Το γεγονός ότι περιφέρομαι ανά τον κόσμο εξασκώντας την επιστήμη της Βιολογίας, κατά καιρούς μου έχει δημιουργήσει κάποια θεματάκια, ειδικά σε ικαριακά περιβάλλοντα. Μερικοί, ας πούμε, με συστήνουν σε άλλους με τρόπο ελαφρώς παρεξηγήσιμο:

- Κι από δω ο Βασιλάκης της Καλίτσας, ο Καθηγητής.

Αντιπαρέρχομαι τον ετεροπροσδιορισμό ως προς τη μάνα μου (παλιό και αθεράπευτο ικαριακό σύμπτωμα), και εστιάζω στο ότι δεν έχω ποτέ διδάξει πουθενά, άρα Καθηγητής δεν είμαι. Οι συνομιλητές απορούν.

- Μα σε Πανεπιστήμιο δεν δουλεύεις;
- Όντως.
- Άρα καθηγητής δεν είσαι, τι είσαι;

Εξηγώ ότι εργάζομαι ερευνητικά, όχι εκπαιδευτικά. Η λέξη έρευνα δεν λέει πολλά στους περισσότερους (εντός και εκτός Ικαρίας, τίποτα περίεργο ως εδώ). Είναι η κατάρα του επαγγέλματος· εφόσον δεν θεραπεύεις τον καρκίνο ή δε μελετάς έστω τη μακροζωία, κανείς δεν καταλαβαίνει τι ακριβώς κάνεις, ούτε καν η μαμά σου. Βέβαια προ πολλών ετών που είχαν βγει ο Κλίντον και ο Μπλερ αντάμα να ανακοινώσουν την ολοκλήρωση (στο περίπου...) της αλληλουχίας του ανθρώπινου γονιδιώματος (λες και αυτοί την έκαναν τη δουλειά, αλλά τέλος πάντων...) το έπαιζε η τηλεόραση πρώτη είδηση οπότε χάρηκε και η μάνα μου που το είδε.

- Επιτέλους, κατάλαβα τι δουλειά κάνεις. Το είπε αυτός ο Γκλίντον.
- Και τι κάνω ρε μάνα;
- Θεραπεύεις τον καρκίνο κι ας μην είσαι γιατρός.

Βέβαια οι περισσότεροι ξέρουν πια ότι δεν θεραπεύω τίποτα οπότε γλυτώνω προσώρας τη μήνυση για αντιποίηση ιατρικού επαγγέλματος, αρκετοί όμως νομίζουν ότι έχω γνώσεις επί όλων των όψεων του φυσικού κόσμου, ή έστω των ζωντανών οργανισμών. Φταίω κι εγώ βέβαια που όταν ήμουν νέος άνοιγα το στόμα μου λίγο περισσότερο σχετικά με το αντικείμενο της δουλειάς μου, ειδικά μια εποχή προ εικοσαετίας περίπου που μάζευα σαλιγκάρια στα πλαίσια μιας διατριβής. Θυμάμαι μια φάση που μάζευα από τον τοίχο του Γυμνασίου στον Εύδηλο. Σταματάει ένα μηχανάκι μ’ ένα μικρό και με περιεργάζεται.

- Είντα κάνεις εκεδά;
- Μαζεύω σαλιγκάρια.
- Καριβόλους; Μα ‘εν ειν η εποχή τους. Είντα καριβόλους, πασπαρίτες για μαρμαρίτες;
- Ξέρω γω; Αλμπινάριες. Δεν τρώγονται, είναι πολύ μικρές.
- Και είντα διάολο σ’ έπιασε και τις μαζεύεις άμα ‘εν τρώγονται;

Δεν ξέρω τι πήγε και διέδωσε στην πλατεία, πάντως οι φίλοι μου με περίμεναν στο καφενείο με ανήσυχο ύφος:

- Είναι αλήθεια ότι πας και μαζεύεις βατράχια στον Ποταμό;

Δεν ήταν, αλλά καλού κακού έκοψα την πολλή κουβέντα μη μου βγει κάνα όνομα. Με τον καιρό αντάλλαξα και τα σαλιγκάρια με κάτι εξωτικούς μεταξοσκώληκες και πεταλούδες (με την έμφαση στα γονίδια και το DNA) και το πράγμα ψιλοξεχάστηκε, αν και από καιρού εις καιρόν ακούω κάτι «επιστημονικά» ερωτήματα που με αφήνουν άφωνο, και σχεδόν πάντα αφορούν κάτι που έχει να κάνει με τη χλωρίδα και την πανίδα, που για κάποιο λόγο όλοι είναι επαΐοντες ή ξέρουν κάποιον που ξέρει κάποιον που τους είπε κάτι μεγαλοπρεπές.

- Ήξερες ότι ο κορκόφυλλας υπάρχει μόνο στην Ικαρία;
- Μα δεν υπάρχει μόνο στην Ικαρία, υπάρχει σε πολλά μέρη. Λέγεται Agama stellio. Ή μάλλον λεγόταν, διότι τώρα λέγεται Laudakia stellio. Είναι αρκετά κοινό είδος.
- Στέλιο το λένε; Σιγά μην το λένε και Μπάμπη...

Στεναχωριέμαι λίγο όταν τους χαλάω τη φαντασίωση πως έχουμε κάτι στην Ικαρία που δεν υπάρχει αλλού ή είναι τέλος πάντων σπάνιο, αλλά εδώ πιστεύει ο κόσμος άλλα κι άλλα, στο Στέλιο θα κολλήσουμε; Προ ετών στην Ολλανδία μιλούσα με κάτι Ιταλούς που είχαν έρθει στην Ικαρία κάποτε να ψάξουν να βρουν βίδρες.

- Βίδρες;
- Ναι. Όχι ακριβώς τις ίδιες, τα βιοδηλωτικά ίχνη της παρουσίας τους.

Βιοδηλωτικά ίχνη είναι ένας ευφημισμός που χρησιμοποιούν οι φυσιοδίφες για τα κόπρανα των ζώων: όταν το ζώο δεν φαίνεται, ψάχνουμε ότι αφήνει πίσω του.

- Μα οι βίδρες θέλουν νερά, ποτάμια, πού θα βρεθούν αυτά;
- Και τι θες να μου πεις δηλαδή, ότι δεν έχει βίδρες;

Δεν είναι της ειδικότητάς μου, αλλά επειδή μου συνέμπε ρώτησα κάτι φίλους στο WWF που το πάνε το γράμμα με τα οικολογικά και τις πανίδες. Κουνάγανε το κεφάλι τους με δυσπιστία, να λέγεται. Βέβαια προ καιρού διάβασα στο ikariamag ότι μια βίδρα κατέβηκε για ψώνια στις Ράχες, οπότε αν και δεν πιστεύω ό,τι διαβάζω στο Ίντερνετ, λέω να κρατάω και μικρό καλάθι. Εδώ ο κάπτεν Έιχαμπ βρήκε το γιγάντιο καλαμάρι στις νότιες θάλασσες (άσε πια το Μόμπυ Ντικ αυτοπροσώπως), δε θα βρεθεί μια βίδρα στις Ράχες, ακόμα και μεταμφιεσμένη σε ατσίδα; Ή σε ρασκό; Άσε που έχει βρεθεί λεοπάρδαλη στη Σάμο (εκτίθεται κιόλας, «το καπλάνι της βιτρίνας» που λένε), οπότε ας κρατάμε μια πισινή...

Καλού κακού εσχάτως αποφεύγω να απαντάω σε ερωτήσεις που δεν αφορούν ειδικώς έντομα (και μάλιστα το DNA τους, όχι τη φάτσα), αλλά την ταλαιπωρία με τη φυσική ιστορία δεν τη γλυτώνω. Πριν λίγο, ας πούμε, μου στέλνει μήνυμα μια φίλη:

- Τι ξέρεις για την πεταλουδίτσα Polyommatus icarus;

Τίποτα φυσικά, αλλά με ένα ψαξιματάκι στη wikipedia βρίσκω ότι το συμπαθές λεπιδόπτερο έχει παλαιοαρκτική διασπορά, δηλαδή καμμία σχέση. Η απογοήτευση στην άλλη άκρη του chat δεν κρύβεται:

- Κρίμα, κι εγώ συγκινήθηκα που έχουμε πεταλούδα δικιά μας...

Εξηγώ ότι τα λατινικά ονόματα των ειδών δεν σημαίνουν υποχρεωτικά κάτι ιδιαίτερο για την προέλευσή τους (αν και συχνά συμβαίνει) και ότι icarus σημαίνει Ίκαρος, όχι Ικαριακός, στην οποία περίπτωση θα ήταν ikariae. Και επιτόπου αρχίζω και σκαλίζω τις πηγές και βρίσκω ένα «δικό μας» σκνιπάκι (Thaumalea ikariae) και θυμάμαι αμυδρά και μια σκολόπεντρα Geophilus ή κάπως έτσι, και ψάχνοντάς την πέφτω πάνω στον πασίγνωστο Galanthus ikariae που βέβαια είναι της χλωρίδας και όχι της πανίδας, και μετά από λίγη ώρα διαβάζω εμβριθώς εκατοντάδες ονόματα φυτών σε ένα άρθρο με τίτλο The Flora of Ikaria που έχει γράψει ένας (αληθινός) καθηγητής πανεπιστημίου και λέω όπου να ‘ναι να το κόψω το σπορ διότι με βλέπω να καταλήγω να κυνηγάω κι εγώ τίποτα βίδρες οσονούπω, ή έστω κανένα εκτός εποχής σαλιγκάρι, κι ας μην τρώγεται.

Τουλάχιστον αυτό δεν τρέχει να φύγει μόλις πλησιάσεις, οπότε μπορείς να το μαζέψεις άνετα.

Βασίλης Δουρής
akamatra@gmail.com

Διαβάστε τις ελεύθερες πτήσεις του Βασίλη Δουρή.