Βρέθηκα αυτό το καλοκαίρι στη Μέσα Μάνη. Υπέροχη, ανεξερεύνητη και άγριας ομορφιάς. Πριν φτάσω όμως,εκεί, αναγκαστικά έπρεπε να περάσω από τη Σπάρτη. Με θλίψη σκέφτομαι ότι αυτή η πόλη, μόνο λόγω ονόματος προκαλεί δέος. Γιατί κατά τα άλλα, παρακαλάς να μη σε πιάσει φανάρι ώστε να φύγεις όσο πιο γρήγορα γίνεται.

Μα καλά ο ίδιος αρχιτέκτονας που διακόσμησε την Αθήνα με αυτά τα «υπέροχα» τσιμεντένια κουτιά, δοκίμασε την τύχη του και σε άλλες ελληνικές πόλεις; Τόσο πολύ μας άρεσαν τα πρότυπα αστικά οικοδομήματα, που είπαμε να τα αντιγράψουμε και αλλού για να μη μας λείψουν;

Μπαίνεις στην Σπάρτη, στα ανατολικά του Ταϋγετου, και περιμένεις να δεις έστω ένα ψήγμα του ένδοξου παρελθόντος. Είναι χτισμένη πάνω στην αρχαία πόλη βάσει σχεδίου Βαυαρών το 1834 και το μόνο που τη διακρίνει είναι οι μεγάλοι δρόμοι και λόγω της κοιλάδας του Ευρώτα, οι δενδρόφυτοι δρόμοι της. Από εκεί και πέρα τίποτα!

Τσιμέντο, μπαλκόνια με τσακισμένες τέντες, κεραίες τηλεόρασης, διπλοπαρκαρισμένα οχήματα, αφόρητη ζέστη, φοίνικες (!!!) στη μέση του δρόμου, κακόγουστες ταμπέλες και μαρκίζες. Έρχεται τώρα ο ξένος, ο οποίος έχει διαβάσει για την αρχαία Σπάρτη. Πιθανόν να έχει δει και τους "300". Περιμένει να βρει μία επιγραφή ή ένα πάρκο με αναπαραστάσεις της αρχαίας πόλης. Να βρει κάτι, να μάθει για τη στρατιωτική εκπαίδευση των Λακαιδεμόνων που διδάσκεται σε όλες τις στρατιωτικές ακαδημίες του κόσμου. Να βρει αγάλματα με ασπίδες και δόρατα. Να σε κάνει να σταματάς κάθε φορά που περνάς για να δεις κάτι νέο στην πόλη με την τόσο πλούσια ιστορία.

Φαντάζεστε πώς θα εκμεταλλεύονταν αυτόν τον ιστορικό πλούτο Αμερικανοί ή Γερμανοί; Μπορεί να ήταν λίγο κιτς και φολκλόρ αλλά σε κάθε περίπτωση θα σου προκαλούσε ένα ενδιαφέρον. Πιο πολλές ταμπέλες είδα για το πώς θα φτάσω στα goody’s ή το πώς θα πάω Γύθειο, παρά για να βρω κάποιο μνημείο ιστορικής σημασίας ή τον Ανδριάντα του Λεωνίδα. 

Να με συγχωρήσουν οι νέοι Σπαρτιάτες για την προσωπική κριτική μου στην πόλη τους. Μπορεί να γίνομαι άδικος μιας και δεν έχω ζήσει την πόλη από μέσα. Μπορεί να έχει 1000 καλά. Απλώς εκφράζω την πρώτη μου εντύπωση και αναρωτιέμαι για τη χαμένη ευκαιρία αυτής της πόλης να είναι ένα πραγματικό στολίδι της Πελοποννήσου. Πόσες και πόσες ελληνικές πόλεις δεν έχουν χάσει αυτή την ευκαιρία;

Σκέφτομαι το πόσο δίκιο έχουν όλοι όσοι φωνάζουν ότι Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα. Το κράτος συνεχίζει να επενδύει στην πρωτεύουσα αφήνοντας όλες τις άλλες πόλεις στο έλεος του Θεού. Όσα λεφτά και αν πέσουν στην Αθήνα το ίδιο άσχημη θα μείνει. Ωστόσο στερεί από τις άλλες πόλεις τους πόρους να βελτιωθούν. Μήπως τελικά στον Πελοποννησιακό Πόλεμο δεν κέρδισαν οι Σπαρτιάτες; 

Σταύρος Παπακωνσταντινίδης
stapap@gmail.com