αφού μαζεύαμε την καρέκλα μας μια θέση πίσω...οι γονείς με απόλυτη εμπιστοσύνη μάς άφηναν να παίζουμε από την πλατεία μέχρι τον Άη Γιάννη.

Θυμάμαι πανηγύρια στον Άγιο Ισίδωρο με στρωμμένα τραπεζομάντηλα καρώ από το σπίτι, πάνω από τα σκαλάκια. Ταπεράκια με επιπλέον μεζέδες και το βιολί να βαρά αλύπητα, ταγκό και Ικαριώτικο. Ο ευρωπαϊκός πολιτισμός συναντούσε τον δικό μας με τις δοξαριές του Σκάζακα ή του Κουκή... αξέχαστα όμορφα! Όταν λέω σε φίλους ότι στην Ικαρία οι γονείς μου με έμαθαν ταγκό, βαλς και φοξ (εννοείται και Ικαριώτικο), γελούν. Και όμως, τα ευρωπαϊκά όπως μα τα έλεγαν, ήταν απαραίτητοι χοροί για το γλέντι.

Και με θυμάμαι να εκστασιάζομαι βλέποντας την Ειρήνη και τον Βαγγέλη, την Πόπη και τον Νίκο να τα χορεύουν (και ακόμα με την ίδια χάρη οι δυο τελευταίοι  το κάνουν). Πρόλαβα χορευτές συντοπίτες, λεβέντες και λεβέντισσες, που απέριττα και ανεπιτήδευτα χόρευαν τον Ικαριώτικο, και θεωρούσες ότι ήταν προετοιμασία για μια μάχη, για έναν πόλεμο, για επανάσταση... Δεν χρειαζόταν να κάνουν πολλά τσαλίμια, αρκούσε το καθαρό τους βλέμμα, το αστραφτερό τους χαμόγελο και η ζάλη του κρασιού.

Έχω προλάβει γλέντια σε σπίτια, χοιροσφάγια και μουτσουνάρηδες που τριγύριζαν από γειτονιά σε γειτονιά. Πώς και πώς τους περίμενα και στο δικό μας σπίτι. Απαραίτητος μεζές τα κεφτεδάκια, το χοιρινό και ο μπακαλιάρος τηγανισμένος και λαχταριστός. Ακόμα ηχεί στα αυτιά μου το θεϊκό “ε, νοικοκυραιοι!". Ήταν το σύνθημα για να ανοίξει ο νοικοκύρης την πόρτα, να τους καλοσωρίσει και να αρχίσει το γλέντι. Θυμάμαι τον Γιώργο τον Στενό να τραγουδάει "δυο πράσινα  μάτια με μπλε φλεφαρίδες" και τον Γιακουμή "τα σπίτια είναι χαμηλά σαν έρημοι στρατώνες". Και τη μανούλα μου να τους φιλεύει και να σιγοντάρει...τι στιγμές όμορφες! Και πιστεύω ότι σε κανέναν τόπο δεν θα τις βίωνα.

Και στις δοσμένες συνθήκες, παραμένει αγέρωχη. Βέβαια, δεν είναι ανέπαφη από όλα τα κακά που χτυπάν παντού και όλους. Έχει και την πλευρά με τα προβλήματα, τις δυσκολίες. Ανεργεία, καράβια σαπάκια να αρμενίζουν, ελλείψεις σε υγεία, ναρκωτικά που φλερτάρουν με τα παιδιά μας και άλλα πολλά. Μια Ικαρία τελικά διαφορετική σε κάποιες πλευρές μα τόσο ίδια με τον κάθε τόπο σε αυτή τη χώρα. Και άρα πλήρως ενταγμένη σε αυτό το σύστημα που γεννά κακά και δυστυχία.

Καλό καλοκαίρι σε όλους μας.

Μαρία Στρούπα
stroupamaria@gmail.com

Διαβάστε τις ελεύθερες πτήσεις από τις φιλοξενούμενες πένες.