Ενδιαφέρουσα ήταν η παρουσίαση του βιβλίου του Etienne Cabet  «Ταξίδι στην Ικαρία» αλλά και επίκαιρη, μια που στις μέρες μας ολοένα και περισσότεροι  λαοί αναζητούν τη δική τους ουτοπία.

Ο Cabet οραματίστηκε μια ιδανική κοινωνία που πραγματοποιείται με την αδελφοσύνη και την ισότητα πάνω στα θεμέλια της κοινοκτημοσύνης . Το ερώτημα είναι γιατί ο Cabet ονόμασε «Ικαρία» τη φανταστική του πολιτεία εφ’ όσον δεν την είχε επισκεφθεί ποτέ και πιθανότατα δεν είχε ακούσει γι’ αυτήν. Άραγε εμπνεύστηκε μεμονωμένα από τον Ίκαρο ως σύμβολο ελευθερίας; Όπως και να 'ναι, η «Ικαρία» του Cabet έχει πολλές ομοιότητες με τη δική μας πραγματική Ικαρία. Οι αρχές που διέπουν την κοινωνία του – αδελφοσύνη, ισότητα, ελευθερία, απαντώνται στην Καριώτικη  κοινωνία από τα παλιά χρόνια μέχρι σήμερα.

Τι είναι όμως αυτό που έκανε και εξακολουθεί να κάνει την Καριώτικη κοινωνία τόσο ιδιαίτερη, που μαγεύει τους ξένους και δεν αφήνει τους Καριώτες να την αποχωριστούν εύκολα; ( Το όνειρο κάθε ξενιτεμένου Καριώτη είναι να ζήσει κάποια στιγμή μόνιμα στο νησί ). Ποιο είναι το μυστικό της δικής μας ουτοπίας, μιας ιδανικής κοινωνίας του ευ ζην και της ευδαιμονίας ;

Κατά τον Αριστοτέλη η ευδαιμονία που χαρακτηρίζει τον άνθρωπο είναι η δραστηριότητα της ψυχής η οποία οδηγείται από την αρετή και τη σοφία. Η πολιτεία είναι το μέσο που βοηθάει τους ανθρώπους να αποκτήσουν αρετή και σοφία, δηλαδή να έχουν άριστη ζωή. Ο Καριώτικος λαός κατάφερε μέσα στη μακροχρόνια και περιπετειώδη ιστορία του να κρατήσει μια στάση ζωής και έναν τρόπο σκέψης που αναβλύζουν από αρετή και σοφία. Κάτω από τις αντίξοες συνθήκες και τις εξωτερικές απειλές που αντιμετώπιζε, ανέπτυξε τις αρετές της βαθύτατης αλληλεγγύης, του αλληλοσεβασμού και της αγάπης. Γνώριζε καλά ότι « ΟΥΚ ΕΝ ΤΩ ΠΟΛΛΩ ΤΟ ΕΥ αλλά ΕΝ ΤΩ ΕΥ ΤΟ ΠΟΛΥ » και ακόμα ότι η ευτυχία δε μειώνεται όταν τη μοιράζεσαι, αντιθέτως πληθαίνει .

Ο Καριώτης κατάφερε να πετύχει μια ειδυλλιακή σχέση ανάμεσα σ’ αυτόν και το φυσικό του περιβάλλον, μια αέναη συμφωνία, ένα αρμονικό δούναι και λαβείν  που γεμίζει τον αέρα με θετικό φορτίο. Αυτή τη θετική ενέργεια την αισθανόμαστε παντού και την αισθανόμασταν από παιδιά, βγάζοντάς μας τα πιο εσώψυχα συναισθήματα. Συναισθήματα που είναι χαραγμένα βαθειά στη μνήμη μας όπως τότε που πηγαίναμε με τον παππού να μαζέψουμε τα σταφύλια, όταν μας έπαιρνε στο ψάρεμα με την βάρκα του, όταν γλεντούσαμε στα πανηγύρια μέχρι το πρωί. Πόσες φορές δεν είχα πει μέσα μου όταν ήμουν στενοχωρημένη: Τουλάχιστον έχω την Ικαρία μου. Και ένοιωθα τυχερή  γι’ αυτό. Αναμφισβήτητα όλοι  οι Καριώτες  νοιώθουμε τυχεροί που έχουμε το καταφύγιό μας, τη μικρή μας «ευτοπία», που όταν βρισκόμαστε εκεί ευδοκιμούν οι σκέψεις μας, ευφραίνεται η καρδιά μας και είμαστε ευτυχισμένοι. Ακόμα και σήμερα, τις δύσκολες μέρες της οικονομικής κρίσης βλέπουμε την Ικαρία σαν σανίδα σωτηρίας. Σε πολλές Καριώτικες συζητήσεις ακούς να λένε : Άμα ζορίσουν τα πράγματα θα πάμε κάτω να μείνουμε . Εκεί θα μπορέσουμε να επιβιώσουμε όπως οι πρόγονοί μας .

Κι αν οι Ικαρίες του Cabet  ήταν καταδικασμένες να αποτύχουν στην πράξη, η δική μας Ικαρία αντέχει στο χρόνο γιατί έχει γερές ρίζες. Μάθαμε να τη διατηρούμε και να τη μεταφέρουμε αλώβητη από γενιά σε γενιά. Την ίδια ευτυχία που ένοιωθα κι εγώ όταν ζούσα ως έφηβη τα καλοκαίρια στο νησί, τη βλέπω τώρα στα μάτια των παιδιών μου, παρότι δεν έχουμε τα ίδια ακριβώς βιώματα. Ευτυχώς η κληρονομιά μας είναι βαριά και οι παραδόσεις μας δεν την αφήνουν να χαθεί. Παρ’ όλες τις δυσκολίες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο τόπος μας λόγω της έλλειψης υποδομών και των δυσμενών καιρικών συνθηκών, η δική μας ουτοπία παραμένει ακέραιη σε βάθος χρόνου.

Ιωάννα Μαλαχία
imalahia@yahoo.gr