Ποτέ μου δεν σκέφτηκα σοβαρά ότι θα γινόμουν καθηγητής. Πίστευα ότι θα έκανα κάτι πιο χειροπιαστό. Στο σχολείο ήμουν μαθητής της πλάκας. Κουτσοδιάβαζα ακούγοντας αθλητικό ραδιόφωνο χωρίς να ξέρω τι θέλω να κάνω. Η αποτυχία των Πανελληνίων ως μαθητής Α’ Δέσμης ήταν σφαλιάρα στον εγωισμό μου, όμως, μου έδειξε με τι δεν πρόκειται να ξανά ασχοληθώ. Μαθηματικά και Φυσικοχημείες!

Κοιτάω πίσω και διακρίνω ένα παιδί με μία μπάλα στα χέρια να γυρνάει με βρώμικα ρούχα και μερικές γρατσουνιές εδώ και εκεί από τα χώματα του γηπέδου, πίσω από τα δημόσια σχολεία Αμπελοκήπων. Τότε αυτές ήταν οι εξωσχολικές μου δραστηριότητες. Μπάλα στην αλάνα, μπασκετάκια με φόντο το γήπεδο του Παναθηναϊκού, ηλεκτρονικά στην υπόγα, σουλάτσες στις γύρω περιοχές από Γουδή, Γκύζη, Ερυθρό, πλατεία Εξαρχείων, κλπ. Τα Σάββατα βόλτα με το Α7 στην Κηφισιά «για να πάμε και πιο μακριά βρε αδελφέ». Και όλα αυτά χωρίς κινητό, το φαντάζεσαι;

Οι γονείς μου παρότι άνθρωποι προστατευτικοί, μου έδειξαν από πολύ νωρίς μία αξιοθαύμαστη εμπιστοσύνη. Τώρα ως γονιός και ο ίδιος δεν ξέρω αν θα έκανα το ίδιο, αλλά βλέπεις άλλες εποχές τότε και άλλοι κίνδυνοι. Την ίδια εμπιστοσύνη μου πρόσφεραν και όταν αποφάσισα να πάω στην Αμερική για σπουδές. Μόνος σε μία άλλη ήπειρο αυτές οι αρχές που με μεγάλωσαν άρχισαν να αναδεικνύουν άγνωστες μέχρι τότε δεξιότητες, πείσμα, αποφασιστικότητα και μία χαρακτηριστική εργατικότητα.

Στην Αμερική γνώρισα υπέροχους φίλους, συγκάτοικους και καθηγητές. Όλοι τους στον βαθμό που τους αναλογούν μου πρόσφεραν απίθανες στιγμές, συζητήσεις, διαλέξεις και μαθήματα ζωής. Δεν μπορώ να φανταστώ τι θα είχε συμβεί αν είχα μεγαλώσει με γονείς να μου λένε ότι «τίποτα δεν θα πετύχεις χωρίς τη δική μας βοήθεια». Ευτυχώς ποτέ τους δεν το είπαν, ούτε καν το άφησαν να εννοηθεί.

Υπάρχουν δύο εξίσου καταστροφικά είδη ανατροφής των παιδιών. Αυτό του αδιάφορου γονέα «κάνε ό,τι νομίζεις» και αυτό του υπερβάλλοντα προστατευτικού «θα ελέγχω τα πάντα για να είσαι ασφαλής». Ως γονείς δεν έχουμε ιδέα τι κάνουμε. Νομίζουμε ότι ξέρουμε, αλλά στην ουσία ψαχνόμαστε διαρκώς. Το ίδιο ισχύει και για τους καθηγητές. Μπαίνουμε στην τάξη με σκοπό να διδάξουμε την ύλη ή να εμπνεύσουμε το παιδί να πάει όπου θα ήθελε να φτάσει;

Δίδαξα για πρώτη φορά στις αρχές του 2005 στο Αμερικανικό Κολέγιο Ελλάδας. Εκεί χωρίς καλά καλά να έχει στεγνώσει το μελάνι στην πτυχιακή μου μπήκα σε μία τάξη σχεδόν συνομηλίκων. Δεν θα ξεχάσω έναν από τους πρώτους φοιτητές μου, που ψαχνόταν τι θα κάνει στη ζωή του να ενθουσιάζεται με το αντικείμενο μίας μας κουβέντας και να μου λέει ότι επιτέλους βρήκε αυτό που έψαχνε. Την τελευταία φορά έμαθα ότι βραβεύτηκε στη διαφήμιση για πολλοστή φορά. Τώρα θέλω να πιστεύω ότι συνεχίζει να έχει αυτή τη φλόγα στα μάτια όταν τον είχα πρωτοσυναντήσει με ή χωρίς βραβεία.

Και ακολούθησαν πολλές τάξεις και πολλά παιδιά. Κάθε ένα και μία ξεχωριστή προσωπικότητα με ελπίδες και όνειρα για το μέλλον. Άλλα ταξίδεψαν για την Αμερική, άλλα εργάζονται στην Ευρώπη και άλλα αφήνουν το αποτύπωμά τους στην Ελλάδα. Ως εκπαιδευτικός θέλησα περισσότερο να τους εμψυχώσω να αγαπήσουν αυτό που κάνουν ακόμα και αν δεν είχε σχέση με την επικοινωνία και τη διαφήμιση. Το πέτυχα αυτό με όλους; Ασφαλώς και όχι. Θέλω να πιστεύω ότι τουλάχιστον το προσπάθησα.

Ως πατέρας βλέπω πως μεγαλώνουν τα δικά μου παιδιά. Συνεπαρμένοι από τις επιταγές της εποχής και ζώντας σε ένα ξένο περιβάλλον στη Μέση Ανατολή, η σχολική τους εμπειρία και οι εξωσχολικές τους δραστηριότητες δεν θυμίζουν τις δικές μου. Ωστόσο, αυτό που θέλω είναι να υπερασπιστώ το δικαίωμά τους να μεγαλώσουν γνωρίζοντας ότι θα πρέπει να βασίζονται στις δικές τους δυνάμεις. Να ξέρουν ότι οι επιλογές τους έχουν αποτελέσματα και γι αυτές τις επιλογές θα χρειαστούν σκέψεις, σχεδιασμοί, πράξεις, αποφάσεις, ελπίδες, όνειρα, δοκιμές, λάθη και πολλές προσπάθειες από την πλευρά τους.

Γιατί με έπιασε και γράφω αυτές τις γραμμές; Για να μπορώ να γυρίσω πίσω όταν χρειαστεί να θυμίσω στον εαυτό μου να μην κρατάει το τιμόνι στη ζωή των παιδιών του, παρά μόνο την πυξίδα. Να θυμάμαι ότι η υποχρέωση μου μου ως πατέρας είναι όχι να κάνω τα πάντα για αυτά αλλά να τους υποστηρίξω να αναδείξουν τον αξιοθαύμαστο εαυτό τους. Όπως πολύ όμορφα ερμήνευσε ο Παύλος Σιδηρόπουλος σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου:

«Και όταν θα 'ρθουν οι καιροί που θα 'χει σβήσει το κερί στην καταιγίδα, υπερασπίσου το παιδί γιατί αν γλιτώσει το παιδί, υπάρχει ελπίδα».

Σταύρος Παπακωνσταντινίδης
stapap@gmail.com

Διαβάστε τις ελεύθερες πτήσεις του Σταύρου Παπακωνσταντινίδη.