Υπάρχει ένα σημείο εκεί πέρα στα βουνά, απ' όπου έχω αυτή την υπέροχη θέα προς τη θάλασσα, τη Σάμο και στις καλές μέρες ακόμη και πιό πέρα στις Τουρκικές ακτές. Το να κάθεται κανείς εκεί είναι ο απόλυτος διαλογισμός.

Όταν κλείνω τα μάτια μου, μπορώ να διαισθανθώ τον παλμό των  ιστορικών γεγονότων που συνέβησαν σε αυτήν την περιοχή. Μπορώ να αισθανθώ την ταχύτητα των πειρατικών πλοίων που περνούσαν από 'κει τα παλιά  χρόνια, μπορώ να αισθανθώ τον ρυθμό και το θόρυβο από τις μάχες και τις ναυμαχίες, που έλαβαν χώρα εκει. Ο αέρας και η θάλασσα μού φέρνουν τις ιστορίες  και μου αρέσει να τις αφουγκράζομαι. Εχουν πολλαπλό περιεχόμενο και μου μιλούν για την αγάπη, την απελπισία, την πείνα, το φόβο, την ειρήνη και τον πόλεμο.  Αλλά υπάρχει και μια ιστορία που  μ' ενδιαφέρει προσωπικά και προσπαθώ να κατανοήσω τα διάφορα κομμάτια της:

Πρόκειται για την ιστορία της  οικογένειάς μου, την ιστορία του παππού μου και είναι ακριβώς σ' αυτόν τον τόπο, όπου νιώθω όσο πιο κοντά γίνεται σ' αυτόν και στο άτομο που θα μπορούσε να είναι κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.  Είμαι Γερμανίδα και ο παππούς μου είχε πολεμήσει με τον γερμανικό στρατό κατά τη διάρκεια αυτού του πολέμου στην Κρήτη.  Ξέραμε όλοι στην οικογένεια πολύ καλά, τι συνέβη εκεί, αλλά ποτέ δεν άκουσα  λεπτομέρειες από τον ίδιο στο οικογενειακό τραπέζι. Ο παππούς μου ήταν στα είκοσί του, όταν επιστρατεύθηκε. Ήταν «φρέσκο κρέας» και τον έστειλαν στο πιο επικίνδυνο σημείο: στο Στάλινγκραντ... και, τέλος, στην Κρήτη.   Κατέληξε σε ένα στρατόπεδο των Βρετανών στη Σάμο και  μόνο γι’ αυτή την περίοδο  μας διηγούταν κάποιες ιστορίες.

Ο παππούς μου ήταν ένας ήσυχος άνθρωπος, όχι και  τόσο ομιλητικός, του άρεσε να καπνίζει τα τσιγάρα του, βλέποντας τον καπνό να διαλύεται στον αέρα. Το πάθος του ήταν η κλασική μουσική. Λάτρευε το πιάνο, του άρεσε να χάνεται στον κόσμο του Μπαχ, του Μότσαρτ και του Μπετόβεν είτε  παίζοντας ο ίδιος ή ακούγοντας  για ώρες το ραδιόφωνο. Πριν από την επιστράτευσή του εργαζόταν στο οικογενειακό παντοπωλείο και κατά τη διάρκεια του σαββατοκύριακου έπαιζε πιάνο σε μια γνωστή αίθουσα χορού στη γενέτειρά του.  Τα λεπτά δάχτυλά του διέτρεχαν πολύ ελαφρά τα πλήκτρα του πιάνου, δίνοντας ένα χαρακτηριστικό ηχόχρωμα στα συγκεκριμμένα κομμάτια.

Ο πόλεμος τον είχε αλλάξει... έτσι λέγανε στην οικογένεια.  Όταν επέστρεψε, μετά βίας μιλούσε για ό,τι του συνέβη, για ό,τι είχει κάνει, για ό,τι είχε δει.   Έγινε ακόμη πιο σιωπηλός από ό,τι ήταν πριν. Στις οικογενειακές συγκεντρώσεις, όταν όλοι έλεγαν ιστορίες για το παρελθόν, αυτός καθόταν εκεί ακούγοντας τους άλλους.  Μερικές φορές, η ματιά του χανόταν στον αέρα, σαν να ταξίδευε πίσω στο παρελθόν. Μόνο όταν έπινε ένα δυό ποτά, άρχιζε να μιλάει για την περίοδο στο στρατόπεδο της  Σάμου.  Έλεγε ότι οι Βρετανοί τού φέρθηκαν όμορφα. Ένας διοικητής τον συμπάθησε και τον προσέλαβε για να του καθαρίζει το σπίτι.  Όταν έμαθε ότι ο παππούς μου έπαιζε πιάνο, οργάνωσε κάποιες απογευματινές εκδηλώσεις στο «καζίνο», όπου διασκέδαζαν οι Βρετανοί στρατιώτες.

Όταν κάθομαι επάνω εκεί στα βουνά της Ικαρίας με θέα στη Σάμο πείθομαι όλο και περισσότερο ότι δεν υπάρχουν τυχαίες συμπτώσεις στη ζωή.  Τείνω να πιστεύω ότι οι ιστορίες της ανθρωπότητας είναι συνδεδεμένες και ότι δε μπορούμε να ξεφύγουμε από τον προορισμό μας ούτε από το πεπρωμένο  μας.  Κάθομαι εκεί και φαντάζομαι ότι ίσως ο παππούς μου μπορεί να καθόταν κάπου σ ' ένα βράχο στη Σάμο, κοιτάζοντας προς την Ικαρία. Ίσως ακόμη και να είχε πατήσει και το πόδι του στο νησί αυτό που με καλούσε  για τόσο πολύ καιρό. Υπάρχουν πολλά περιθώρια για τη φαντασία, περιθώρια για καλές και κακές  ιστορίες. Αλλά θα μου άρεσε να κάθομαι εδώ, να μιλάμε με τον πιανίστα της  Σάμου. Θα ήθελα να του πω, ότι στο τέλος, καλά πράγματα χτίστηκαν πάνω στις στάχτες των τεράτων του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου.

Γνώριζε, ότι  ενδιαφερόμουν πολύ για την  ιστορία της Γερμανίας, ότι είχα μελετήσει πολλές λεπτομέρειες σχετικά με το ναζιστικό καθεστώς, ότι έγινα μια αφοσιωμένη πολέμια ενάντια σε οποιαδήποτε εξάπλωση της ναζιστικής σκέψης  και δράσης.  Γνώριζε, ότι ταξίδεψα σε πολλά μέρη στην Ελλάδα, όπου οι Γερμανοί είχαν πράξει τα χείριστα, όπως στα Καλάβρυτα. Ήξερε ότι έκλαψα στη Ρόδο μαζί με έναν επιζήσαντα του Ολοκαυτώματος..., αλλά δεν έζησε αρκετό καιρό έτσι ώστε να μπορέσω να του μεταφέρω τις ιστορίες μου για την Ικαρία. Τις ιστορίες του τόπου που αγαπώ, του τόπου που θα μπορούσε να γίνει το δεύτερό μου σπίτι. Έναν τόπο όπου βέβαια παίρνω μέρος σε πολλές συζητήσεις σχετικά με τη Γερμανική ιστορία, έναν τόπο όπου  επίσης αντιμετωπίζω την  απόρριψη γιατί οι άνθρωποι θέλουν να με βάλουν σε κουτάκια και να με κρίνουν από  την εθνικότητά μου και όχι από τις ενέργειές μου.

Θα ήθελα να πω στον πιανίστα της Σάμου, ότι είναι δυνατόν να προχωρήσουμε, ότι είναι δυνατό να οικοδομήσουμε μια άλλη ιστορία, μια ιστορία που θα ξεπερνά το μίσος και ότι οι Ικαριώτες είναι καλοί δάσκαλοι σ’ αυτό.

Θα ήθελα να του πω, ότι είναι ακριβώς σε αυτό το μέρος, όπου τόσες βιαιότητες είχαν διαπραχθεί μεταξύ των δύο λαών μας, είμαι πολύ περήφανη και χαρούμενη που μου δόθηκε το μπλουζάκι από το Εθελοντικό Πυροσβεστικό Σώμα του Αγίου Κηρύκου, και  έγινα Επίτιμο Μέλος της Ομάδας τους. Ενα μπλουζάκι, στο μανίκι του οποίου λάμπει η ελληνική σημαία .

Αυτό το είδος της συζήτησης έχω με τον πιανίστα της  Σάμου, καθισμένη στα βουνά της Ικαρίας.  Μια συζήτηση που μου υπενθυμίζει τις ρίζες μου, την οικογένειά μου και την εθνική μου ιστορία, αλλά επίσης μια συζήτηση, που μου δείχνει ότι είναι δυνατόν να ξεπεράσουμε το παρελθόν και να χτίσουμε ένα διαφορετικό μέλλον... αλλά χρειάζονται άτομα με ανοιχτά μυαλά για να πετύχει... και ίσως μοναδικά μέρη όπως η Ικαρια για να γίνει η  αλλαγή.

Birgit Urban
urbanb27@gmail.com

Διαβάστε τις ελεύθερες πτήσεις της Birgit Urban.