«Η βόλτα στη λίμνη διαρκεί περίπου μία ώρα» μάς λέει ο Γιώργης και επιβιβαζόμαστε δύο παρέες, σύνολο έξι άτομα, για βαρκάδα στα ήρεμα νερά της λίμνης Κερκίνη του νομού Σερρών. Ντόπιος ψαράς της περιοχής με οικογενειακή παράδοση στο ψάρεμα μάς οδηγεί στα μέρη που μεταναστεύουν τα φλαμίνγκο, οι αργυροπελεκάνοι, και άλλα πουλιά μίας από τις πιο πλούσιες σε βιοποικιλότητα λίμνες της Ελλάδας.

Γνωρίζει τη λίμνη σαν το σπίτι του. Μας εξηγεί με πάθος και γνώση για την οικολογική σημασία της λίμνης στην ευρύτερη περιοχή, για τα φράγματα και την ιστορία της. Ωστόσο, δεν παραλείπει να αναφερθεί και στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η λίμνη με την οικολογική καταστροφή που συντελείται χρόνο με το χρόνο, με το παραλίμνιο δάσος της λίμνης να συρρικνώνεται και τον αριθμό των ψαριών να μειώνεται.

«Οι επιστήμονες που ήρθαν για να προστατέψουν τη λίμνη μάς λένε ότι εμείς οι ψαράδες φταίμε γι’ αυτό», λέει κάποια στιγμή και πλέον η ξενάγηση αποκτάει έναν άλλο χαρακτήρα. «Δηλαδή εμείς που ζούμε από τη λίμνη και ζούμε για τη λίμνη, που έχουμε δει τους πατεράδες και τους παππούδες μας να περνάνε μία ζωή μέσα στη λίμνη θέλουμε το κακό της;» Οι ντόπιοι κάτι ξέρουν αλλά λίγοι τους ακούνε. Προσπαθούν να εξηγήσουν με τα δικά τους ειλικρινά λόγια, χωρίς στατιστικές και άλλα επιστημονικά στοιχεία το προφανές. Όλοι μπορούμε να ζήσουμε μέσα στη λίμνη αρκεί να την προστατέψουμε από την ανθρώπινη εκμετάλλευση και αυτή δεν είναι η αλιεία.

Μπορεί να μην είμαι ψαράς, βοσκός ή κυνηγός. Ως παιδί της πόλης ανήκω στην άλλη πλευρά. Αυτήν των σπουδαγμένων που καμιά φορά επηρμένοι από αυτά που διαβάζουμε, αδιαφορούμε στα λόγια που έρχονται από την εμπειρία των ντόπιων. Καλό είναι να τους ακούμε και να συζητάμε μαζί τους. Να αφουγκραζόμαστε αυτό που μας λένε. Είναι εύκολο να κατηγορείς τον ψαρά και τον κυνηγό, αλλά δεν καταλαβαίνουμε ότι συνήθως αυτοί είναι οι πρώτοι που θα συντρέξουν σε ό,τι συμβεί. Ασφαλώς υπάρχουν και οι εξαιρέσεις αυτών που σκοτώνουν για να ικανοποιήσουν τη ματαιοδοξία τους. Τις περισσότερες φορές αυτοί οι λίγοι είναι ξένοι προς τους ντόπιους.

Μείναμε στη μέση της λίμνης πάνω από δύο ώρες. Κανείς μας δεν ήθελε να επιστρέψει έως ότου αντικρύσει το ηλιοβασίλεμα. Μείναμε κάμποση ώρα σιωπηλοί. Τελικά τι έχει σημασία; Η επιστήμη ή η πείρα; Πώς μπορούν οι επιστήμονες να κοιτάνε μόνο νούμερα και γραφήματα για να εξηγήσουν αυτό που οι ψαράδες και οι βοσκοί γνωρίζουν εκ πείρας και το ζουν κάθε μέρα; Ποιος πραγματικά θέλει το καλό της λίμνης; Στο κάτω-κάτω της γραφής, όπως μας έλεγε συχνά ο Γιώργης, «…αυτοί μας βρήκαν, δεν τους βρήκαμε εμείς».

Σταύρος Παπακωνσταντινίδης
stapap@gmail.com

Φωτογραφίες: Σταύρος Παπακωνσταντινίδης